Nhà khảo cổ Estrada-Belli bên bức tượng khuôn mặt vị thần Maya. |
"Thật thú vị khi chúng ta lật ngược lại một số quan điểm đã tồn tại từ lâu. Mọi người vẫn cho rằng Maya thời tiển cổ điển là một xã hội tương đối đơn giản, nhưng không hề như vậy. Đã xuất hiện một nền văn minh thịnh vượng mà bây giờ chúng ta mới bắt đầu khám phá", Francisco Estrada-Belli tại Đại học Vanderbilt, đứng đầu cuộc khai quật, phát biểu.
Cival là một trong những thành phố lớn nhất của Maya thời tiền cổ điển, có thể chứa tới 10.000 người vào thời điểm cao nhất. Nó đã phát triển song song cùng Holmul, nơi đạt thời kỳ hoàng kim vào gần 1.000 năm sau trong giai đoạn Maya cổ điển.
Nền văn minh Maya cổ điển bắt nguồn từ khoảng năm 300 sau Công nguyên, trong khi Cival thịnh vượng vào khoảng năm 500 trước Công nguyên tới 100 sau Công nguyên. Sau đó nó đã bị bỏ hoang một cách bí ẩn và không bao giờ được tái sinh nữa.
Theo Estrada-Belli, trục trung tâm của các công trình và quảng trường ở Cival hướng về phía mặt trời mọc tại điểm phân (xuân phân hoặc thu phân). Một trong những hiện vật quan trọng được tìm thấy là bức tượng khuôn mặt khổng lồ của một vị thần Maya còn nguyên vẹn. Bức tượng làm bằng vữa xtuco có kích thước 4,5 x 2,7 m, có một con mắt, một cái miệng vuông và nanh rắn ở chính giữa.
"Tình trạng nguyên vẹn của nó thật là đáng kinh ngạc. Cứ như là ai đó vừa làm ra nó từ hôm qua", Estrada-Belli nói.
Trong tháng 4, người ta đã tìm ra bức tượng khuôn mặt thứ hai giống y hệt. Con mắt của nó được trang trí vỏ ngô và có từ khoảng năm 150 trước Công nguyên.
Cival còn những kim tự tháp và một khu liên hợp nằm xung quanh một quảng trường trung tâm. Phía trước một toà nhà dài nằm ở phía tây khu liên hợp, các nhà khảo cổ tìm thấy một tấm bia khắc bằng đá có từ năm 300 trước Công nguyên. Đó có thể là vật khắc sớm nhất được tìm thấy tại Maya.
Tại một cái hốc trên quảng trường, nhóm khảo cổ còn tìm thấy một cái bát đỏ, vỏ sò, một chiếc ống bằng ngọc bích và một mẩu hematit. Đằng sau đó là một chỗ lõm xuống hình chữ thập có chứa 5 cái bình đã bị vỡ, mỗi cái nằm trên một cạnh của chữ thập và cái còn lại ở chính giữa. Trong chiếc bình trung tâm có 120 miếng ngọc bích hầu hết hình tròn, màu xanh lá cây và xanh lam, sáng bóng. Nằm gần đó là 5 chiếc rìu bằng ngọc bích có lưỡi hướng lên trời. Những tạo vật này có thể phục vụ nghi thức đăng quang của một vị tân hoàng đế.
Ngoài ra, còn có dấu tích của những bức tường thành được dựng lên một cách vội vàng quanh thành phố. Nó chứng tỏ Cival có thể đã bị bỏ hoang sau một vụ tấn công quân sự bởi một lực lượng lớn hơn như Tikal.
Minh Thi (theo AP)