Trong buổi họp báo chiều 12/7 về vấn đề này, Bộ trưởng KHCN&MT Chu Tuấn Nhạ khẳng định: “Đây là bước đột phá mới, thực hiện quyền bình đẳng và dân chủ trong khoa học”.
Nhằm tránh tình trạng "cai đầu dài", cá nhân lợi dụng chức vụ hoặc uy tín khoa học sẵn có để đứng tên đề tài trên danh nghĩa, quy chế mới không cho phép mỗi cá nhân được đồng thời chủ trì từ hai đề tài cấp nhà nước trở lên. Các tổ chức và cá nhân không được tham gia tuyển chọn khi chưa hoàn thành đúng hạn việc nghiệm thu, quyết toán hoặc chưa hoàn trả kinh phí thu hồi từ các dự án thử nghiệm, đề tài triển khai thực nghiệm. Ông Nhạ cho rằng với quy định này, tình trạng một cá nhân chủ trì nhiều đề tài KHCN sẽ chấm dứt.
Quy chế mới cũng yêu cầu cá nhân đăng ký chủ đề tài phải xuất trình lý lịch khoa học: số công trình, năm cống hiến… đặc biệt chú ý đến những công trình khoa học trong thời gian gần đây. Vì thế, các nhà quản lý không thực sự tham gia nghiên cứu trong khoảng thời gian gần đây sẽ bị loại khi xem xét.
Các nhà khoa học nước ngoài cũng có thể được tham gia chủ trì đề tài KHCN cấp nhà nước hoặc cùng tham gia đề tài với một cơ quan khoa học Việt Nam nếu có đủ điều kiện. Tuy nhiên, mọi cá nhân (kể cả nhà khoa học trong và ngoài nước) nếu không đứng trong một cơ quan khoa học nào sẽ không được xem xét chủ trì đề tài KHCN cấp nhà nước.
Đề tài theo đơn đặt hàng
Bà Phạm Bích Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, cho biết: "Thay vì đưa ra các chương trình và đề tài dựa trên đề xuất từ các bộ, ngành như trước, các chương trình, đề tài trong giai đoạn tới được xây dựng xuất phát từ nhu cầu thực tế của đời sống, yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội của đất nước và được lựa chọn từ nhiều nguồn đề xuất khác nhau như các tổ chức khoa học, các bộ, ngành, thậm chí cả đơn đặt hàng từ các cơ quan nhà nước…".
Để thực hiện các nhiệm vụ KHCN theo luật mới, 3 loại hội đồng sẽ được thành lập với những nhiệm vụ cụ thể: hội đồng KHCN để xác định nhiệm vụ, hội đồng tuyển chọn và hội đồng đánh giá, nghiệm thu kết quả thực hiện nhiệm vụ KHCN. Thành phần của mỗi hội đồng sẽ từ 9 đến 15 thành viên, là đại diện của các cơ quan nghiên cứu, các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp, các nhà quản lý để đảm bảo có được tính khách quan và công bằng.
(Theo Lao Động)