Lãnh đạo Đăk Nông: 'Công ty Long Sơn tự ý giải toả đất dẫn đến nổ súng'

- Ông đánh giá thế nào về việc người dân nơi xảy ra vụ nổ súng (giáp ranh hai xã Quảng Trực và Đăk Ngo, huyện Tuy Đức) nói rằng khu vực đất Công ty TNHH Long Sơn cho người đến san ủi, là của họ?

- UBND tỉnh rất quan tâm đến vấn đề này. Tỉnh giao đất cho Công ty Long Sơn làm dự án năm 2008 và chỉ căn cứ trên bản đồ. Do điều kiện của tỉnh thời bấy giờ và cũng do điều kiện địa lý khó khăn nên chưa thể có ranh giới chính xác phần đất giao cho doanh nghiệp.

Vụ xô xát xảy ra ở tọa độ nào, có phải là đất giao cho công ty hay không, cần phải xác định bằng một phương pháp khoa học. Cơ quan chức năng cần phải đo đạc, xác minh rồi đối chiếu với tài liệu quản lý đất đai thì mới biết chính xác.

- Rạng sáng 23/10, Công ty Long Sơn đưa nhiều máy xúc cùng hàng chục người mang theo gậy gộc, khiên, đá... đến san ủi vườn điều của ông Hoàng Văn Thắng (51 tuổi). Chính quyền địa phương đã thông qua kế hoạch "giải toả" này ra sao?

- Tình trạng tranh chấp đất giữa công ty và người dân khu vực này diễn ra gay gắt, có lúc xảy ra xung đột. UBND tỉnh đã có văn bản yêu cầu doanh nghiệp và người dân phải để nguyên hiện trạng tại các khu vực tranh chấp. Việc Công ty Long Sơn san ủi khu đất là hành động tự phát, chính quyền địa phương không hề được thông báo.

Đây là khu vực hiểm trở, rất xa khu dân cư nên việc quản lý địa bàn chưa được sát sao. Khi xảy ra sự việc, lực lượng chức năng phải mất nhiều giờ mới vào đến hiện trường. Ngoài 3 người thiệt mạng, còn 16 người bị thương, trong đó có 3 nạn nhân rất nặng nhưng may mắn đã qua nguy kịch. Tính chất và hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nên cơ quan chức năng đang ráo riết điều tra, sớm xác định hành vi cụ thể của từng người để xử lý. 

- Tình trạng đất tại nơi xảy ra vụ nổ súng và các khu vực xung quanh hiện như thế nào, thưa ông?

- Nguyên thủy trước đây là đất lâm nghiệp, bao gồm đất rừng và đất không có rừng. Hầu hết người dân từ nơi khác đến chiếm dụng canh tác. Thực sự khu vực này xa quá nên cơ quan quản lý khó giám sát.

UBND tỉnh đang triển khai lập lại trật tự đất đai tại khu vực này. Đối với những trường hợp người dân cho là chủ đất thì phải xét tính hợp pháp, nghĩa là phải chia các mốc thời gian. Theo Luật đất đai, nếu người dân khai thác trước năm 1993 sẽ được xem xét giao quyền sử dụng đúng quy định.

Người dân không kê khai thì chính quyền địa phương không thể giải quyết. Nhưng nếu có căn cứ xác định được mốc thời gian, có thể bằng tuổi những loại cây trồng, thì tỉnh sẽ xem xét.

Khi thực hiện xã hội hóa lâm nghiệp, tỉnh giao cho các doanh nghiệp để họ bỏ tiền đầu tư trồng và bảo vệ rừng nhằm thêm nguồn lực ổn định rừng. Tỉnh giao đất trên cơ sở là đất trống, cụ thể việc giao đất cho Công ty Long Sơn là hợp pháp. Nhưng tỉnh cũng khuyến khích các doanh nghiệp khi lấy đất nên có sự nhân đạo. Dù đất của người dân không hợp pháp nhưng họ cũng có thiệt hại về giống, hoa màu... thì doanh nghiệp có thể thỏa thuận, hỗ trợ.

- Tranh chấp gay gắt giữa hai bên kéo dài, chưa được chính quyền địa phương giải quyết triệt để. UBND tỉnh đã có giải pháp nào để tránh xảy ra những xung đột nghiêm trọng như vừa qua?

- Tỉnh có nhiều đợt kiểm tra, rà soát và đúng là tình trạng người dân xâm canh, xâm cư trái phép rất nhiều. Họ chủ yếu là người dân tự do, nghèo khó hay đồng bào dân tộc thiểu số từ các vùng đến. Do vượt quá tầm đầu tư, ổn định dân cư nên tỉnh đã báo cáo Trung ương để lập lại trật tự đất đai.

Gần đây nhất, Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình đã trực tiếp đến thị sát và thống nhất cho tỉnh lập dự án. Theo đó, tỉnh đang triển khai bố trí và hiện đại dân cư hợp lý trên cơ sở có kiểm soát, nhằm hình thành đơn vị hành chính mới, lập xã mới ở đây.

Như đã nói, khu vực này chủ yếu là đất không hợp pháp, nếu mình dùng pháp chế để giải quyết sẽ làm dân điêu đứng. Chỉ có biện pháp trên mới ổn định lâu dài, giải quyết triệt để các mối quan hệ về đất đai.

Quốc Thắng

• Vũ khí vương vãi nơi xảy ra vụ xả súng 3 người chết
• Nạn nhân vụ xả súng ở Đăk Nông: 'Nhiều người bị thương nằm la liệt'