Đế giữ lạnh của lò phản ứng nhiệt hạch ITER được nâng lên cao bằng cần trục. Ảnh: Newsweek.
Phần đế bằng thép nặng 1.250 tấn của máy giữ lạnh dùng để cách nhiệt hệ thống từ trường ở nhiệt độ đông lạnh khỏi môi trường bên ngoài được lắp đặt ở Lò phản ứng Thí nghiệm Nhiệt hạt nhân Quốc tế (ITER) trong Trung tâm nghiên cứu và phát triển công nghệ Cadarache tại vùng đông nam nước Pháp. Cột mốc này đánh dấu quá trình lắp đặt bộ phận đầu tiên và nặng nhất của lò phản ứng nhiệt hạch ITER.
Việc lắp đặt là thành tựu của 10 năm thiết kế, sản xuất, vận chuyển, lắp đặt và hàn một trong những bộ phận quan trọng nhất của lò ITER, máy cắt lạnh cao 30 m và có đường kính 30 m. Sản xuất từng đoạn ở nhà máy Hazira của công ty kỹ thuật xây dựng Larsen & Toubro Ltd, máy giữ lạnh được lắp ráp và hàn tại chỗ dưới sự giám sát của Cơ quan Nội vụ Ấn Độ. Tổ chức ITER sau đó chuẩn bị lắp ráp trước khi vận chuyển bộ phận tới Phòng lắp ráp cách đây một tháng.
Sáng hôm 26/5, các kỹ sư trong dự án nâng dần phần đế của máy giữ lạnh ITER lên độ cao 24 m bằng cần trục từ bộ khung đỡ. Tiếp đó, họ vận chuyển bộ phận này qua quãng đường 110 m từ lối vào Phòng lắp ráp, vượt qua hai cụm lắp ráp cao 20 m tới miệng hố hình tròn. Tại đó, nhóm kỹ sư hạ đế giữ lạnh xuống trụ bê tông, đè lên 12 kích thủy lực giúp đỡ trọng lượng của nó trước khi hoàn tất công tác đo đạc và điều chỉnh cuối cùng. Bộ phận được chuyển sang giá đỡ của máy giữ lạnh và quá trình hoàn tất vào chiều ngày 27/5.
"Phần đế được đặt vào vị trí với độ chính xác rất cao. Thành công của quá trình lắp đặt này tạo ra một kỷ lục mới trong lịch sử", một phát ngôn viên của dự án cho biết.
Lò phản ứng ITER hoạt động dựa trên nguyên lý nhiệt hạch, kết hợp hai hạt nhân nhẹ của hydro là deuterium và tritium để tạo thành một hạt nhân heli nặng hơn và giải phóng năng lượng. Bằng cách này, lò phản ứng sẽ tạo ra 500 MW điện, nhiều gấp 10 lần năng lượng để nó hoạt động. Đây cũng là nguồn năng lượng sạch, sử dụng nguyên liệu là nước biển, có độ an toàn cao, chất thải phóng xạ ở mức rất thấp và gần như không có rủi ro khi vận hành. Phản ứng nhiệt hạch chỉ xảy ra ở nhiệt độ plasma rất cao, khoảng 120 triệu độ C, cao hơn nhiều lần nhiệt độ ở lõi Mặt Trời. Để tạo ra nhiệt độ siêu nóng này, ITER sử dụng một buồng từ trường hình xuyến có tên Tokamak.
Liên minh châu Âu đóng góp gần 1/2 kinh phí 14 tỷ USD trong khi 6 nước thành viên khác gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga và Mỹ, chi trả phần còn lại. Mục tiêu của dự án là đưa lò vào vận hành năm 2025
An Khang (Theo World Nuclear News)