Rùa Stupendemys geographicus sống ở thế Trung Tân. Ảnh: Newsweek.
Phân tích mai rùa hé lộ một vài vết cắn chứng tỏ con vật này là mồi săn của những loài cá sấu to lớn sống cùng thời, trong số đó có loài dài hơn 12 m. Rùa Stupendemys geographicus sống trong khoảng từ giữa đến cuối thế Trung Tân cách đây 7 - 13 triệu năm. Mẫu vật tìm thấy là chiếc mai rùa hoàn chỉnh lớn nhất từ trước tới nay.
Giới nghiên cứu phát hiện loài rùa S. geographicus lần đầu tiên vào thập niên 1970. Chúng là loài rùa cạn lớn nhất từng sống trên Trái Đất. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu chưa biết nhiều về chúng do thiếu những chi tiết quan trọng. Edwin Cadena, nhà địa chất học và cổ sinh vật học động vật có xương sống từ Đại học Rosario ở Colombia, và cộng sự tìm kiếm mẫu vật để khám phá đời sống và đặc điểm sinh học của S. geographicus. Họ công bố kết quả nghiên cứu hôm 12/2 trên tạp chí Science Advances.
S. geographicus sống ở Brazil, Colombia và Venezuela. Mẫu vật mới cho thấy rùa đực có mấu sừng lớn trên mai để hỗ trợ chiến đấu. Theo phân tích của Cadena và cộng sự, các vết cắn và thủng chỉ ra kẻ thù của chúng là hai loài cá sấu Gryposuchus và Purussaurus đã tuyệt chủng.
Cadena chia sẻ, anh rất bất ngờ với kích thước của mẫu vật và những chiếc sừng của rùa đực. Nhóm nghiên cứu cho rằng mấu sừng giúp bảo vệ hộp sọ rùa trong lúc chiến đấu. Rùa S. geographicus có thể phát triển tới kích thước khổng lồ do môi trường sống nóng ẩm. Vài loài vật khác ở Nam Mỹ cũng có kích thước đồ sộ, bao gồm Titanoboa, loài rắn lớn nhất từng sống trên Trái Đất.
S. geographicus có thể đã tuyệt chủng cách đây khoảng 5 triệu năm. Các nhà nghiên cứu cho rằng sự biến mất của chúng là kết quả từ nhiều yếu tố, bao gồm môi trường sống gián đoạn do những sự kiện địa chất và thủy văn ở phía bắc Nam Mỹ như sự nhô lên của dãy Andes và quá trình thay đổi dòng chảy của nhiều con sông lớn như Amazon, Orinoco và Magdalena. Nhóm nghiên cứu đang lên kế hoạch tiếp tục tìm kiếm hóa thạch mới ở Nam Mỹ.
"Không chỉ rùa Stupendemys khổng lồ mà cả các loài đã tuyệt chủng khác cũng giúp làm sáng tỏ nguồn gốc và lịch sử của sự đa dạng sinh thái hiện nay", Cadena nói.
An Khang (Theo Newsweek)