"Theo quan điểm cá nhân, tôi chắc chắn 100% Vương Thiên Nhất không dùng phần mềm gian lận khi thi đấu", ký giả Tạ Duệ viết trên trang cá nhân. "Cậu ấy là kỳ thủ số một suốt 10 năm qua. Còn trên lý thuyết, tôi tin 99% Thiên Nhất không gian lận. Với những kỳ thủ khác, giới hạn cũng chỉ là 99% mà thôi".
Tạ Duệ là cựu kỳ thủ cờ vây, đồng hành cùng nhiều giải cờ tướng trong vai trò phóng viên hàng chục năm qua. Ông làm việc cho Thể đàn chu báo (tên tiếng Anh: Titan Sports), được coi là nhà báo cờ tướng số một Trung Quốc, cũng là người duy nhất phỏng vấn Chủ tịch Liên đoàn Cờ tướng Trung Quốc (CXA), ông Chu Quốc Bình.
Kỳ thủ cờ vây kiêm phóng viên cờ của Titan Sports, Tạ Duệ. Ảnh: QQ
Tạ Duệ cho rằng chẳng có kỳ thủ nào gian lận được trong 10 năm mà không bị phát hiện. CXA vừa cấm thi đấu trọn đời với Thiên Nhất và đồng đội Vương Dược Phi vì mua bán độ và dàn xếp tỷ số ván đấu. Lý do kỳ thủ 35 tuổi mua bán độ chủ yếu để bảo vệ vị trí số một Trung Quốc và danh tiếng của "Vua cờ tướng".
Trong thông báo, CXA không nhắc gì đến chuyện Thiên Nhất dùng phần mềm gian lận hay không. Dù vậy, nhiều Đặc cấp đại sư cờ tướng (tương đương Đại kiện tướng cờ vua) như Trịnh Duy Đồng, Tôn Dũng Chinh, Hồng Trí, Uông Dương hay Tạ Tĩnh đã nghi ngờ Thiên Nhất dùng công cụ trợ giúp trái luật trong lúc thi đấu. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy anh gian lận.
Những cách gian lận thường thấy của một kỳ thủ có thể là giấu điện thoại trong nhà vệ sinh để sử dụng phần mềm giữa lúc thi đấu, hay gắn thiết bị truyền tín hiệu trong người và nhờ người khác dùng phần mềm hỗ trợ. Đã có vài trường hợp Đại kiện tướng gian lận trong cờ vua bị phát hiện, nhưng con số này với cờ tướng ít hơn.
Tạ Duệ cho rằng có sáu lý do cho thấy Thiên Nhất không gian lận bằng phần mềm.
Đầu tiên là thành tích thi đấu của Thiên Nhất khi phải làm khách rất mạnh. Trong mùa Giáp Cấp Liên Tái 2013 (giải đồng đội Trung Quốc), anh thắng cả sáu ván trên sân khách, tỷ lệ 100%. Mùa 2019 là lần cuối diễn ra theo thể thức sân nhà - sân khách, và Thiên Nhất cũng thắng cả sáu ván sân khách. Trong những năm khác, thành tích của anh đều ở mức cao. Không ai dám làm trò gian lận nếu không được chơi trên sân nhà, vì rủi ro quá cao.
Kỳ thủ cờ tướng số một thế giới, Vương Thiên Nhất. Ảnh: Baidu
Lý do thứ hai là Thiên Nhất đã bốn lần vô địch cá nhân Trung Quốc, vào năm 2012, 2016, 2019 và 2023. Sự xuất sắc của anh tại các giải cá nhân nhờ vào sức cờ mạnh lẫn may mắn. Trong bốn năm đăng quang kể trên, Thiên Nhất trải qua bốn ván đấu thất thế tới 1.000 điểm theo máy tính, và đối mặt nguy cơ bị loại. Tuy nhiên, anh thoát hiểm cả bốn lần, để lên ngôi Kỳ vương.
Thiên Nhất còn thể hiện lực cờ vượt trội ở các giải quốc tế, khi đã giành 11 HC vàng khi đại diện cho Trung Quốc ở đấu trường châu Á và thế giới. Anh vô địch thế giới ba lần năm 2013, 2017 và 2022, không dự giải năm 2023 vì "lý do visa". Các giải châu lục và thế giới đều được trọng tài giám sát chặt, với nhiều công nghệ chống gian lận.
Lý do thứ tư là Thiên Nhất luôn thể hiện tốt ở những giải chống gian lận nghiêm ngặt, như Bích Quế Viên Bôi (Cup Country Garden). Giải này có kiểm soát an ninh, buộc kỳ thủ phải cởi quần áo và giày dép trong lúc kiểm tra. Khu vực khi đấu có máy dò kim loại, có thể phát hiện máy thu, phát siêu nhỏ. Tai và khoang miệng của kỳ thủ cũng được kiểm tra trước khi thi đấu. Luồng phát trực tiếp cũng được hoãn vài chục phút, và kỳ thủ có người giám sát khi đi bất cứ đâu trong lúc ván đấu diễn ra.
Vương Thiên Nhất vào vòng chung kết cả sáu kỳ Bích Quế Viên Bôi từ năm 2016, và là kỳ thủ duy nhất làm được điều đó. Trịnh Duy Đồng đứng thứ hai với bốn lần vượt qua vòng bảng, Triệu Hâm Hâm hai lần, còn Lữ Khâm, Hứa Ngân Xuyên, Tưởng Xuyên hay Hồng Trí mới vào vòng chung kết một lần. Trong năm giải gần nhất, Thiên Nhất cũng có thành tích tốt nhất với hai lần vô địch, ba lần về nhì, còn Duy Đồng hai lần đăng quang và một lần về nhì.
Vương Thiên Nhất thời trẻ. Ảnh: Baidu
Nguyên nhân quan trọng khác là Thiên Nhất mạnh cả trong cờ nhanh và chớp, những thể thức khó gian lận hơn cờ tiêu chuẩn. Kỳ thủ có biệt danh "Ngoại Tinh Nhân" đã giành 20 danh hiệu cờ nhanh chớp trong sự nghiệp, nhiều hơn tổng số danh hiệu của các đối thủ cùng thời trong mọi thể loại.
Năm 2009, anh thắng Tưởng Xuyên trong trận chung kết Ngũ Phương Bôi, nhờ ván tie-break cờ chớp, mỗi bên có năm phút. Thiên Nhất cũng hạ Duy Đồng ở chung kết cờ nhanh Hạ Tuế Bôi (Cup dịp Tết Nguyên đán) 2021. Kỳ thủ 35 tuổi còn ba lần đoạt Tài Thần Bôi, Quảng Kỳ Bôi, hai lần đăng quang Hạ Tuế Bôi, Long Loan Bôi, Điện Thị Khoái Kỳ Tái hay những ván thắng nhanh chớp ở Giáp Cấp Liên Tái.
Lý do cuối cùng được Tạ Duệ đưa ra là Thiên Nhất luôn sẵn sàng thi đấu với bất cứ đối thủ nào, dù trực tuyến hay trực diện. Khi bị một đối thủ công khai nghi ngờ bản thân gian lận, "Ngoại Tinh Nhân" sẽ thách đấu 10 ván. Tuy nhiên đối thủ thường không chấp nhận lời thách đấu, dù là số hai Trung Quốc như Duy Đồng.
"'Người ngoài hành tinh' đã mắc sai lầm mua bán độ và đang cố gắng cải tạo bản thân", Tạ Duệ tiết lộ. "Tôi cũng hy vọng Thiên Nhất tiếp tục sám hối, vượt qua khó khăn này, để viết một cuốn sách hay hàng vạn chữ và đi đúng con đường cờ tướng trong tương lai".
Thiên Nhất đã bị CXA cấm thi đấu trọn đời, nhưng anh vẫn còn nhiều cách cống hiến cho kỳ đàn bằng khả năng của kỳ thủ mạnh nhất thế giới 10 năm qua. "Một vị vua thực sự sẽ không bao giờ sợ tương lai, và sẽ không phải bước đi một mình", nhà báo nhấn mạnh.
Xuân Bình