Về nguyên tắc, bên vay tiền phải có nghĩa vụ trả khoản nợ gốc và tiền lãi theo thỏa thuận giữa các bên, trừ trường hợp lãi suất cho vay cao hơn mức quy định của pháp luật thì phần lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
Theo Điều 9 Nghị quyết 01/2019/NQ-HĐTP ngày 11/01/2019 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của pháp luật về lãi, lãi suất, phạt vi phạm, hợp đồng vay tài sản có thỏa thuận về lãi suất, lãi trên nợ gốc quá hạn, lãi trên nợ lãi quá hạn cao hơn mức lãi suất, lãi trên nợ gốc quá hạn, lãi trên nợ lãi quá hạn được pháp luật quy định thì mức lãi suất, lãi trên nợ gốc quá hạn, lãi trên nợ lãi quá hạn vượt quá không có hiệu lực; số tiền lãi đã trả vượt quá mức lãi suất, lãi trên nợ gốc quá hạn, lãi trên nợ lãi quá hạn quy định được trừ vào số tiền nợ gốc tại thời điểm trả lãi; số tiền lãi đã trả vượt quá còn lại sau khi đã trừ hết nợ gốc thì được trả lại cho bên vay.
Nếu người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 5 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự năm 2015, thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, theo Điều 201 Bộ luật Hình sự năm 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2017).
Với tội danh này, khung hình phạt thấp nhất là phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Trường hợp phạm tội mà thu lợi bất chính 100 triệu đồng trở lên thì bị phạt tiền từ 200 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Ngoài hình phạt nêu trên, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
Do đó, nếu bạn đã lỡ vay tiền trên các ứng dụng lừa đảo với lãi suất rất cao thì nên trao đổi lại với họ, chỉ trả tiền gốc với lãi suất theo đúng mức quy định của pháp luật. Trường hợp họ không đồng ý và đe dọa, uy hiếp tinh thần bạn thì bạn cần trình báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất để họ kịp thời có biện pháp xử lý.
Luật sư Phạm Thanh Hữu
Đoàn luật sư TP HCM