Lỗ hổng trong giám sát tốc độ tàu cao tốc

Ngày 28/2, trả lời VnExpress, ông Nguyễn Vũ Hải, Cục phó Đăng kiểm Việt Nam, cho biết ca nô gặp nạn Phương Đông 05 là tàu cao tốc, tốc độ thiết kế 37 km/h. Như vậy, với quãng đường 18 km từ Cù Lao Chàm về Cửa Đại, tàu sẽ đi khoảng 29 phút.

Tuy nhiên, rất nhiều tàu cao tốc cùng loại với Phương Đông 05 chạy vượt tốc độ thiết kế. Từng ra Cù Lao Chàm, anh Vũ Minh ở TP Tam Kỳ, kể tàu cao tốc chạy quá nhanh, như bay trên mặt nước, phía sau nước tung tóe, tạo sóng lớn.

"Tôi phải nói với người lái chạy chậm lại rồi bo tiền", anh Minh kể và cho rằng các thuyền trưởng dường như muốn khách trải nghiệm cảm giác mạo hiểm, nhưng nhiều người, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em rất sợ. Nhiều lúc hai tàu đua tốc độ, nhưng không thấy cơ quan nào xử lý.

 

 

Lỗ hổng trong giám sát tốc độ tàu cao tốc tuyến Cửa Đại – Cù Lao Chàm

Lái tàu cao tốc tuyến Cửa Đại - Cù Lao Chàm, một thuyền trưởng cho biết nếu biển êm, không có khách, tàu có thể chạy 80 km/h; nếu sóng mạnh, tàu chạy 55-60 km/h. Khi chở khách, tàu chạy 50-55 km/h. Ngoài khơi, tàu dễ đạt tốc độ cao vì như chạy đường trường, không vật cản. Tài công đạp ga để vòng tua máy từ 4.500-4.700 vòng/phút trở lên mới tiết kiệm xăng, dưới ngưỡng đó sẽ tốn xăng hơn.

Khoảng cách từ đảo Cù Lao Chàm đến cảng Cửa Đại là 15,7 km, tài công phải lái tàu chạy theo luồng lạch nên quãng đường sẽ dài hơn, đạt khoảng 18 km. "Thông thường chúng tôi sẽ đi 18-19 phút là cập bờ, tức tốc độ trung bình 60 km/h. Nếu trời gió, sóng lớn thì đi chậm hơn, khoảng 25-30 phút", thuyền trường nói. Khi vào gần bờ, nhất là đoạn gần cồn cát, tài công phải giảm tốc độ để lướt qua vài con sóng, sau đó tiếp tục đạp ga đi tiếp.

Thuyền trưởng này cho biết, việc di chuyển trên biển không chịu giám sát tốc độ; tài công chạy nhanh thì chủ ca nô được hưởng lợi tiền xăng, còn tiền công vẫn chỉ khoảng 150.000/ngày, mỗi ngày chạy một chuyến ra Cù Lao Chàm.

Nhiều năm lái tàu cao tốc trên biển Cù Lao Chàm và Đà Nẵng, thuyền trưởng Đào Đặng Công Trung khẳng định chưa thấy quy định nào về tốc độ. Trên tuyến Cửa Đại - Cù Lao Chàm, anh không thấy bảng quy định tốc độ, các tài xế thường đạp ga lớn và chạy vượt mặt nhau.

"Chuyện này thường xuyên xảy ra. Nếu cơ quan chức năng có quy định tốc độ thì phải cắm biển ở bến tàu hay ở đảo Cù Lao Chàm để du khách biết, lựa chọn dịch vụ và giám sát tài công. Tàu cao tốc cũng được gắn hộp đen GPS nên cơ quan chức năng có thể giám sát tốc độ qua thiết bị này", anh nói.

Trung tá Võ Chí Công, Phó trưởng phòng Cảnh sát đường thủy (Công an tỉnh Quảng Nam), nói khác với đường bộ, từng đoạn đường cho phép chạy tốc độ nhất định, với đường thủy tốc độ quy định cho từng phương tiện cụ thể. Mỗi tàu được chạy tối đa bao nhiêu km/h. Việc quản lý tốc độ trên tuyến Cửa Đại - Cù Lao Chàm hiện nay thông qua thiết bị giám sát trên tàu cao tốc, không phải dùng máy đo như trên đường bộ. Tuy nhiên, cảnh sát giao thông đường thủy chưa kết nối với thiết bị giám sát hành trình của các tàu.

"Chúng tôi thường xuyên tuần tra và xử phạt nhiều trường hợp vi phạm các lỗi như chở quá số người quy định, không hướng dẫn hành khách mặc áo phao... Riêng tốc độ từ xưa đến nay chưa xử lý phương tiện nào", ông Công nói và cho hay hiện chưa có quy định thiết bị giám sát hành trình phải kết nối với đơn vị cảnh sát giao thông đường thủy mà chỉ kết nối với chủ tàu. Chủ tàu chịu trách nhiệm giám sát tốc độ của tài công.

Sắp tới, Nghị định 135/2021 thay thế Nghị định 165/2013, cảnh sát giao thông đường thủy sẽ được bổ sung thiết bị giám sát tốc độ phương tiện. Tuy nhiên, ông Công vẫn cho rằng cần sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, doanh nghiệp sở hữu tàu để giám sát tốc độ phương tiện. Doanh nghiệp chia sẻ cho cảnh sát giao thông đường thủy dữ liệu tốc độ để tuyên truyền, nhắc nhở người điều khiển chạy đúng quy định, nếu phát hiện chạy quá thì xử lý.

Phó chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Quảng Nam, ông Trương Văn Sơn thông tin việc xử lý vi phạm tốc độ thì lực lượng nào gặp và xác định vi phạm thì xử lý. "Nhưng do tính chất đặc thù tuyến biển, điều kiện phương tiện khó khăn nên khó phát hiện sai phạm", ông nói.

Đắc Thành - Nguyễn Đông