Về cơ bản, làn HOV (High-occupancy vehicle) dành cho ôtô chở hai người trở lên, đôi khi cho phép xe máy hoặc phương tiện sử dụng nhiên liệu thay thế (như xe hybrid hoặc xe điện). Làn đường này có thể được mở 24/7 hoặc chỉ vào giờ cao điểm.
Làn HOV có thể được gọi theo nhiều cách khác nhau: làn đi chung xe, làn kim cương, làn 2+, làn quá cảnh, hoặc làn T2 hoặc T3.
Biển báo sắp tới điểm nhập vào làn HOV ở Las Vegas, Mỹ. Ảnh: Las Vegas Sun
Mục đích của làn HOV nhằm khuyến khích việc đi chung xe cũng như sử dụng phương tiện giao thông công cộng, giảm lưu lượng phương tiện ở những làn đường bình thường, tăng hiệu quả hoạt động trong giao thông đường bộ.
Làn HOV thường sát với dải phân cách giữa, phân chia với những làn còn lại bằng hai vạch kẻ liền màu trắng. Xe chỉ chở một người nếu đi vào làn này có thể bị phạt 250 USD.
Làn HOV xuất hiện ở Mỹ vào cuối những năm 1970 và đầu những năm 1980, phát triển mạnh từ giữa những năm 1980 đến cuối những năm 1990. Làn HOV đầu tiên trên cao tốc là ở Northern Virginia, bang Virginia.
Làn HOV thường có hình kim cương, vì thế còn được gọi là làn kim cương. Trong ảnh là một làn HOV ở Canada. Ảnh: The Star
Đến 2009, California là bang có nhiều làn HOV nhất nước Mỹ, với 88 làn đường, sau đó là Minnesota và Washington cùng một số bang khác. Đến tháng 10/2016, làn HOV liên tục dài nhất là trên đường liên bang 15 ở bang Utah, gần 115,9 km.
Những làn HOV đầu tiên ở Canada nằm tại Vancouver và Toronto vào đầu những năm 1990, sau đó xuất hiện ở Ottawa, Gatineau, Montreal và Calgary. Trong 2016, người tham gia giao thông ở Toronto sử dụng các làn HOV trên đường cao tốc 403 và 404 tiết kiệm 14-17 phút mỗi hành trình so với thời gian trước khi có HOV.
Tính đến 2012, chỉ một số ít làn HOV hoạt động ở châu Âu, nguyên nhân là dịch vụ giao thông công cộng ở khu vực này tốt hơn ở Mỹ. Trong khi đó, ở New Zealand và Australia, các làn HOV thường là những đoạn ngắn.
Để tránh cảnh tắc đường có khi dài hàng km, giải pháp tốt nhất là đi chung xe với một ai đó để tận dụng làn HOV. Ảnh: BlogTO
Tại Indonesia có chính sách làn đường HOV 3+, hay "ba người trở lên trên một xe", áp dụng trong năm 2003-2016. Còn ở Trung Quốc cũng có làn HOV 2+ (hai người trở lên trên một xe) tại một số thành phố từ 2016 và thường vào một số khung giờ nhất định.
Tuy nhiên, làn HOV không phải lúc nào cũng hoạt động hết công suất nên một số nơi, các tài xế điều khiển phương tiện không đủ tiêu chuẩn có thể chạy vào làn này nếu chịu mất phí.
Mỹ Anh