Sáng 4/10/1986, cảnh sát thành phố Tiên Đào, tỉnh Hồ Bắc nhận được tin báo nữ sinh 16 tuổi tên Giang Hiểu bị sát hại trong phòng ký túc xá vào đêm qua. Giang Hiểu theo học trường trung học Hạ Tra, ở trong ký túc xá của nhà máy sản xuất ghế khung thép Hạ Tra vì có bố là công nhân tại đây.
Trong căn phòng số 14, nạn nhân năm trên giường trong tình trạng gần lõa thể, trên cổ có vết thương và vệt máu bầm, môi tím tái. Bác sĩ pháp y xác định nạn nhân chết do bị siết cổ.
Chiếc đồng hồ và bộ chìa khóa thường mang theo đều biến mất. Cô có mối quan hệ xã hội đơn giản, ít tiếp xúc.
Một người sống ở phòng 13 cho biết nghe thấy tiếng động từ phòng 14 vào khoảng nửa đêm, tưởng là chuột chạy nên không để ý.
Giường của nạn nhân không bừa bộn, không có dấu hiệu giằng co rõ ràng, do đó cảnh sát nhận định nạn nhân bị siết cổ khi đang ngủ. Dựa trên tình trạng thi thể, họ suy đoán rất có thể đây là vụ giết người có tính chất tình dục. Trong quá trình gây án, thủ phạm lấy cắp đồng hồ của nạn nhân. Vì không tìm thấy dấu vết tinh dịch ở hiện trường, cảnh sát cho rằng thủ phạm có thể là thiếu niên, hoặc vì lý do thể chất, tâm lý nên chưa thực hiện hành vi hiếp dâm.
Cảnh sát nhận định thời điểm gây án là khoảng nửa đêm 3/10, hung thủ chỉ có một người. Họ tập trung điều tra những đối tượng từng có hành vi quấy rối tình dục, trộm cắp hoặc có biểu hiện bất thường trước và sau khi án mạng xảy ra.
Qua điều tra, cảnh sát xác định hai nghi phạm.
Đầu tiên là Triệu Học Minh, 18 tuổi, học sinh của trường Hạ Tra, sống cùng thôn với Hiểu và từng là bạn học cấp hai, có mối quan hệ thân thiết. Sau khi vào cấp ba, cả hai xa cách vì bị đồn yêu đương. Sau khi Hiểu bị hại, Minh bộc lộ cảm xúc bất thường. Đội điều tra cũng tìm thấy ba cuốn sách giáo khoa ghi tên Triệu Học Minh rơi gần hiện trường vụ án.
Chiều 4/10, cảnh sát triệu tập Minh để thẩm vấn. Không ngờ chỉ sau vài câu hỏi, Minh thừa nhận sát hại Hiểu, đồng thời tiết lộ chuyện tình cảm với nạn nhân.
Cảnh sát nhận định Minh có nhiều đặc điểm phù hợp với chân dung nghi phạm, nắm rõ nơi ở của nạn nhân, không có bằng chứng ngoại phạm rõ ràng nên quyết định tạm giữ để điều tra làm rõ các tình tiết phạm tội, xác minh bằng chứng liên quan.
Tuy nhiên, khi điều tra viên hỏi về chiếc đồng hồ và chùm chìa khóa bị mất của nạn nhân, Minh không thể khai ra tung tích.
Với nguyên tắc trọng chứng hơn trọng cung, đồng thời nhận thấy có những điểm sai biệt nhất định giữa quá trình phạm tội Minh khai nhận và kết quả điều tra tại hiện trường, đặc biệt là thông tin về hai vật chứng quan trọng, cảnh sát cho rằng chưa thể xác định Minh là thủ phạm.
Nghi phạm thứ hai là Trương Văn Lâm, 16 tuổi, cũng là học sinh của trường Hạ Tra. Lâm thường đến phòng số 15 ký túc xá nhà máy để gặp anh họ tên Thạch Hoành, nơi này ngay sát hiện trường vụ án. Khi khám xét, cảnh sát phát hiện chiếc cặp màu đen của Minh cùng hơn 10 cuốn sách trong phòng Hoành. Người này thú nhận cùng Lâm lấy trộm sách trong lớp học vào tối 29/9.
Chiều 5/10, Lâm bị triệu tập đến đồn cảnh sát để thẩm vấn với lý do trộm sách. Tuy nhiên, Lâm chỉ thừa nhận trộm sách, giữ im lặng trước những câu hỏi khác. Cảnh sát yêu cầu Lâm ghi lại chi tiết các hoạt động vào tối 3/10 rồi cho về.
Đến tìm Lâm lần thứ hai, cảnh sát phát hiện Lâm đã rời nhà ngay tối 5/10, gia đình nói không biết đi đâu.
Khi bị thẩm vấn, Hoành tiết lộ Lâm từng dùng đèn pin soi chiếu phòng số 14 của Hiểu vào tối 2/10, đêm trước khi xảy ra án mạng. Chi tiết này khiến nghi vấn Lâm phạm tội tăng cao.
Ngày 13/10, cảnh sát đến thành phố Tương Phàn tìm chú của Lâm đang công tác tại đây để thu thập thông tin. Người này cho biết trong kỳ nghỉ lễ Quốc khánh hồi đầu tháng 10, khi về quê nhà ở thị trấn Hạ Tra, ông nghe Lâm nhắc đến vụ án trong nhà máy với gia đình, nhận là mình gây ra.
Lúc này, Minh khai đưa ra lời "thú nhận" giết người do quá đau khổ khi hay tin người yêu bị hại, cảm thấy sống chẳng còn ý nghĩa gì. Khi bình tĩnh lại, Minh phủ nhận liên quan vụ án và đồng ý phối hợp với cảnh sát.
Để khiến Lâm lầm tưởng vụ án đã được giải quyết, không cần phải bỏ trốn, cảnh sát tung tin giả rằng đã tìm ra hung thủ, chuẩn bị rút quân, đồng thời dùng xe cảnh sát đưa Minh đi trước mặt mọi người.
Cảnh sát phân tích rằng rất có thể Lâm sẽ đến chỗ chú để ẩn náu hoặc xin tiền. Ngày 14/10, cảnh sát thuyết phục chú Lâm hỗ trợ bắt nghi phạm, đồng thời kiểm soát người lui tới và thư từ qua lại với gia đình Lâm.
Khoảng 22h ngày 17/10, Lâm đến nơi ở của chú, lập tức bị cảnh sát mai phục từ lâu khống chế, thu giữ chiếc đồng hồ trên cổ tay. Qua xác nhận, chiếc đồng hồ này thuộc về Giang Hiểu.
Trong quá trình thẩm vấn, lời khai của Lâm về quá trình phạm tội hoàn toàn khớp với kết quả điều tra hiện trường.
Tối 2/10, khi đến chơi ở phòng ký túc xá của Hoành, Lâm chiếu đèn pin vào phòng số 14 bên cạnh thì phát hiện trong phòng có một nữ sinh đang ngủ, từ đó nảy ý đồ phạm tội. Khuya 3/10, Lâm kéo chốt cửa bên trong từ chỗ cửa sổ bị hư hại của phòng 14 (cửa ra vào và cửa sổ cách nhau một viên gạch rưỡi). Sau khi đột nhập, nhân lúc nữ sinh ngủ say, Lâm bóp cổ gây bất tỉnh, lấy chăn đắp lên đầu để xâm hại nhưng quá căng thẳng nên không thể thực hiện được toàn bộ hành vi.
Khi phát hiện nữ sinh đã tử vong, Lâm tháo đồng hồ trên tay, lấy chùm chìa khóa, khóa cửa bằng ổ khóa trên bàn rồi bỏ trốn khỏi hiện trường, vứt chùm chìa khóa trên đường.
Ngày 5/10, Lâm lo lắng trở về nhà sau khi bị cảnh sát triệu tập. Khi bị bố chất vấn, Lâm thừa nhận giết người. Bố Lâm vội đưa cho con 20 nhân dân tệ, bảo đi trốn. Hai người hẹn gặp ở Vũ Hán vào ngày 15/10. Hôm đó, bố Lâm nói rằng cảnh sát thông báo vụ án đã được giải quyết, Minh đã bị bắt giam, khuyên con về nhà. Nhưng Lâm sợ nhỡ bại lộ sẽ bị tử hình nên quyết tâm chạy trốn. Bố Lâm đưa tiền cho con, dặn trốn lên núi, tìm nhà ở rể.
Tối 15/10, Lâm đi tàu từ Vũ Hán đến Tương Phàn, định lập tức lên núi vì sợ bị cảnh sát theo dõi, truy bắt. Tuy nhiên, thông tin "cảnh sát đã phá án" và "Triệu Học Minh bị bắt giam" khiến Lâm dao động, nghĩ rằng nếu cảnh sát đã tìm được "kẻ chết thay" thì sẽ không chuyển mục tiêu nghi ngờ mình nhanh như vậy.
Vì vậy, Lâm chuyển hướng đến tìm chú, định ở lại nghỉ ngơi ít hôm và vay tiền cho chuyến đào tẩu. Không ngờ vừa bước vào nhà chú, Lâm bị cảnh sát còng tay.
Sáng 25/10/1986, chính quyền tổ chức buổi tuyên bố tội danh và lệnh bắt Trương Văn Lâm tại thị trấn Hạ Tra trước sự chứng kiến của hơn 3.000 người.
Tuy nhiên, do phạm tội ở tuổi vị thành niên, Lâm thoát án tử hình, chỉ bị phạt cải tạo lao động.
Tuệ Anh (Theo Toutiao)