Hành vi vu khống, bịa đặt khi livestream, chia sẻ thông tin trực tiếp trên các nền tảng mạng xã hội thì tùy tính chất, mức độ, hậu quả (đối tượng bị thiệt hại, mức độ bị thiệt hại) đã gây ra mà có thể bị xem xét, xử lý trách nhiệm dưới các hình thức dưới đây:
Xử phạt hành chính:
Căn cứ theo điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung) thì hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
Truy cứu trách nhiệm hình sự về một trong các tội danh dưới đây, tùy thuộc hành vi cụ thể:
-Tội vu khống được quy định tại khoản 1 Điều 156 Bộ luật Hình sự. Theo đó, người nào bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác; Bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền thì thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
- Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân được quy định tại khoản 1 Điều 331 Bộ luật Hình sự.
Theo đó, người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Về yếu tố trục lợi, đây không phải là căn cứ để để xem xét hành vi bịa đặt, vu khống sẽ bị xử lý hành chính hay hình sự. Đối với hành vi vu khống đã thỏa mãn yếu tố cấu thành tội phạm thì tùy thuộc tính chất, mức độ mà có thể bị truy cứu theo Điều 156 hoặc Điều 331 nói trên.
Người nào biết việc người khác livestream có nội dung bịa đặt, vu khống, vi phạm pháp luật thì có quyền tố giác với cơ quan công an nơi người đó thực hiện hành vi vi phạm/phạm tội hoặc nơi người đó cư trú.
Để việc livestream an toàn, đúng pháp luật, đặc biệt các thông tin liên quan đến cá nhân, tổ chức thì cần phải chính xác, trung thực, nội dung đã được kiểm chứng; tuân thủ các quy định của pháp luật về cung cấp, chia sẻ thông tin trên mạng xã hội.
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Công ty Luật Bảo An, Hà Nội