Nữ nhân viên văn phòng cho biết ngoài khoản tích cóp 1,5 tỷ đồng, chị tính vay thêm 700-800 triệu để mua một căn chung cư cũ hai phòng ngủ tại quận Hà Đông. Kế hoạch ban đầu là mua trước Tết để gia đình sớm có nhà mới sau 8 năm thuê trọ. Tuy nhiên, từ năm ngoái đến nay, được môi giới dẫn đi xem nhiều căn chuyển nhượng nhưng chị vẫn chưa chốt được căn nào bởi giá liên tục tăng.
Chị Yến ví dụ tại dự án cao 35 tầng trên đường Tố Hữu, giá một căn 70 m2 đầu năm ngoái khoảng 2 tỷ đồng nhưng nay môi giới chào chị 2,4 tỷ đồng, tăng 20%. Môi giới nói nếu chị không chốt sớm, giá có thể nhích lên tiếp, trong khi quỹ căn chuyển nhượng không có nhiều. Tham khảo thêm gần chục dự án chung cư cũ ở Hà Đông, chị Yến bất ngờ vì nhiều căn cũng tăng giá khoảng 400-500 triệu đồng sau một năm. Nếu so với giá mở bán của chủ đầu tư, có những tòa còn tăng giá gần gấp đôi trong 5 năm.
"Giá chung cư cũ tăng một cách khó hiểu nên tôi chưa muốn xuống tiền ngay đầu năm. Tôi tính thuê nhà thêm một thời gian rồi tính tiếp", chị Yến nói.
Trường hợp như chị Yến không hiếm gặp. Anh An, một nhân viên công ty công nghệ tại quận Cầu Giấy, cho biết với ngân sách khoảng 2,3 tỷ đồng, đầu năm ngoái, anh có thể mua căn hộ hai phòng ngủ 54 m2 tại tòa chung cư 38 tầng đối diện hồ trung tâm trong đại đô thị quận Nam Từ Liêm.
Đầu năm nay, giá quỹ căn hai phòng ngủ đã bị đội lên 300-400 triệu đồng, 2,3 tỷ đồng giờ chỉ mua được căn 1 ngủ +1. Anh lo lắng vì nhiều người khuyên nên mua sớm, càng về sau càng giá càng leo thang. Tuy nhiên anh An vẫn quyết định lùi kế hoạch mua nhà vì diện tích hẹp không đáp ứng nhu cầu của gia đình ba thành viên.
Thị trường chung cư ở cửa ngõ phía Tây Hà Nội. Ảnh: Ngọc Thành
Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó tổng giám đốc kênh Batdongsan, cho biết cuối quý IV đến đầu quý I thường là thời điểm thị trường nhà ở sôi động bởi nhiều người đi xem nhà và xuống tiền để kịp có không gian sống mới trước Tết. Tuy nhiên, tại thị trường Hà Nội, không ít người đã phải lùi kế hoạch mua hoặc đổi nhà mới bởi giá neo cao, thậm chí tăng rõ rệt ở loại hình chung cư. Dữ liệu của kênh Batdongsan cho thấy giá rao bán chung cư Hà Nội cuối năm 2023 vẫn tăng 6-9% so với đầu năm, tùy phân khúc.
Cùng quan điểm, bà Nguyễn Hoài An, Giám đốc cấp cao CBRE chi nhánh Hà Nội, cho biết nhu cầu với chung cư chuyển nhượng, nhất là phân khúc 2-3 tỷ đồng, tăng mạnh vì phù hợp với tài chính của phần đông người dân. Nhu cầu này được thúc đẩy bởi giỏ hàng mới có đến 75% là phân khúc cao cấp (hơn 49 triệu đồng mỗi m2), phân khu sau giá cao hơn phân khu trước.
Tuy nhiên, nguồn cung khan hiếm và tâm lý FOMO (hội chứng sợ bỏ lỡ) của thị trường cũng khiến giá bán chung cư cũ tăng thời gian qua. Trong năm 2023, giá chung cư thứ cấp tại Hà Nội đạt trung bình 33 triệu đồng mỗi m2, tăng 32% so với năm 2018.
Ngoài lý do chung cư đội giá, chuyên gia cho rằng lãi suất chưa về mức kỳ vọng cũng là nguyên nhân khiến nhiều người lùi kế hoạch vay ngân hàng để mua, đổi nhà đầu năm. Ông Quốc Anh cho biết thời gian qua, lãi suất cho vay mua nhà tại các ngân hàng dù hạ nhiệt 1-3 điểm phần trăm, nhưng tỷ lệ người dân vay vẫn rất thấp, dư nợ cho vay cá nhân thậm chí giảm. Một số ngân hàng đưa ra mức lãi suất vay mua nhà hấp dẫn nhưng chỉ áp dụng trong một thời gian ngắn, sau đó thả nổi theo lãi suất thị trường.
Theo chuyên gia, thay vì bị thu hút bởi lãi suất ưu đãi, người mua nhà đã tính toán dựa theo lãi suất thả nổi của thị trường và thấy khó cân đối dòng tiền trả nợ. "Thuê nhà không còn là lựa chọn mà bắt buộc với nhiều người", ông nói.
Chuyên gia dự báo trong ngắn hạn, nguồn cung mới tiếp tục hạn chế, giỏ hàng chuyển nhượng kém đa dạng trong khi nhu cầu lớn sẽ khiến giá bán chung cư còn neo ở mức cao.
Với nhóm có nhu cầu mua, đổi nhà bức thiết, chuyên gia khuyên nên chuẩn bị kế hoạch trả lãi gốc hàng tháng kỹ lưỡng và hợp lý, tránh tạo ra gánh nặng tài chính lớn cho cuộc sống. Mua chung cư cũ cần lưu ý về pháp lý, cơ sở vật chất, hạ tầng, công tác quản lý, vận hành tòa nhà, tránh tâm lý mua vội vàng để "chạy deadline có nhà trước Tết".
Với nhóm chưa vội mua hoặc đổi nhà, việc lùi kế hoạch mua và tiếp tục thuê có thể là quyết định an toàn. Chuyên gia khuyên người mua có thể vạch lại các tiêu chí quan trọng như vị trí, diện tích, tiện ích... và giảm bớt kỳ vọng nhằm có thêm nhiều sự lựa chọn. Nếu không thể nâng ngân sách, người mua cân nhắc chọn dự án xa trung tâm hơn hoặc đã bàn giao lâu hơn để phù hợp với khả năng chi trả.
Ngọc Diễm