Oleh Bendyk đã quay video khi nhóm binh sĩ của lữ đoàn 103 trú ẩn trong hào cát tại cánh rừng miền đông Ukraine. Những tiếng nổ của vũ khí vang lên xung quanh. Một quả đạn pháo phản lực lao xuống giữa rừng thông làm bùng lên quả cầu lửa lớn màu cam.
"Họ đang bắn chúng tôi từ đằng xa kia. Nhưng chúng tôi không thể nhìn thấy họ bởi vì đang trong rừng. Bạn đã thấy chúng tôi bị tấn công như thế nào chưa? Liên tục như thế từ 7h sáng và bây giờ là 11 giờ trưa. Thật tệ!", một người lính nói.
Bendyk và những người lính Ukraine trong đội đang cố ngăn những cuộc tấn công ngày càng gia tăng của Nga ở phía tây Kreminna, thành phố mà Moskva đã kiểm soát năm ngoái. Những người lính Ukraine đang kiên trì bảo vệ thành phố Bakhmut, nơi từng có 70.000 người sinh sống trước chiến sự và là điểm giao tranh ác liệt suốt nhiều tháng qua.
Oleh Bendyk ghi lại cảnh rocket Nga rơi gần địa điểm ẩn nấp của quân Ukraine ở Donetsk hồi cuối tháng một. Video: Guardian.
Trong bài phát biểu qua video ngày 27/2, Tổng thống Ukraine Volodymyz Zelensky thừa nhận tình hình ở Bakhmut "ngày càng khó khăn". Đại tá Oleksandr Syrsky, chỉ huy lực lượng Ukraine, cho biết "những đơn vị tấn công được trang bị tốt nhất" của tập đoàn an ninh Wagner đang cố phá phòng tuyến và bao vây thành phố.
Quân đội Nga và lực lượng Wagner đã đạt những bức tiến trong khu vực. Hồi tháng 1, họ giành được thành phố Soledar gần đó. Tuy nhiên, họ chưa thể kiểm soát Bakhmut dù nỗ lực tấn công nhiều lần.
Sau một năm Nga mở chiến dịch quân sự, khoảng nửa tỉnh Donetsk ở vùng Donbass vẫn do Kiev kiểm soát. Tình báo Ukraine nói rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lệnh cho quân đội kiểm soát toàn bộ tỉnh Donetsk và Lugansk trước khi hết tháng 3. Cuộc tấn công mang tính quyết định của Nga vẫn chưa xảy ra.
"Đó chỉ là một ngày bình thường", Bendyk nói về video quay cuối tháng 1. "Có những ngày tình hình tệ hơn nhiều, khi các binh sĩ của chúng tôi tử trận hoặc bị thương. Quân Nga có rất nhiều pháo và nã pháo từ khắp phía. Chúng tôi cần nhiều hỏa lực hơn".
![Rocket rơi xuống phía trước một tòa nhà đổ nát ở Bakhmut, tỉnh Donetsk, miền đông Ukraine ngày 24/2. Ảnh: Reuters.](https://vcdn1-vnexpress.vnecdn.net/2023/03/02/Bakhmut-2-reuters-8726-1677733218.jpg?w=680&h=0&q=100&dpr=1&fit=crop&s=UAftIQ9adWqSDaICDG-qRg)
Rocket rơi xuống phía trước một tòa nhà đổ nát ở Bakhmut, tỉnh Donetsk, miền đông Ukraine ngày 24/2. Ảnh: Reuters.
Những video khác mà lữ đoàn của Bendyk ghi lại cho thấy những người lính di chuyển chậm trên chiếc xe bọc thép và hét lên khi thấy trực thăng quân sự bay thấp ngay phía trên xe của họ. "Chết tiệt", một người lính hét lên.
Quân Nga siết vòng vây Bakhmut từ ba hướng. Họ nã pháo vào con đường duy nhất dẫn tới thành phố. Cuối tuần trước, Yevgeny Prigozhin, người đứng đầu Wagner, cho biết lực lượng của ông đã giành được làng Yahidne ở ngoại ô Bakhmut. Bộ chỉ huy quân sự Ukraine phủ nhận điều này, nhưng thừa nhận Nga đã cố tiến quân.
"Họ có rất nhiều pháo, nhưng chúng tôi không thể để Bakhmut thất thủ", Malesh, lính Ukraine 23 tuổi, nói, thêm rằng các cuộc giao tranh diễn ra trên các đường phố ở Bakhmut. "Ở một số nơi, người Nga chỉ cách chúng tôi 150 mét. Chúng tôi không nhìn thấy họ, nhưng có thể nghe thấy giọng nói của họ".
Malesh kể đơn vị của anh đang chiến đấu chống lực lượng Wagner. "Chúng tôi biết điều đó bởi chúng tôi đã bắt được một người trong số họ. Anh ta từng là tù nhân ở Nga và được thả để tham chiến ở Ukraine", anh nói.
Hầu hết giới phân tích cho rằng tham vọng kiểm soát vùng Donetsk của Điện Kremlin khó có thể thành công. Họ viện dẫn những khó khăn về hậu cần và cho rằng Nga đang thiếu bộ binh. Ukraine đã xây dựng hệ thống phòng thủ và mạng lưới chiến hào tại phía tây Bakhmut.
Quân đội Ukraine ngày càng chuyên nghiệp, theo Serhii Hnezdilov, lính tình nguyện 22 tuổi. Anh nói quân Nga sẽ khó có thể đạt nhiều bước tiến và mô tả mỗi thành phố ở Donetsk đều là "pháo đài nhỏ".
"Nếu bạn không trốn nhanh vào hào, bạn sẽ chết. Bạn bắt đầu với một chiến hào nhỏ và tiếp tục xây dựng thêm nhiều chiến hào khác", anh nói.
![Lính Ukraine chuẩn bị khai hỏa lựu pháo D-30 ở Bakhmut, tỉnh Donetsk ngày 24/2. Ảnh: Reuters.](https://vcdn1-vnexpress.vnecdn.net/2023/03/02/bAKHMUT-1916-1677733218.jpg?w=680&h=0&q=100&dpr=1&fit=crop&s=c8FE1qA-9CA7OSSYWcsldA)
Lính Ukraine chuẩn bị khai hỏa lựu pháo D-30 ở Bakhmut, tỉnh Donetsk ngày 24/2. Ảnh: Reuters.
Năm 2019, Hnezdilov tạm dừng học đại học và gia nhập quân đội. Anh phục vụ ở tiền tuyến ngoài thành phố Donetsk, nơi Nga đã kiểm soát trong 9 năm kể từ sau khi sáp nhập bán đảo Crimea. Anh từng đóng quân ở làng Pisky, gần sân bay của Donetsk. Trong phần lớn năm 2022, anh tham chiến ở tỉnh Zaporizhzhia, miền nam Ukraine. Đơn vị của anh gần đây được huy động tới miền đông để củng cố lực lượng tại đó.
Hnezdilov mô tả cuộc chiến ở Bakhmut diễn ra không ngừng nghỉ và dữ dội. Đây là điểm giao tranh khốc liệt nhất trên tiền tuyến dài hơn 960 km. "Nó giống như Thế chiến I. Lực lượng Nga liên tục dồn quân vào đây để giành được thành phố này. Thật khủng khiếp. Nó không còn tồn tại nữa", anh nói, mô tả Bakhmut như Mariupol thứ hai, nơi biến thành đống đổ nát sau khi Nga vây hãm thành phố nhiều tháng vào đầu năm ngoái.
Người lính trẻ cho biết quân Nga cũng đang chịu thương vong rất lớn mỗi ngày. "Đó là cối xay thịt. Các thi thể bị bỏ lại nơi họ ngã xuống. Họ bị thương và la hét, nhưng không ai giúp", Hnezdilov kể.
![Vị trí Bakhmut và chuỗi mặt trận tại Donbass. Đồ họa: ISW.](https://vcdn1-vnexpress.vnecdn.net/2023/03/02/kreminna-9273-1675672835-2788-1677733218.jpg?w=680&h=0&q=100&dpr=1&fit=crop&s=G_1GOaozg2zk_D7-3kjy2Q)
Vị trí Bakhmut và chuỗi mặt trận tại Donbass. Đồ họa: ISW.
Nga bắt đầu chiến dịch quân sự vào năm ngoái với các đoàn xe tăng dài chạy từ Belarus tới Kiev. Song chiến thuật mới nhất của họ là áp đảo quân Ukraine bằng những đợt quân bổ sung, dù không được trang bị thiết giáp hạng nặng. Đến tháng 10 năm ngoái, khoảng 300.000 quân Nga đã được huy động và tung ra chiến trường.
Vitaly Ivanov, thành viên lữ đoàn 56, nói rằng sẽ là sai lầm nếu đánh giá lực lượng Nga yếu kém. "Đúng là họ có những lực lượng yếu kém, nhưng cũng có rất nhiều lính chuyên nghiệp. Họ có những người rất thông minh về chiến lược quân sự, cũng như có vũ khí hiện đại như máy bay không người lái Shahed. Họ liên tục cử các nhóm 5-10 người tiến công và công việc của chúng tôi là tiêu diệt họ", Ivanov nói.
Người lính này thêm rằng anh tin tưởng Ukraine có thể bảo vệ Bakhmut. "Tôi nghĩ chúng tôi sẽ giữ được thành phố. Chúng tôi cần bảo vệ nó và không muốn để mất bất kỳ nơi nào vào tay họ", ông nói.
Là một kỹ sư chuyên nghiệp, Ivanov cho biết ông đang chiến đấu vì 4 đứa con và hai đứa cháu của mình. "Tôi không nghĩ cuộc chiến này sẽ sớm kết thúc. Điều tôi có thể nói với bạn là chúng tôi đang bảo vệ lãnh thổ với tinh thần quyết tâm cao", ông chia sẻ.
Thanh Tâm (Theo Guardian)