Dù nhỏ bé, chim bách thanh đầu to (Lanius ludovicianus) lại có biệt danh là "chim đồ tể" do thói quen xiên con mồi trên những cành cây nhọn, gai, dây thép gai hoặc những thứ sắc nhọn. Loài chim này sinh sống chủ yếu ở Bắc Mỹ, dài trung bình 20 - 25 cm và có sải cánh khoảng 33 cm. Đầu và lưng của chúng màu xám xanh, trong khi ngực và bụng màu trắng. Con mồi của chúng chủ yếu là động vật không xương sống, nhưng đôi khi chúng cũng ăn thịt động vật có xương sống nhỏ gồm các loài bò sát, lưỡng cư, dơi và chim.
Chim bách thanh đầu to có thể hạ gục con mồi nặng hơn bản thân. Chúng chờ đợi một cách kiên nhẫn trên những cành cây cao, đôi khi đậu trên đường dây điện thoại, và tìm kiếm bữa ăn tiềm năng. Một khi xác định mục tiêu, nó sẽ sà xuống và dùng chiếc mỏ sắc nhọn liên tục mổ vào gáy để hạ gục con mồi.
Một nghiên cứu năm 2018 cho thấy, với con mồi lớn, bách thanh đầu to sẽ tóm lấy cổ của nó và lắc với lực mạnh tương đương khi một hành khách trên ôtô bị một chiếc ôtô khác đâm từ phía sau. Khi lắc như vậy, chim sẽ làm tổn thương cột sống của con mồi. Về cơ bản, kẻ đi săn dùng chính trọng lượng cơ thể của con mồi để hạ gục nó.
Bách thanh đầu to xiên con mồi để cất giữ. Những gai nhọn của cây hoặc hàng rào đóng vai trò như tủ đựng thức ăn để chúng quay lại và đánh chén sau.
Việc xiên con mồi cũng có thể là cách để con đực phô diễn khả năng đi săn với con cái. Theo một nghiên cứu năm 1989 về một loài chim bách thanh ở Israel, lượng thức ăn tích trữ của con đực tăng lên trước mùa sinh sản và những con đực có kho tích trữ lớn nhất sẽ sinh sản trước và có nhiều con hơn.
Một nghiên cứu khác cho thấy việc xiên mồi có thể giúp giảm độc tính. Ví dụ, loài châu chấu Romalea guttata có nọc độc gây nôn ọe, thậm chí gây tử vong cho một số động vật săn mồi. Nhưng khi bách thanh đầu to xiên châu chấu và quay lại sau vài ngày, chúng có thể ăn thịt châu chấu một cách an toàn.
Thu Thảo (Theo Live Science)