Nghiên cứu mới trên tạp chí Ecology giải thích về hành vi khác thường của một số loài chim thuộc họ Bạc má, Phys hôm 31/7 đưa tin. Hành vi này được gọi là kleptotrichy, bắt nguồn từ "trộm" và "lông" trong tiếng Hy Lạp. Theo đó, chim sẽ đậu lên lưng động vật có vú trong lúc nó không để ý, sau đó nhổ lông một cách thận trọng và lén lút.
Nhóm nghiên cứu chỉ thấy một số ít mô tả về kleptotrichy trong tài liệu khoa học nhưng lại tìm được hàng chục ví dụ trong những video mà người yêu chim đăng lên mạng. Đa số trường hợp, kẻ trộm là một con chim thuộc họ Bạc má và nạn nhân là người, mèo, chó, gấu trúc, thậm chí nhím, có thể đang ngủ hoặc thức.
Nhiều loài chim dùng tóc hoặc lông để lót tổ, theo Mark Hauber, giáo sư tiến hóa, sinh thái và hành vi tại Đại học Illinois Urbana-Champaign (Mỹ). Tác dụng của lông trong tổ vẫn còn gây tranh cãi. Tuy nhiên, điều này phổ biến hơn ở những loài chim làm tổ tại vùng khí hậu ôn đới. Do đó, việc duy trì sự ấm áp trong tổ có thể là một lợi ích.
Nghiên cứu mới xuất phát từ một quan sát tình cờ. Jeffrey Brawn, giáo sư khoa học môi trường và tài nguyên thiên nhiên, cùng nhà nghiên cứu Henry Pollock lần đầu tiên thấy hành vi nhổ lông khi đi thống kê số lượng chim ở khu vực trung tâm Illinois vào mùa xuân.
Giới khoa học từng cho rằng chim thu thập lông từ xác động vật có vú đã chết hoặc nhặt lông rụng, Brawn cho biết. "Nhưng chim bạc má tôi gặp lại đang nhổ lông từ một con vật sống. Đó là một con gấu mèo với móng vuốt và răng. Gấu mèo dường như không bận tâm vì nó thậm chí chưa tỉnh dậy", ông nói.
"Tất nhiên chúng tôi biết rằng chim dùng nhiều loại vật liệu khác nhau để lót tổ. Nhưng vì sao chúng lại liều mạng tiếp cận những động vật có vú này?", Hauber nói. Theo ông, hành vi này cho thấy lợi ích của việc lót lông cho tổ lớn hơn so với rủi ro mà chim phải đối mặt.
Có thể đơn giản là chim cần lông để giữ nhiệt cho tổ. Tuy nhiên, lông với mùi của động vật có vú cũng giúp ngăn những kẻ săn mồi như rắn hoặc các loài chim khác, nhóm chuyên gia cho biết. Vật liệu này cũng có thể đẩy lùi ký sinh trùng, mối đe dọa phổ biến đối với chim non, đặc biệt là với tổ kiểu hốc rỗng như của một số loài bạc má.
Nghiên cứu của Hauber cùng đồng nghiệp là nghiên cứu đầu tiên trình bày nhiều ví dụ như vậy về việc chim nhổ lông. Ngoài trích dẫn 9 công trình về hành vi này, nghiên cứu mới còn liên hệ với hàng chục video trên mạng. Các video ghi lại cảnh tượng chim nhổ tóc 47 người, nhổ lông 45 con chó, ba con mèo, ba con gấu mèo và một con nhím.
Thu Thảo (Theo Phys)