"Đây là phát hiện cực kỳ hiếm. Chưa từng có mẫu vật phôi khủng long Tyrannosauridae nào được tìm thấy trên thế giới trước đây", trưởng nhóm nghiên cứu Gregory Funston, nhà cổ sinh vật học tại Đại học Edinburgh ở Scotland, nhấn mạnh.
Mảnh xương hàm ước tính khoảng 70 - 75 triệu năm tuổi đã được phát hiện cách đây gần ba thập kỷ tại bang Montana của Mỹ. Tuy nhiên, nó chưa bao giờ được nghiên cứu chi tiết do mẫu vật quá nhỏ và mỏng nên không thể lấy ra khỏi đá.
Trong nghiên cứu mới được công bố hôm 13/10 tại hội nghị thường niên của Hiệp hội Cổ sinh vật có xương sống, Funston cùng các cộng sự cho biết đã tái tạo được hình ảnh 3D của mảnh xương hàm bằng công nghệ quét gia tốc hạt.
Hình ảnh tái tạo xương hàm của phôi khủng long. Ảnh: Gregory Funston .
"Mảnh xương chỉ dài 2,9 cm và có 8 chiếc răng nhỏ. Nó trông rất giống xương hàm của những con Tyrannosauridae lớn hơn. Mẫu vật có một rãnh sâu ở bên trong và một chiếc cằm khác biệt - hai đặc điểm giúp phân biệt Tyrannosauridae với những lời khủng long ăn thịt khác", Funston mô tả.
Phân tích 8 chiếc răng phát triển chưa đầy đủ trên xương hàm cho thấy hóa thạch thuộc về một con khủng long vẫn còn ở giai đoạn phôi, hay nói cách khác, sinh vật nhỏ bé đã chết trước khi nở.
"Ở một trong những hốc răng, có một chiếc răng thay thế đang phát triển, nhưng theo cách khác thường. Thông thường, răng thay thế nằm ngay bên dưới răng cũ và ăn mòn chân răng để loại bỏ nó. Tuy nhiên, trong mẫu vật này, răng thay thế nằm bên cạnh răng cũ và không có bằng chứng về sự ăn mòn chân răng. Kiểu thay răng này được tìm thấy trong phôi của bò sát", Funston giải thích.
Dựa trên hình ảnh 3D của xương hàm dưới, nhóm nghiên cứu đã tái tạo cấu trúc của hộp sọ và cho biết nó có kích thước tương đương hộp sọ của một con chuột hiện đại.
Kích thước phôi khủng long so với loài Albertosaurus và con người trưởng thành. Ảnh: Gregory Funston.
Nhóm nghiên cứu lưu ý rằng họ vẫn chưa tìm thấy bất kỳ mảnh vỏ trứng nào xung quanh mẫu vật phôi. Có vẻ như loài khủng long săn mồi này đã đẻ ra những quả trứng có vỏ mềm nên không được lưu giữ tốt.
Tyrannosauridae hay bạo long là một họ khủng long săn mồi khổng lồ, bao gồm hai phân họ Albertosaurinae và Tyrannosaurinae. Thành viên lớn nhất trong họ này là khủng long bạo chúa T-rex, thuộc phân họ Tyrannosaurinae, khi có thể phát triển tới chiều dài hơn 12 m và nặng 6,5 - 14 tấn. Hóa thạch phôi được phát hiện ở Montana nhiều khả năng thuộc về một loài trong phân họ Albertosaurinae.
Đoàn Dương (Theo Live Science)