Ông Trần và ông Tạ là bạn chơi cờ đã nhiều năm tại thôn Trần Gia (tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc), thường gặp nhau vào 7h tối hàng ngày. Một tối mùa hè năm 1992 chờ mãi không thấy ông Trần, ông Tạ mang bàn cờ sang nhà thì thấy cháu trai năm tuổi của gia chủ nằm gục gần cổng, sau lưng có một vết đạn, tắt thở ngay sau đó.
Trong nhà, ông Trần, con trai và con dâu đều bị bắn chết bằng súng săn. Cháu gái ông Trần hơn một tuổi đang khóc trên giường, trên người không có vết thương.
Khi cảnh sát tới nơi, hàng chục người hàng xóm đã vào hiện trường nên các dấu vết bị xáo trộn. Việc điều tra gặp khó khăn, tuy nhiên cảnh sát vẫn xác định được một số manh mối.
Hung khí gây án chính là khẩu súng săn có 5 viên đạn do con trai ông Trần là Trần Cương mới mua được mấy ngày. Trên vỏ đạn chỉ có vân tay của Cương. Lúc này khẩu súng biến mất, trong nhà có dấu vết bị lục lọi, một số trang sức và tiền mặt bị mất.
Căn cứ vị trí của vỏ đạn và các dấu vết tại hiện trường, cảnh sát nhận định hung thủ đi thẳng vào phòng ngủ bắn gục Cương, quay ra sân nổ súng bắn ông Trần và con dâu. Cháu trai ông Trần hoảng sợ bỏ chạy ra đến cổng thì trúng đạn. Sợ Cương còn chưa chết, hung thủ lại quay vào nhà bắn thêm.
Cảnh sát nghi ngờ đây là vụ trả thù nhưng kết quả điều tra cho thấy cha con ông Trần thân thiện với người trong thôn. Cương mở đại lí phân bón hóa học đã nhiều năm, có thể coi là giàu nhất thôn. Ai gặp khó khăn đến vay tiền, Cương đều giúp, chưa bao giờ giục trả nợ. Tuy nhiên cảnh sát vẫn tìm được một kẻ thù của Cương.
Theo điều tra, Cương làm công nhân tại nhà máy phân hóa học của huyện, có bạn thân họ Phó làm quản lý ở đây. Khi nghỉ việc để mở cửa hàng, Cương cùng Phó cấu kết để tuồn phân hóa học ra ngoài bán, thu lợi lớn. Hai năm sau việc này bị phát hiện. Do bị Cương đẩy hết trách nhiệm, Phó phải đi tù bốn năm, gia đình cũng tan vỡ. Năm ngoái, Phó ra tù và nhiều lần đe dọa sẽ trả thù.
Tìm được Phó tại Sơn Đông, nghe cảnh sát nói Cương đã bị giết, Phó không giấu được vui mừng, thừa nhận có ý định trả thù nhưng còn chưa tìm được cơ hội. Thời điểm xảy ra án mạng, Phó đang công tác tại Sơn Đông, có chứng cứ ngoại phạm.
Đầu mối thứ nhất vừa "đứt đoạn", đầu mối thứ hai đã xuất hiện. Tại một cửa hàng trang sức trong huyện, cảnh sát tìm được một số trang sức bằng vàng được xác định là của vợ Cương. Người bán là Hoàng, cùng sống trong thôn Trần Gia.
Hoàng hơn 40 tuổi, chưa lập gia đình, thường lang thang nhặt rác, thỉnh thoảng cũng tiện tay trộm cắp vài thứ lặt vặt. Hoàng khai số trang sức này nhặt được trong rừng. Hắn thấy vết đất mới nên dùng tay bới ra xem, không ngờ thấy bên dưới có trang sức. Hơn nữa khi xảy ra án mạng, Hoàng đang trong đồn công an. Buổi sáng hôm đó anh ta đi bán đồng nát được một ít tiền nên vào quán rượu uống từ trưa đến tối rồi lăn ra ngủ. Nhân viên không còn cách nào khác để đuổi hắn đi nên báo cảnh sát. Cảnh sát cũng không đánh thức được, buộc phải đưa về đồn, đến sáng hôm sau Hoàng mới tỉnh lại được.
Việc điều tra lại quay về vạch xuất phát. Ban chuyên án quay lại hiện trường một lần nữa. Một cảnh sát phát hiện trong phòng khách có một hũ dưa muối nhỏ. Trong thôn này nhà nào cũng tự muối dưa, lần đầu tiên khám nghiệm hiện trường, cảnh sát không để ý đến hũ này. Tuy nhiên xem xét lại tỉ mỉ, cảnh sát nhận thấy dù cùng là dưa cải nhưng nhà ông Trần không trồng loại rau được muối này. Một số người cho biết vào chiều xảy ra án mạng, họ có đến mua hàng nhưng không thấy trong phòng khách có hũ dưa này.
Như vậy rất có thể hũ dưa này do hung thủ mang đến, nhưng hắn mang đến làm gì? Sau khi tìm gặp trưởng thôn, ban chuyên án mới hiểu ra mọi chuyện.
Theo đó, người dân ở thôn Trần Gia tương đối bảo thủ, rất coi trọng lễ nghi. Người có vai vế thấp hơn đến nhà người có vai vế cao không được đi "tay không" mà phải biếu quà. Dưa muối có thể tự làm được nên được nhiều người dùng làm quà. Như vậy, hung thủ nhiều khả năng là người cùng thôn, có quan hệ họ hàng với nạn nhân.
Thôn Trần Gia có gần một nửa người mang họ Trần. Nhà ông Trần giàu có nhất nhưng vai vế lại rất thấp. Trong thôn chỉ có ba nhà có vai vế thấp hơn ông Trần, hung thủ có khả năng nằm ở đây.
Trong số này có Trần Thức là thầy lang, thường xuyên đi khắp nơi chữa bệnh. Thức từng đi dân quân, biết sử dụng súng. Theo trưởng thôn, vài ngày trước khi án mạng xảy ra có người nhìn thấy vợ Thức đến nhà Cương, đang xuất hiện tin đồn hai người này quan hệ bất chính. Thức thường xa nhà hàng tháng nhưng đúng hôm xảy ra án mạng lại về, sáng hôm sau đi ngay.
Nhiều dấu hiệu cho thấy Thức là nghi phạm, cảnh sát quyết định bắt để điều tra. Thức thú nhận đã giết bốn người nhà ông Trần, đồng thời khai rõ vị trí chôn số trang sức còn lại, tiền và khẩu súng săn của Cương.
Thức khai dù nghe tin đồn về vợ nhưng không tin, không để ý. Hôm đó, hắn đến nhà Cương chơi, mang theo hũ dưa muối làm quà. Cương khoe mới mua một khẩu súng săn, nhờ xem giúp.
Trong phòng ngủ, hắn thấy súng chưa được lau dầu liền nhắc đi lấy giẻ. Cương tìm một lúc không thấy, Thức liền đi tìm giúp. Khi mở một chiếc tủ, Thức thấy chiếc quần lót phụ nữ và nhận ra là của vợ mình do có vết vá đặc trưng.
Thức nổi giận, dùng súng uy hiếp Cương để tra hỏi. Cương thừa nhận có quan hệ bất chính, còn nói sẽ cho tiền coi như bồi thường thiệt hại. Thức nghe vậy lại càng giận dữ và nổ súng. Sợ mọi chuyện bại lộ, hắn tiếp tục sát hại những người trong nhà, chỉ trừ bé gái một tuổi.
Thức khai sau khi gây án về nhà đã nghĩ đến sát hại vợ cho hả giận nhưng nghĩ có thể thoát khỏi sự trừng phạt của pháp luật nên cố kiềm chế.
Khang Diệp (Theo CCTV)