Greg Cabana, giáo viên lâu năm tại trường trung học Wakefield ở Arlington, bang Virginia, từng cảm thấy giám sát để học sinh không dùng điện thoại trong giờ là công việc chính của mình, còn giảng dạy chỉ là phụ.
"Tiết nào cũng vậy", thầy Cabana nói. "Vấn đề không phải là học sinh có lấy điện thoại ra dùng không, mà là các em dùng trong bao lâu".
Nửa năm qua, ông không còn phải giám sát nữa.
Trường Wakefield tham gia chương trình thí điểm mà địa phương phát động hồi tháng 9/2024, yêu cầu học sinh cất điện thoại vào túi Yondr, loại túi có khóa từ, mỗi sáng cho đến cuối ngày. Các em vẫn được cầm điện thoại bên mình nhưng không thể mở khóa túi Yondr vì cần sử dụng hộp chuyên dụng để mở.

Karen Mines, học sinh trường Wakefield, hướng dẫn cách mở khóa túi Yondr dùng để khóa điện thoại của học sinh từ đầu tới cuối ngày học. Ảnh: CNN
Chương trình được tiến hành sau khi Thống đốc Glenn Youngkin hồi tháng 7/2024 ra sắc lệnh yêu cầu các trường công trong bang phải chuyển sang chế độ "không điện thoại" trong năm 2025 nhằm "thúc đẩy môi trường giáo dục lành mạnh hơn, tập trung hơn".
Những ngày đầu tiên áp dụng chính sách mới, học sinh còn ngần ngại với việc rời xa điện thoại.
"Lúc cháu bước vào căng tin sau khi có yêu cầu học sinh phải bỏ điện thoại vào túi khóa từ, xung quanh đều là tiếng đập chiếc túi đầy hậm hực", Lucas Lopez, học sinh tại Wakefield, nói.
Thầy Cabana cho rằng sự kháng cự ban đầu của học sinh cho thấy cần thiết phải thay đổi chính sách một cách quyết liệt. "Các em cáu kỉnh khi phải rời xa điện thoại, chứng tỏ việc phụ thuộc vào điện thoại như mắc bệnh nghiện, không khác gì ma túy", ông nói.
Theo dữ liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, từ tháng 7/2021 tới tháng 12/2023, một nửa số thanh thiếu niên trong độ tuổi 12-17 mỗi ngày sử dụng điện thoại hơn 4 tiếng. Học sinh ở Wakefield thừa nhận trước khi có quy định cấm, các em mất nhiều thời gian vào điện thoại.
Những người ủng hộ việc hạn chế hoặc cấm điện thoại nêu lý do là giúp học sinh tránh xao nhãng trong giờ học. Sau một thời gian thực hiện lệnh cấm, học sinh ở Wakefield thừa nhận tập trung vào bài giảng hơn và tăng kết nối hơn.
"Cháu vẫn nhớ ngày đầu áp dụng, khi học tiết vật lý, điện thoại bị khóa trong túi nhưng cháu vẫn nghĩ đến nó. Cháu cố mở ra nhưng không được, việc duy nhất có thể làm là ngồi trước máy tính và nghe giảng", Alex Heaton cho hay. "Cảm giác thật nhẹ nhõm".
Thời gian thí điểm chưa đủ dài để xác định lệnh cấm có giúp nâng cao thành tích học tập hay không, nhưng thầy Cabana tin rằng thành tích chắc chắn sẽ tốt hơn.
Các em học sinh cũng giao lưu với bạn bè theo cách mới. Gabrielle Harber, học sinh cuối cấp, cho biết lệnh cấm giúp mọi người hiểu ra điện thoại đang cho người ta "cái cớ để tách biệt".
"Bây giờ học sinh thực sự trò chuyện với nhau vào giờ ăn trưa", cô bé nói. "Thật dễ thương. Các bạn tụ tập, tán gẫu, giống như trong phim".
Số vụ gây gổ trong trường cũng giảm hẳn. Một học sinh cho hay chưa từng chứng kiến vụ đánh nhau nào trong năm học này.
Số lượng trường học tại Mỹ cấm dùng điện thoại đang ngày càng nhiều hơn. Mỗi bang áp dụng chính sách khác nhau, một số bang cấm hẳn điện thoại trong giờ học, một số đưa ra ngoại lệ cho các hoạt động được giáo viên cho phép sử dụng hoặc vì mục đích giáo dục đặc biệt.
Cấm dùng điện thoại trong trường học là chính sách hiếm hoi được lưỡng đảng ủng hộ. Lãnh đạo đảng Dân chủ và Cộng hòa ở các bang đều nêu lý do là bảo vệ sức khỏe tâm thần của học sinh.
"Chúng tôi hiểu rõ sử dụng điện thoại thông minh quá mức sẽ gây lo lắng, trầm cảm và các bệnh tâm thần, chúng ta có quyền can thiệp", Thống đốc California Gavin Newsom, đảng viên Dân chủ, phát biểu ngày 23/9/2024 khi ban hành luật cấm sử dụng điện thoại trong trường học trước ngày 1/7/2026.
Thống đốc Arkansas Sarah Huckabee, đảng viên Cộng hòa, ngày 29/1 công bố luật cấm sử dụng điện thoại ở trường học bắt đầu từ năm học 2025-2026. Bà nhấn mạnh "chúng ta đã chứng kiến tỷ lệ thanh niên mắc bệnh tâm lý gia tăng một cách đáng kinh ngạc trong thập kỷ qua. Thủ phạm chính là việc được quyền truy cập không hạn chế vào điện thoại thông minh và mạng xã hội".

Túi đựng điện thoại treo trong một lớp học tại trường trung học Delta ở Delta, bang Utah, năm 2024. Ảnh: CNN
Tuy nhiên, không phải người làm giáo dục nào cũng ủng hộ việc cấm điện thoại. Brandon Cardet-Hernandez, cựu hiệu trưởng trường công lập kiêm cố vấn giáo dục cho Thị trưởng New York Bill de Blasio, cho rằng người ta đang bỏ qua sự gắn kết giữa điện thoại với đời sống của thế hệ trẻ.
"Chúng ta phải dạy trẻ về kỹ năng sử dụng thiết bị kỹ thuật số", ông nói. "Trẻ cần biết cách sử dụng mạng xã hội và nếu cấm hẳn điện thoại thông minh ở trường, chúng ta không thể dạy trẻ những kỹ năng này".
Ông cho rằng "những trường học dễ bị tổn thương nhất và thiếu nguồn lực nhất", nơi học sinh xuất thân từ các hộ gia đình thu nhập thấp dựa vào nhà trường để sử dụng wifi đáng tin cậy, đang bị lãng quên trong các cuộc thảo luận về cấm hay cho phép dùng điện thoại.
Một số người nhận định chính sách cấm không nhắc tới chuyện gì sẽ xảy ra trong trường hợp khẩn cấp khi điện thoại bị khóa. "Các bậc cha mẹ sẽ phát điên vì không thể nhắn tin cho con", học sinh Heaton nói.
Về phần thầy Cabana, ông thấu hiểu nỗi lo này nhưng tin rằng nên hạn chế học sinh dùng điện thoại để tránh cho các em tiếp xúc với nhiều thông tin thất thiệt lan tràn.
Nhờ có lệnh cấm điện thoại, thầy Cabana được quay lại với đam mê thực sự là giảng dạy.
"Tôi yêu nghề này", ông nói. "Chúng tôi không cần liên tục theo dõi và khiển trách học sinh vì dùng điện thoại. Thầy trò quay lại tương tác với nhau".
Hồng Hạnh (Theo CNN)