Ca khúc "Con sẽ không một mình" là câu chuyện về các em nhỏ không may mất đi cha mẹ sau Covid-19, được nuôi dưỡng tại Trường Hy Vọng. Khi hoàn thiện tác phẩm, nhạc sĩ Lưu Hà An bày tỏ ở giây phút nhận lời, bản thân có hoảng hốt và sợ hãi song anh vẫn đồng ý tham gia bởi câu chuyện mang đến nhiều trăn trở.
- Khi nhận lời mời sáng tác cho ca khúc, cảm xúc của anh thế nào?
- Anh Huỳnh Vĩnh Sơn - đạo diễn MV "Con không một mình" gọi trao đổi về bài hát. Tôi có nói với anh rằng tôi cần có đủ thời gian để suy nghĩ, tìm ý tưởng và viết nhạc. Tuy vậy anh Sơn bảo thời gian không đủ và hẹn dịp khác làm việc. Lúc đó thực tình tôi thấy tiếc.
Chỉ một ngày sau, Sơn gọi lại và bảo tôi hãy tiếp tục công việc. Tôi cảm thấy hoảng hốt và sợ hãi, như thể sắp va đầu vào một tảng đá. Thử viết những nốt nhạc và ca từ đầu tiên, tôi tự nhủ "mình gặp khó rồi".
Nhạc sĩ Lưu Hà An. Ảnh: Nhân vật cung cấp
- Điều gì thôi thúc anh nhận lời thay vì từ chối?
- Khi truyền thông đưa tin sự kiện Chủ tịch FPT Trương Gia Bình khởi xướng ý tưởng sẽ mở một ngôi trường nội trú để chăm sóc và trao cơ hội học tập cho những đứa trẻ mất cha mất mẹ trong Covid-19, tôi bất ngờ và xúc động. Tôi có gặp một vài nhạc sĩ lớn tuổi như chú Nguyễn Lân Cường và nói về câu chuyện này, chú kể chú mất ngủ cả đêm để viết một bài hát về việc đó và cũng rơi nước mắt khi sáng tác.
Tôi nghĩ có nhiều nhạc sĩ chung cảm xúc như tôi. Cuộc sống này quá mong manh và nhiều bất trắc, mở cửa ra là thấy có bao người cần ta giúp. Trong bối cảnh mất mát này, những hành động như FPT là rất đáng quý trọng. Tình nhân ái nhờ thế mà càng nhân lên, lan tỏa và tác động đến cộng đồng.
Tôi nhận lời viết bài hát cũng vì lẽ đó. Thế nên, khi nghĩ không có thời gian để làm, tôi thấy vui vì không phải va vào tảng đá nhưng cũng tiếc cái cảm giác được va vào nó. Cuối cùng thì vì cái duyên, tôi đã va vào nó rồi.
- Khó khăn, hay như cách ví von là "tảng đá" mà anh va phải trong quá trình sáng tác là gì?
- Có hai cái khó. Thứ nhất là thời lượng dành cho bài hát giới hạn bởi thời lượng của MV, đó là khoảng 2,5 phút. Khi đặt bút viết, tôi cảm thấy khoảng thời gian khó có thể đủ để trải hết những gì mình suy nghĩ. Tôi quyết định viết hai phiên bản: 2,5 phút và 3,5 phút. Theo cảm nhận riêng tôi, phiên bản dài sẽ đầy đủ hơn, trọn vẹn cung bậc cảm xúc hơn và giúp khán giả hiểu hơn về câu chuyện.
Điều khó thứ hai là bài hát viết sao để các bạn đạo diễn sẽ làm một phần phim hoạt hình trên nền nhạc đó. Cuối cùng thì tôi quyết định tạm quên bộ phim để viết một bài hát độc lập. Bởi một bài hát độc lập mà thuyết phục người nghe thì sẽ càng thuận lợi hơn khi làm phim, không cần phải kể nhiều bằng hình ảnh. Khi sáng tác, điều tốt nhất là để cảm xúc dẫn mình đi trong một câu chuyện do mình tự kể. Và tôi đã làm như thế.
- Anh xây dựng câu chuyện với bối cảnh thế nào?
- Như mọi người, tôi cũng từng là một đứa trẻ. Khi đặt bút viết ca khúc này, tôi tự hỏi mình điều gì là thân thuộc nhất, quý trọng nhất trong đời từ thuở ấu thơ đến ngày trưởng thành và già đi? Rồi tôi bất chợt nghĩ đến cái tên của mình, cái tên cha tôi đã đặt cho tôi.
Cái tên cha mẹ đặt, ai cũng nghĩ nó rất tự nhiên và bình thường, nhưng đó chính là dấu ấn sâu đậm nhất của cha mẹ sẽ theo mình đi suốt cuộc đời. Ngày nhỏ, khi cha đưa tôi đến cung thiếu nhi học vẽ, cha dạy tôi viết tên dù lúc đó tôi chưa biết viết, để mỗi khi vẽ xong bức tranh, tôi sẽ ghi tên của mình vào. Người cha đèo tôi đi học vẽ năm xưa giờ đã là một họa sĩ già, nhưng đến nay trong mắt ông chắc tôi vẫn là một đứa trẻ. Tình cảm thân thương ấy của cha tôi sẽ không bao giờ quên.
- Từ đâu anh có ý tưởng cho thông điệp "con sẽ không một mình"?
- Tôi lấy từ chính nỗi sợ hãi của bản thân: sợ nhất là cảm giác một mình. Nếu với mình đó là nỗi cô đơn thì với những đứa trẻ, một mình còn là sự sợ hãi. Những đứa trẻ vốn được yêu thương, bao bọc bỗng một ngày phải chứng kiến người thân nhất của mình chào cuộc đời ra đi...
Ước mơ gặp lại cha mẹ, trở lại cuộc sống bình thường như trước đây sẽ không bao giờ có thể thành hiện thực. Các em buộc phải tự bước đi, buộc phải trưởng thành khi mới là một đứa trẻ. Lúc ấy, một vòng tay dang rộng đón lấy các em quý giá vô cùng. Sự sợ hãi kia sẽ dần được lấp đầy bởi cảm giác được chở che, an toàn. "Và con sẽ không một mình", với tôi đó là niềm an ủi mạnh mẽ nhất.
Tôi thích ý tưởng đó. Sẽ có một ai đó, không phải một người mà nhiều người, không phải một trái tim mà nhiều trái tim, làm những việc mà người bình thường chúng tôi không làm được: giúp các em có một nơi ở, một mái trường và có những người bạn mới, dần quên đi những điều khủng khiếp đã xảy ra, bắt đầu lại cuộc sống, tiếp tục nối dài cuộc đời của cha mẹ theo cách tốt đẹp nhất.
Hình ảnh từ MV "Con sẽ không một mình".
- Trong thời gian ngắn sáng tác, đâu là khoảnh khắc anh nhớ nhất?
- Tôi nhớ như in đêm thử viết những nốt nhạc đầu tiên. Có những đoạn mình ngồi đánh piano trong không gian yên ắng, với những nốt nhạc đó, lời ca đó, nước mắt bỗng rơi. Tôi nghĩ những gì là cảm xúc thì sẽ ở lại.
Đôi khi tôi vẫn bật lại các bài hát mà mình viết để tự thưởng thức. Thưởng thức ở đây là để xem phút giây mình viết lên những điều đó có thật không, có phải là những điều sẽ đọng lại với mình không. Mỗi bài hát có một số phận, giống như đứa trẻ đã ra khỏi mình, nó có được mọi người yêu quý không hay chỉ ở lại cuộc đời này một thời gian ngắn, "người cha" sẽ không tính toán hết nổi. Quan trọng là khi viết bạn đã dành trọn cảm xúc của mình.
- Vì sao anh chọn những giọng ca không nổi danh thể hiện ca khúc này?
- Khi viết bài này, tôi có đặt lời ca của người cha, người mẹ, cùng lời của hai em bé. Thời gian ghi âm rất gấp, ca sĩ, nhạc công và các bạn nhỏ không hát cùng nhau vì không có thời gian nhưng mọi người đều vào đúng vai, hát rất hay. Tôi không cần người hát phải nổi tiếng, chỉ cần người có tâm hồn thực sự, cần họ có rung cảm trong phút giây cất lên lời ca thì sẽ đạt hiệu ứng như ý muốn.
Covid-19 đã lấy đi của chúng ta bao nhiêu điều quý giá. Một bài hát là không đủ để nói hết tất cả mất mát và đau thương mà các em đã phải trải qua và chịu đựng. Nhưng tôi cũng mong rằng, một bài hát nhỏ này, mỗi khi nghe các em sẽ cảm thấy được xoa dịu và an ủi, yên tâm trong vòng tay nhân ái, khi trưởng thành sẽ tiếp tục trao đi lòng nhân ái ấy.
MV "Con sẽ không một mình".
Minh Huy