Bốn nhà lãnh đạo bắt đầu hội nghị thượng đỉnh được gọi là "Bộ tứ Normandy" tại Minsk, Belarus lúc tối qua (nửa đêm qua giờ Hà Nội), sau màn đón tiếp của Tổng thống chủ nhà Lukashenko. Hãng tin Nga RT cho hay việc thảo luận kéo dài sang ngày thứ năm, với các phiên riêng giữa bốn nhà lãnh đạo, và sau đó là cuộc họp chung với sự có mặt của các ngoại trưởng và trợ lý.
Reuters đưa tin sau khoảng 13 tiếng đàm phán, bốn nhà lãnh đạo tham gia cuộc đàm phán rời phòng họp nghỉ giải lao và có vẻ như họ đang tiến tới một thỏa thuận ngừng bắn mới ở miền đông Ukraine. Thỏa thuận ngừng bắn mới được kỳ vọng bắt đầu vào ngày 14/2, với hai bên xung đột ở miền đông Ukraine rút vũ khí hạng nặng và tạo ra một vùng đệm an ninh.
Theo hãng thông tấn Tass của Nga, Tổng thống Ukraine Poroshenko cho rằng một số điều kiện của Nga là "không thể chấp nhận được" tuy nhiên "vẫn còn hy vọng" tại hội đàm.
Trước đó, rất ít thông tin về cuộc đàm phán được tiết lộ. Valeriy Chaly, trợ lý của Tổng thống Ukraine Poroshenko đăng tải trên Facebook rằng đang diễn ra một “trận chiến cân não” tại Minsk. Trước cuộc đàm phán, ông Poroshenko cho biết điều quan trọng là đạt được một lệnh ngừng bắn.
BBC cũng cho biết cuộc đàm phán tập trung đảm bảo một lệnh ngừng bắn, rút vũ khí hạng nặng và tạo một vùng đệm phi quân sự ở đông Ukraine.
Reuters dẫn lời một nguồn giấu tên trong phái đoàn Ukraine cho biết các lãnh đạo sẽ ký hai văn bản, gồm tuyên bố chung ủng hộ toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền Ukraine và tuyên bố thể hiện cam kết của các lãnh đạo đối với kế hoạch ngừng bắn được thiết lập ở Minsk hồi tháng 9.
Trong cuộc gặp, hai lãnh đạo Nga và Ukraine bắt tay trong giây lát, tuy ông Poroshenko tiến về phía ông Putin mà không cười. Sau khi các lãnh đạo thảo luận riêng trong vài giờ, họ nghỉ ngắn để chụp ảnh trước khi tiếp tục họp bàn cùng các ngoại trưởng.
Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh giao tranh vẫn diễn ra ác liệt ở đông Ukraine, các nước châu Âu lo ngại Mỹ có thể đưa vũ khí sát thương đến Ukraine và nền kinh tế Nga bị suy giảm hơn nữa do các lệnh trừng phạt của phương Tây.
"Cả thế giới đang trông chờ xem liệu tình hình ở đông Ukraine sẽ tiến tới xuống thang căng thẳng, các bên rút lui vũ khí, có lệnh ngừng bắn hay là vượt ngoài tầm kiểm soát", Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko nói trước khi tới tham dự cuộc họp.
Những vấn đề chính có thể thảo luận tại hội đàm 4 bên: Đảm bảo một lệnh ngừng bắn Rút vũ khí hạng nặng Tạo vùng đệm phi quân sự |
Thủ tướng Đức Angela Merkel cho rằng cần tiếp tục những nỗ lực tìm ra giải pháp cho khủng hoảng ở Ukraine, khi con số dân thường thiệt mạng lên đến 5.400 người do giao tranh ở miền đông.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov hôm qua cho hay có "tiến triển đáng kể" trong tiến trình đàm phán về hòa bình ở Ukraine, nhưng cho rằng việc Nga rời khỏi khu vực biên giới sẽ khiến các phiến quân bị cắt nguồn hỗ trợ nhân đạo và dễ dàng bị quân đội Kiev bao vây.
Cuộc họp này là kết quả mà Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Francois Hollande có được khi đến Kiev và Moscow tuần trước để trao đổi với ông Putin và ông Poroshenko.
Ông Poroshenko cho biết trong 24 giờ qua có thêm 16 người thiệt mạng và 48 người bị thương do phe ly khai phóng tên lửa ở Kramatorsk, một thành phố miền đông. Tổng thống Ukraine cũng để ngỏ khả năng áp đặt lệnh thiết quân luật nếu căng thẳng vẫn leo thang.
Khánh Lynh