Lò luyện thi công chức ở Trung Quốc hốt bạc

Kỳ thi công chức cấp quốc gia ở Trung Quốc sẽ được tổ chức vào ngày 24/11 tới. Hơn 1,52 triệu thí sinh sẽ chạy đua cho 20.000 vị trí trong các cơ quan nhà nước. Điều đó đồng nghĩa với việc mỗi ứng viên sẽ phải loại tới 72 đối thủ để có thể giành chiến thắng trong cuộc thi được đánh giá là còn khốc liệt hơn cả "gaokao", tức kỳ thi tuyển sinh đại học. 

Với các thí sinh, chiến thắng đồng nghĩa với cơ hội được làm việc trong chính phủ, nơi sẽ mang lại sự ổn định và danh vọng hơn người. 

Có cầu thì phải có cung. Khi mức độ cạnh tranh tăng cao cũng là lúc những cơ sở giáo dục, nơi chuyên đào tạo thí sinh để chuẩn bị cho những kỳ thi như thế, có đất dụng võ. Theo thống kê của truyền thông, có tới hơn 2.000 lò luyện thi dạng này đang tồn tại trên khắp Trung Quốc. Chưa đầy 10 ngày trước cuộc thi, các lò luyện thi đang ở trong không khí hối hả và gấp rút.

Nguồn lợi khổng lồ

Tổ chức giáo dục Zhonggong, được thành lập năm 1999, là một ví dụ điển hình về lò luyện thi công chức. Nơi này chuyên cung cấp các khóa học 7 ngày với mức giá lên tới 5.000 tệ (hơn 800 USD). Ngoài ra, Zhonggong còn có chương trình đào tạo kéo dài một năm trị giá 21.800 tệ. Để tăng uy tín, tổ chức này còn ký hợp đồng với các học viên, trong đó cam kết sẽ hoàn trả 10.000 tệ nếu không thể giúp họ vượt qua vòng phỏng vấn, và 10.000 tệ nữa nếu họ không trúng tuyển. 

Một tổ chức khác, Huatu Education, lại thu hút học viên bằng cách cung cấp khóa học 66 ngày, với 45.800 tệ, cùng lời cam kết thành công lên tới 52%. Theo những gì Huatu thông báo trên trang web chính thức, chương trình này luôn được tiến hành ở các khách sạn để đảm bảo sự tập trung cho học viên. 

Ngoài lời cam kết về chất lượng giáo viên, mức độ dự đoán chính xác dạng câu hỏi được đưa ra trong kỳ tuyển sinh, các tổ chức giáo dục kiểu này còn khẳng định sự hiểu biết của họ về những mánh khóe trong bài thi, giúp học viên giành được kết quả cao nhất. Một số cơ sở còn thiết kế cả những bài giảng miễn phí trên website của họ. 

Gần 7 triệu sinh viên mới tốt nghiệp mỗi năm, cùng mức độ khan hiếm việc làm, nhất là ở những vị trí tốt, khiến tỷ lệ cạnh tranh để kiếm một chỗ đứng trong các cơ quan nhà nước ngày càng tăng cao, từ một chọi 10 vào năm 2001 lên tới một chọi 92 vào năm 2011. Nguồn lợi khổng lồ của các lò luyện thi tới từ đây.

Thủ thuật và mánh khóe

Sau vòng phỏng vấn, các ứng viên của kỳ thi tuyển công chức cấp quốc gia sẽ phải vượt qua hai kỳ thi: trắc nghiệm và bài luận. Trong hai giờ đồng hồ, thí sinh phải hoàn thành từ 140 tới 150 câu hỏi, bao quát nhiều lĩnh vực từ toán học, logic tới kỹ năng đọc hiểu, trước khi làm bài luận. Họ sẽ phải phân tích, bình luận hoặc đưa ra gợi ý về việc hoạch định chính chính sách. 

Để làm được điều đó, các ứng viên phải luyện tập ngày này qua ngày khác, để giúp bản thân làm quen với nhiều dạng câu hỏi khác nhau, vùi mình trong những mẫu đề thi và tham gia các kỳ thi thử. Một số lò luyện còn cung cấp cả dịch vụ tư vấn tâm lý để giúp các thí sinh giảm căng thẳng. 

Ngoài ra, họ còn được "bơm" vào đầu thí sinh một số mánh khóe và thủ thuật, những thứ không bao giờ được nhắc tới trong các tài liệu công khai. 

Yuan Dong, một giáo viên của Tổ chức Giáo dục Huatu, minh chứng cho điều đó bằng cách nhắc tới một câu hỏi được đặt ra trong đề thi hồi năm 2008: "Đâu là khu vực sở hữu nhiều nguồn năng lượng địa nhiệt, mặt trời và thủy điện nhất Trung Quốc?". Đáp án đúng của câu hỏi này là Cao nguyên Thanh Hải-Tây Tạng. 

"Các bạn hãy liên hệ với sự kiện nổi bật trong thời gian ấy, đó là cuộc bạo loạn ở Tây Tạng hôm 14/3/2008. Thế nên đáp án đúng sẽ là Cao nguyên Thanh Hải-Tây Tạng", anh nói. "Nếu các bạn biết rằng Tây Tạng đang và sẽ mãi mãi là một phần lãnh thổ của Trung Quốc, thì giám khảo sẽ cho các bạn điểm".

Yuan cho biết, anh từng tham gia thi tuyển vào năm 2008 và điểm bài viết của anh đứng hạng nhất trong số hơn 1.660 thí sinh ứng tuyển vào Bộ Công an. Theo Yuan, suy luận logic là cách nhanh nhất để chọn ra đáp án đúng dù không biết câu trả lời. 

Một giáo viên giấu tên khác của Huatu thì cho biết, các ứng viên không nên đọc quá nhiều bài viết của các nhân vật cực tả hoặc cực hữu, bởi điểm đó sẽ gây những ảnh hưởng tiêu cực tới tư tưởng của họ. 

Theo anh này, trong thời gian chuẩn bị cho kỳ thi, các ứng viên không nên theo dõi thứ gì ngoài "Focus Interview", một chương trình bình luận tin tức chuyên sâu trên Truyền hình trung ương CCTV và đọc những tờ báo chính thống kiểu như Nhân dân Nhật báo.

'Đừng nói khác giám khảo'

Một trong những yếu tố quan trọng mà các thí sinh luôn phải ghi nhớ trước khi "vượt vũ môn" là vấn đề chính trị. Nhiều giáo viên hướng dẫn còn yêu cầu các học viên phải thường xuyên theo dõi tin tức, để nắm rõ nội dung của các sự kiện tầm cỡ như Đại hội đảng hay những phát biểu quan trọng của giới lãnh đạo. 

Trang web chính thức của kỳ thi tuyển công chức tỉnh Giang Tô cũng khuyến khích các ứng viên theo dõi các tờ báo lớn. Họ còn công bố một danh sách các bài bình luận từ các tờ báo chính thống. 

Cổng thông tin của kỳ tuyển sinh cấp quốc gia cũng hướng dẫn các học viên tìm hiểu kỹ các lý thuyết và chính sách mới nhất. 

Một lò luyện thi ở Bắc Kinh cho biết, bản thân các giáo viên cũng cần trang bị những kiến thức chuyên sâu về quan điểm của chính phủ để có thể giảng dạy một cách hiệu quả. Họ phải hiểu hệ thống nhà nước vận hành như thế nào, cách suy nghĩ của giới chức và những thông điệp cơ bản của họ, trước khi truyền đạt nó cho học viên. 

Bên cạnh nhận thức chính trị, các ứng viên cũng nên rèn luyện khả năng giải quyết các mối quan hệ với cấp trên theo cách hợp lý nhất có thể. Họ được yêu cầu phải luôn hành động một cách khôn ngoan, mềm mỏng và an toàn. 

Luo Cheng, một sinh viên ngành luật ở Đại học Nam Xương, nói anh đã trượt kỳ thi tuyển công chức ở cả cấp quốc gia và địa phương tới ba lần. Luo cảm thấy việc theo học ở một "lò luyện thi" là rất cần thiết. Một ứng viên khác, người từng bỏ rất nhiều tiền để đi học "lò", cho biết việc này giúp anh thêm tự tin. 

Theo một hướng dẫn được công bố trên website chính thức của kỳ thi tuyển công chức cấp quốc gia, các ứng viên phải luôn tỉnh táo và đọc thật kỹ câu hỏi trong bài luận. "Nếu họ bảo tóm tắt tài liệu, đừng đưa ra ý kiến của bản thân", trang web viết. "Nếu họ bảo phân tích, hãy đưa ra quan điểm của bản thân, nhưng phải là quan điểm đúng. Nói cách khác, nó cần tương đồng với quan điểm của giám khảo, hoặc quan điểm của chính phủ."

Quỳnh Hoa (Theo Global Times)

• Sĩ tử Trung Quốc chen chân thi công chức