"Hãy chuyển cho chúng tôi súng bắn đạn ghém", một binh sĩ Nga nói trong video gửi những người ủng hộ ở quê nhà hồi cuối tháng trước. "Bất cứ loại nào cũng được".
Súng bắn đạn ghém (shotgun), hay còn gọi là súng hoa cải, đang được coi là "giải pháp cuối cùng" giúp binh sĩ đối phó với hàng trăm nghìn phương tiện không người lái (drone) tràn ngập trên chiến trường Ukraine. Các quân nhân Nga trên tiền tuyến đang đề nghị chỉ huy cấp thêm shotgun để đối phó drone, khi các thiết bị gây nhiễu cầm tay hầu như không phát huy tác dụng.
Binh sĩ Nga và Ukraine đều sử dụng thiết bị tác chiến điện tử cầm tay để gây nhiễu drone đối phương, song bên vận hành liên tục thay đổi tần số điều khiển và dùng hệ thống chống nhiễu. Do đó, một thiết bị tác chiến điện tử có thể hoạt động hiệu quả tuần trước lại trở nên vô dụng vào tuần sau.
Quân nhân Nga với súng bắn đạn ghém bán tự động Vepr-12. Ảnh: BQP Nga
Cựu đại tá Nga Andrey Koshkin tháng trước nhận định khi hệ thống tác chiến điện tử không thể vô hiệu hóa drone, shotgun có thể là giải pháp thay thế. "Ngay cả một khẩu shotgun đơn giản mà người ta mang đi bắn chim cũng có thể hạ drone hiệu quả hơn một khẩu súng máy", ông Koshkin nói.
Một số đơn vị Nga gần đây đã nhận súng shotgun để bắn hạ drone Ukraine, trong đó có các quân nhân được giao nhiệm vụ bảo vệ cho đội công binh rà phá bom mìn và tổ hợp phòng không Tor. Họ quan sát bầu trời, sẵn sàng dùng shotgun bắn hạ drone đối phương để bảo vệ mục tiêu.
Một số quân nhân Nga được trang bị súng shotgun bán tự động Vepr-12 với hộp tiếp đạn 5 viên và hình dáng giống súng AK.
Số khác sử dụng bộ chuyển đổi bắn đạn shotgun GP-25 lắp dưới nòng súng AK để hạ drone. Thiết bị này cho phép lính Nga dùng súng AK-74 bắn một phát đạn ghém để tiêu diệt drone cách đó 30 m.
Quân nhân Nga luyện tập hạ drone bằng thiết bị bắn đạn shotgun từ ống phóng lựu GP-25 lắp dưới súng AK-74 trong video công bố ngày 7/5. Video: X/krus
Ukraine cũng áp dụng giải pháp dùng súng shotgun hạ drone như lực lượng Nga. Quân đội Ukraine có thể đã mua 4.000 khẩu shotgun Escort BTS12 của Thổ Nhĩ Kỳ. Mẫu súng bán tự động này có thiết kế bullpup (hộp tiếp đạn để sau cò súng), được đánh giá là một trong những loại shotgun rẻ tiền và có độ tin cậy cao.
Ngoài cung cấp súng shotgun cho binh sĩ, Ukraine cũng mở khóa huấn luyện cách dùng vũ khí này đối phó với drone. Một tạp chí Ukraine nhận định do đối phó drone đòi hỏi thao tác nhanh và tầm nhìn rộng, các loại ống ngắm siêu chính xác trở thành vật cản thay vì hỗ trợ binh sĩ tác chiến.
Theo một huấn luyện viên Ukraine từng làm thợ săn nhiều năm, những binh sĩ làm nhiệm vụ dùng súng shotgun hạ drone đối phương "được chọn từ những người có kinh nghiệm làm thợ săn, sau đó mới đến những người có kỹ năng bắn súng tốt".
Nhiệm vụ này cũng đòi hỏi binh sĩ phải dũng cảm. "Xông ra ngoài để bắn hạ drone trong lúc đồng đội chạy đi ẩn nấp là công việc mang tính trách nhiệm cao", huấn luyện viên Ukraine nói. "Người làm nhiệm vụ này phải dũng cảm".
Súng Escort BTS12. Ảnh: Hatsan
Ngoài việc luyện tập bắn hạ mục tiêu bay với tốc độ cao, những binh sĩ tham gia khóa huấn luyện còn phải học cách đảm bảo an toàn cho bản thân, đặc biệt là không chạy theo thành tích.
"Đừng chạy theo drone để chứng minh rằng các vị đã hạ chúng. Đừng nhặt chúng lên, điều này không khác gì đùa với lửa", huấn luyện viên Ukraine nói, đề cập đến mối nguy hiểm từ drone chưa phát nổ hoặc chiến thuật gài bẫy của đối phương. "Thật đáng tiếc, đã có những người thiệt mạng vì bất cẩn".
Súng shotgun có thể bắn rơi drone thả bộc phá hoặc drone tự sát góc nhìn thứ nhất (FPV), mang lại cơ hội sống sót cao nhất cho binh lính trước đòn tập kích của đối phương so với chạy trốn, huấn luyện viên Ukraine nói.
Tuy nhiên, súng shotgun không phải là giải pháp toàn diện trong đối phó drone. Nhiều binh lính không nghe hoặc nhìn thấy drone khi chúng lao tới.
Cả Nga lẫn Ukraine cũng trang bị camera ảnh nhiệt cho drone để tập kích ban đêm. Nếu không có kính ngắm chuyên dụng, súng shotgun sẽ trở nên vô dụng khi đối mặt với drone khi trời tối.
Nguyễn Tiến (Theo AP, AFP, Forbes)