Hộ khẩu của mẹ và chị em tôi vẫn ở nhà bà ngoại. Vừa qua, mẹ tôi đi làm thủ tục chuyển hộ khẩu thì được cho biết do bố đã chết nên việc này không thể thực hiện.
Nếu vẫn muốn chuyển hộ khẩu cho mẹ và hai chị em tôi về căn nhà bố từng sống thì cần qua những bước gì?
Luật sư trả lời
Theo điều 19 Luật Cư trú, điều kiện để công dân đăng ký thường trú tại tỉnh là công dân có chỗ ở hợp pháp ở tỉnh nào thì được đăng ký thường trú tại tỉnh đó. Trường hợp chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của cá nhân thì phải được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý bằng văn bản.
Điều 20 Luật Cư trú quy định điều kiện để công dân đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương khi công dân thuộc một số trường hợp. Trong đó khoản 2 Điều 20 quy định cụ thể:
"Được người có sổ hộ khẩu đồng ý cho nhập vào sổ hộ khẩu của mình nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
a) Vợ về ở với chồng; chồng về ở với vợ; con về ở với cha, mẹ; cha, mẹ về ở với con;
b) Người hết tuổi lao động, nghỉ hưu, nghỉ mất sức, nghỉ thôi việc chuyển về ở với anh, chị, em ruột;
c) Người tàn tật, mất khả năng lao động, người bị bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi về ở với anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột, người giám hộ;
d) Người chưa thành niên không còn cha, mẹ hoặc còn cha, mẹ nhưng cha, mẹ không có khả năng nuôi dưỡng về ở với ông, bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột, người giám hộ;
đ) Người thành niên độc thân về sống với ông, bà nội, ngoại.
Với quy định trên, nếu mẹ con bạn muốn nhập hộ khẩu vào sổ hộ khẩu của bố bạn cần phải được sự đồng ý của bố bạn. Nay bố bạn đã mất nên mẹ con bạn không thể nhập vào sổ hộ khẩu.
Tuy nhiên, bạn có thể đăng ký thường trú tại căn nhà của bố bạn theo diện cấp sổ hộ khẩu mới quy định tại điều 19 hoặc khoản 1 điều 20 nói trên.
Thủ tục như sau:
1. Người đăng ký thường trú nộp hồ sơ đăng ký thường trú tại cơ quan công an sau đây:
a) Đối với thành phố trực thuộc trung ương thì nộp hồ sơ tại Công an huyện, quận, thị xã;
b) Đối với tỉnh thì nộp hồ sơ tại Công an xã, thị trấn thuộc huyện, Công an thị xã, thành phố thuộc tỉnh.
2. Hồ sơ đăng ký thường trú bao gồm:
a) Phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu; bản khai nhân khẩu;
b) Giấy chuyển hộ khẩu theo quy định tại Điều 28 của Luật này;
c) Giấy tờ và tài liệu chứng minh chỗ ở hợp pháp. Đối với trường hợp chuyển đến thành phố trực thuộc trung ương phải có thêm tài liệu chứng minh thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 20 của Luật này.
Để có giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp, mẹ con bạn phải thực hiện thủ tục khai nhận thừa kế đối với căn nhà bố bạn để lại để được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đứng tên mẹ con bạn.
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Công ty luật Bảo An, Hà Nội