Toàn cảnh lễ tưởng niệm 35 năm sự kiện Gạc Ma. Video: Bùi Toàn
Dự buổi lễ có nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, nguyên Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình, đông đảo người dân và thân nhân liệt sĩ Gạc Ma.
Các đại biểu dâng hương, dâng hoa trước khu vực tượng đài "Những người nằm lại phía chân trời". Mọi người thả hoa đăng hướng về cội nguồn, tri ân những anh hùng ngã xuống vì đất nước tại đảo Gạc Ma.
Lễ thả hoa đăng tại khu tưởng niệm. Ảnh: Bùi Toàn
Trước đó vào buổi chiều, thân nhân các liệt sĩ cũng đến khu tưởng niệm dâng hương. Anh Nguyễn Tiến Xuân, con trai liệt sĩ Nguyễn Mậu Phong, cho biết bản thân là lính hải quân và thường đi qua đảo Gạc Ma, nơi bố hy sinh. Những ngày này anh rất xúc động và tự hào khi mọi người không quên bố và các đồng đội đã hy sinh thân mình bảo vệ chủ quyền biển đảo.
Anh Nguyễn Tiến Xuân đến Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma thắp hương cho bố, chiều 13/3. Ảnh: Bùi Toàn
Bà Nguyễn Thị Hường (59 tuổi), chị gái liệt sĩ Nguyễn Tất Nam, lặn lội từ Nghệ An vào Khánh Hoà dự lễ tưởng niệm. Hàng năm dù bận đến mấy, bà cũng dành thời gian vào thăm em. Khi khu tưởng niệm Gạc Ma hoàn thành, bà Hường đã trao áo mút, khăn len quấn cổ, các bức thư viết tay của em trai cho ban quản lý trưng bày. "Đây là những kỷ vật vô cùng quý giá đối với tôi", bà nói.
Tháng 3/1988, Việt Nam đưa tàu ra xây dựng cụm đảo chìm Gạc Ma - Cô Lin - Len Đao trong bối cảnh Trung Quốc liên tục chiếm đóng trái phép các bãi đá thuộc chủ quyền của Việt Nam tại quần đảo Trường Sa.
Rạng sáng 14/3/1988, khi bộ đội Việt Nam đang chuyển vật liệu lên bãi Gạc Ma, phía Trung Quốc đưa nhiều tàu chiến cùng binh lính đến cướp cờ, giết hại chiến sĩ. 64 chiến sĩ Việt Nam hy sinh, 9 người bị bắt.
Tàu HQ-604 và HQ-605 bị bắn chìm. Tàu HQ 505 bị bắn cháy đã lao hết tốc lực lên bãi, trở thành cột mốc sống bảo vệ chủ quyền Cô Lin. Việt Nam giữ được Cô Lin, Len Đao. Còn Gạc Ma bị Trung Quốc chiếm trái phép đến nay.
Năm 2015, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã đầu tư giai đoạn một Khu tưởng niệm Gạc Ma rộng hơn 20.000 m2 với tổng đầu tư gần 130 tỷ đồng. Công trình gồm cụm tượng đài Những người nằm lại phía chân trời; Khu trưng bày hiện vật về biển đảo, kỷ vật của 64 chiến sĩ hy sinh trên đảo Gạc Ma; Quảng trường Hòa Bình và các hạng mục khuôn viên cây cảnh...
Theo Ban quản lý Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma, nơi này đã đón hơn 1.500 đoàn với hơn 500.000 lượt người đến viếng. Khu tưởng niệm cũng là điểm tham quan của nhiều tour du lịch về nguồn.
Bùi Toàn