Cuối cùng, áp lực đè nặng lên đôi vai người sáng tạo trước đòi hỏi cái mới của công chúng. Lê Minh Sơn chui mình vào sự im lặng, để làm việc và trả nợ những lần trả lời phỏng vấn tại… quán bia. Anh đang viết nhạc kịch và viết văn!
Nhiều nghệ sĩ phải trả giá trong những giây phút hơi bốc đồng của mình, thậm chí chỉ là từ những lời nói đùa mà ra. Trường hợp Lê Minh Sơn là một điển hình. Dường như sự vô tư và giản đơn trong suy nghĩ đã khiến anh bị biết bao búa rìu của dư luận với cái giá rất vô hình. Chỉ có nỗi buồn, sự cô đơn của người nghệ sĩ là rất rõ rệt. Thậm chí, xung quanh anh còn có những luồng dư luận của sự rẻ khinh.
Nhạc sĩ Lê Minh Sơn. Ảnh: Tuổi Trẻ. |
Nổi tiếng chóng vánh sau Sao Mai - Điểm hẹn 2004 với loạt ca khúc mang âm hưởng dân gian đồng bằng Bắc Bộ, Lê Minh Sơn dường như đã không kịp tỉnh táo để nhận ra rằng, cuộc sống của một nghệ sĩ có tên sẽ phải khác nhiều so với khi anh ta còn vô danh, sống hồn nhiên và không bị ai để ý. Khi anh vô danh, mọi hành động cử chỉ thái quá của anh đều dễ dàng được tha thứ hoặc không ai chú ý tới. Nhưng khi anh đã vào hàng ngũ những người nổi tiếng, chắc chắn mọi chuyện sẽ không giản đơn.
Lê Minh Sơn thì không. Anh vẫn sống như thế, vô tư và có phần hơi… hoang dại. Bản năng, tính bốc đồng, sự cực đoan của người nghệ sĩ gộp lại trong con người nhiều năng lượng này, khiến anh gần như lúc nào cũng muốn bung toả. Thế mới nên chuyện. Mà cái giá nào cũng không rẻ. Nhưng có lẽ sự hồn nhiên đã thuộc về căn tính. Và Lê Minh Sơn tiếp tục trả giá trước dư luận, nơi anh đã được tôn vinh và nơi anh đã là người phát biểu nhiều nhất trong giới nhạc sĩ.
Cái giá đầu tiên anh phải trả chính là cuộc trò chuyện vui với một nhà báo trẻ. Nhà báo đến phỏng vấn, nhưng anh lại nghĩ rằng đó là một cuộc thăm viếng bình thường. Trong quán rượu, Lê Minh Sơn ngồi nhận xét trực diện các trưởng lão làng nhạc Việt. Thực ra những nhận xét đó cũng không có gì ghê gớm. Nhưng phần nhiều nghệ sĩ Việt Nam vốn chỉ quen những lời khen, khó ai có đôi tai thông minh để nghe những điều nghịch nhĩ. Và anh đã bị nhiều bậc trưởng lão “tổng sỉ vả” trên mặt báo, tại các diễn đàn và cả các quán bia hơi.
Trong mắt họ, anh là một thằng trẻ ranh mà rất hoắng, mắc bệnh vĩ cuồng và muốn phủ bỏ thành tựu của những người đi trước. Thậm chí, bài viết của phóng viên đó về anh còn được người ta photo truyền nhau đọc. Sự việc đã trở nên nghiêm trọng đến mức anh mất việc, tay trắng về nhà trong khi vợ đang mang bầu đứa con đầu lòng tháng thứ 3. Đó thực sự là những tháng ngày hoang mang. Anh dường như bị gục rất nhanh vì những lời "đao to búa lớn" giáng xuống mình. Sự phản ứng của các nhạc sĩ bị anh đụng đến là điều có thể được báo trước. Anh không nhớ mình nói gì. Anh tưởng cậu phóng viên kia… bịa chuyện. Nhưng đã có băng ghi âm và anh đã nói trong khi chếnh choáng hơi men. Từ cú sốc đó, Lê Minh Sơn có phần cẩn trọng với nhà báo.
Nhưng cứ gặp, nói chuyện và quen, anh lại quên đi rất nhanh sự đề phòng. Có lẽ sự đề phòng không thuộc về bản chất của anh. Sơn thích ngồi quán bia, ăn thịt chó mắm tôm, hoặc những món ăn dân dã. Và những khi anh mời ai đó uống bia, nghĩa là anh không đề phòng nữa. Và chuyện sẽ nổ như pháo rang. Chuyện trên trời dưới bể. Anh kể say đắm về làng quê anh, cái đất Mai Lĩnh, những bà già răng đen bán rau nghèo xơ xác, những ao chuôm đồng bãi, những con mương, bờ ruộng, những giấc mơ em bé… Và những nỗi buồn của một ngày nhìn làng quê không còn nguyên vẹn, sự vỡ nát của làng xã bởi làn sóng đô thị, những người con gái đẹp đã ra phố và không về… Cái làng Mai Lĩnh cho anh nguồn cảm hứng dào dạt và Lê Minh Sơn viết về nó với cả nỗi đau, niềm vui và nỗi buồn. “Thế mà chúng nó bảo mình là cạn vốn, sáng tác loanh quanh bờ ao với chuồn chuồn ớt”, Sơn bức xúc.
Cạn vốn có lẽ là một nỗi sợ và là khoảng trống sau thời gian dài sáng tạo thiếu đắp bồi. Ai làm nghề sáng tác cũng sẽ nhận ra được “cơn khủng hoảng” đó. Và nếu Lê Minh Sơn cạn vốn, cũng là điều không khó hiểu khi anh sáng tác liên tiếp về một mạch nguồn đó, sự lặp lại của những hình ảnh làng quê là gần như đương nhiên. Dừng lại và nhận ra cũng là việc cần thiết, để tránh những vết xe. Có thể có sự lặp lại, có thể những ca khúc sau không bằng ca khúc trước, thiếu đi cái mạch cảm xúc nồng nàn, thiếu đi cái duyên ngầm ý tứ của ca từ, nhưng một ưu điểm khiến nhạc Lê Minh Sơn không bị lẫn vào với dòng ca khúc thị trường khác, đó là anh không vật vã về những mối tình trẻ nhiều nước mắt mà ít nỗi đau ngấm sâu. Anh viết về những đề tài xã hội, những thân phận người. Ca khúc khi đó đã thoát nôi của những nỗi buồn đèm đẹp để nói đến những vấn đề nhân sinh rộng hơn…
Chuyện quán bia của Lê Minh Sơn thì chưa bao giờ dứt. Sơn luôn thích dùng những tính từ mạnh, anh đặc biệt hay dùng từ “phát khóc” để nói về độ “ép phê” của ca khúc với người nghe. “Câu đấy hay phát khóc”, “Trọng Tấn hát rớt nước mắt”, “giọng hát như Thanh Lam ở Việt Nam không có người thứ hai”… là những câu thường nghe. Nâng người nọ, hạ người kia theo cách nhìn chủ quan là việc hoàn toàn xảy ra trong các cuộc nhậu. Nói đùa, kể chuyện tiếu lâm cũng là chuyện của bàn nhậu.
Anh kể, trong một cuộc nhậu, anh có nói dự định viết vở nhạc kịch Dã Tràng xe cát, trong đó Thanh Lam sẽ đóng vai chính, quay sang một người bạn anh đùa, “cho cậu này đóng vai con cua, được mọi người khênh ra khênh vào, không nói câu nào vì cậu ấy là phóng viên, làm gì biết hát!”. Vậy mà một tuần sau, trên một tờ báo đã xuất hiện bài phỏng vấn Lê Minh Sơn với chi tiết rất oách là “phóng viên đóng vai con cua”. Và những thông tin kiểu như thế với Lê Minh Sơn là vô cùng nhiều. Chả thế mà khi anh từ chối nói chuyện vợ con, có tờ báo đã suy luận là vợ chồng anh sắp ly dị và anh đang chán đời, bỏ đi du học.
Rồi chuyện mối quan hệ với Thanh Lam, những cắt cúp cố tình của người biên tập biến những câu nói của anh trở nên ỡm ờ và càng khiến dư luận khó chịu xung quanh sự khen ngợi có phần quá đà theo chiều hướng tung hứng giữa anh và Thanh Lam. Lỗi trước hết là những lời nói có phần bốc đồng của cả hai. Nhưng họ cũng đồng thời là nạn nhân khi không kiểm soát được nội dung thông tin khi tung lên dư luận.
Sơn từng nói, anh phải làm việc cật lực vì những lời hứa với các dự án biên tập và sản xuất album cho các ca sĩ. Hai năm mà ra liên tiếp gần chục album, đó là một sức lực khổng lồ và cả tài năng người nghệ sĩ bỏ vào từng sản phẩm. Nhưng trong số đó, không phải cái nào cũng đáng giá. Những sản phẩm kết hợp giữa Lê Minh Sơn - Thanh Lam luôn tạo ra những dư luận trái chiều, điển hình là đĩa nhạc Trịnh Này em có nhớ…
Sự lắng bồi của cảm xúc trước mỗi tác phẩm là hết sức cần thiết, đôi khi những tác phẩm của Sơn chưa có được điều này. Vì nhiều lẽ. Trong đó có đôi chút vội vàng. Nhưng những đĩa nhạc đó không quá dở như nhiều người phủ bỏ. Nó không hoàn hảo nhưng đĩa nhạc nào cũng có những bài đáng nghe…
Album nối tiếp album, các dự án làm việc nối tiếp nhau mà không nghỉ ngơi, đó chính là một chặng đường khá nhanh dẫn đến stress. Và khi album Thanh Lam - Trọng Tấn phát hành, Sơn đột ngột tuyên bố sẽ im lặng và đi du học. Điều này là không dễ dàng không chỉ với Lê Minh Sơn, mà bất cứ nghệ sĩ nào cũng vậy. Khi đã là người của công chúng, đáng sợ nhất là cảm giác bị lãng quên. Nhất là khi trong suốt 2 năm qua, dường như tuần nào anh cũng có mặt trên các báo, như một gương mặt ăn khách. Mà Lê Minh Sơn ăn khách thật, nhất là trong thời buổi nghệ sĩ đãi bôi nhợt nhạt lấy lòng nhau trở nên bạo phát thì một bài viết nói thẳng băng, có thể một chút quá lời, lại là thứ đáng đọc.
Sơn nói chuyện âm nhạc, chuyện tình yêu, chuyện đàn ông đàn bà... và gây sốt với những câu nói đầy đụng chạm. Kéo theo đó là những dư luận hậu trường ồn ào. Điều tiếng, tin đồn cùng những thị phi. Nhưng cái bả danh tiếng khó dứt. Khi anh quyết định nói rằng sẽ nghỉ sáng tác và ra đi, có lẽ là lúc mỏi mệt nhất trong tâm hồn người đàn ông trẻ tuổi nhiều tham vọng này. Người hiểu chuyện thì biết rõ là anh không đi được, bởi người nghệ sĩ rất khó để rời khỏi mảnh đất màu của mình. Hơn thế, Sơn còn cuộc sống, gia đình và những ràng buộc khác. Nhưng được cái là đã thực hiện đúng lời hứa: không lên báo nữa. Im lặng thực sự. Im lặng nhưng vẫn phải nhắn tin cho bạn bè thân quen. Và lại để lộ những dự định. Và lại rủ rê bạn đến nhà để nhận xét tác phẩm.
Sơn có khả năng thể hiện tác phẩm của chính mình một cách xuất sắc hơn ca sĩ. Anh hát bằng chính những cây đàn của mình, những cây đàn anh mua từ rất nhiều chuyến đi tại nước ngoài, hát trên những phím đàn guitar quyến rũ. Một buổi nào đó, khi dường như không thể kìm giữ, anh buột miệng “mình đang viết văn”. Cái tin sững sờ nhiều người. Lê Minh Sơn sẽ trở thành tiểu thuyết gia! Tôi hát xẩm tôi - cuốn sách trước hết là tuổi thơ của anh và làng Mai Lĩnh. Sơn đã viết về nó một cách say mê, không ngừng nghỉ. Viết bằng giấy thếp, bút mực, trên cái chõng tre, nơi anh vẫn thường viết những bản nhạc.
Công ty cổ phần văn hoá và truyền thông An đã đánh tiếng mua bản quyền và phát hành. “Có thể nó không hay, nhưng chắc chắn là chân thật vì đó là cảm xúc và ký ức của mình”, Sơn tiết lộ. Còn vở nhạc kịch Dã Tràng xe cát? Đó là một dự án đang tiếp tục. Tất cả dự định này sẽ được công bố vào đầu năm sau.
Những ngày này, nếu gặp một thanh niên đi xe phân khối lớn, quần áo hàng hiệu, tóc túm buộc sau lưng, đang vội vã trên đường, thì đó chính là Lê Minh Sơn. Có thể anh đang vội vàng cho những dự án. Và sự vội vàng đó có nguồn gốc từ những lời hứa trên báo…
(Theo An Ninh Thế Giới)