Điều 385 Bộ luật Dân sự quy định "Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự".
Giấy vay nợ 30 triệu đồng nêu trên không phải căn cứ chứng minh bạn đang nợ một người nào đó. Bởi vì, để chứng minh bạn có nợ hay không sẽ dựa vào nhiều yếu tố như: mối quan hệ giữa chủ nợ và người vay; không gian, thời gian, địa điểm, chủ thể tham gia giao dịch vay nợ; người làm chứng; giấy vay nợ; biên bản giao nhận, chứng từ chuyển khoản... Đây là những yếu tố quan trọng, cơ bản thể hiện mối quan hệ vay nợ.
Thay vì chứng minh bị lừa ký, bạn hãy chứng minh có sự kiện, giao dịch cho vay thực tế hay không, dựa trên các yếu tố nêu trên.
Nếu bạn không nợ, tất nhiên, bạn không có nghĩa vụ phải trả nợ. Nếu người cầm giữ giấy vay nợ (giả mạo) đó yêu cầu trả mà bạn không đồng ý thì người đó phải khởi kiện vụ đòi nợ ra toà án dân sự.
Trong trường hợp bất đắc dĩ, bạn bị kiện ra toà. Tại toà án, các bên đều có nghĩa vụ chứng minh cho yêu cầu của mình là có căn cứ, hợp pháp. Đối phương sẽ phải chứng minh giữa hai người có quan hệ vay nợ, dựa vào các yếu tố tôi đã nêu ở trên. Bạn chứng minh điều ngược lại.
Toà án có trách nhiệm xác minh có hay không giao dịch dân sự vay nợ. Quá trình xác minh thì toà án sẽ phải làm rõ các nội dung tôi đã trình bày ở trên. Nếu giấy vay nợ khống là tài liệu duy nhất họ có, rõ ràng bạn đang có lợi hơn.
Để giải quyết sự việc, đầu tiên bạn có thể đối thoại và phân tích cho họ hiểu những điều này. Nếu họ vẫn cương quyết thưa kiện, để tự bảo vệ bản thân thì trong quá trình giải quyết tại toà án, bạn cũng có quyền yêu cầu phản tố. Bạn có thể đề nghị toà tuyên giao dịch vô hiệu do giả tạo, không có giao dịch vay nợ, theo Điều 127 Bộ luật Dân sự: "Khi một bên tham gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa, cưỡng ép thì có quyền yêu cầu tòa án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu".
Quá trình tố tụng, bạn phải cung cấp bằng chứng chứng minh bị lừa dối khi ký kết giao dịch vay nợ. Đây cũng là bài học cho bạn, trong mọi trường hợp, khi ký vào bất kỳ giấy tờ gì, phải đọc kỹ nội dung, tuyệt đối không ký vào giấy trắng để đảm bảo sự an toàn cho bản thân.
Luật sư Nguyễn Đại Hải
Công ty Luật TNHH Fanci