Thị trấn Phước Hải (huyện Đất Đỏ) hiện có 40 hộ làm cá khô. Trong đó, cơ sở bà Nguyễn Thị Bích Vân rộng 1.800 m2, là nơi sản xuất lớn nhất. Mỗi ngày, ở đây phơi hơn 3 tấn cá đù, đuối, ó..., thu khoảng 1,5 tấn cá khô.
Cá được bà Vân thu mua của những người đi biển tại bến cách nhà một km, trong đó chủ yếu là cá đù, giá 20.000-50.000 đồng mỗi kg, tùy loại.
Đầu tiên, cá được cho vào máy đánh vảy. "Trước đây đánh vảy thủ công tốn thời gian và công sức lắm. Bây giờ dùng máy làm sạch mỗi mẻ cá hàng trăm kg chỉ sau vài phút", ông Lê Tâm, 45 tuổi, công nhân nói.
Công đoạn tiếp theo, cá được đổ ra sàn để hơn 20 nhân công, đa số là phụ nữ ở địa phương, cắt đầu, đuôi, mổ bụng.
Trước khi phơi, cá được rửa sạch bằng nước biển để giữ độ tươi, sau đó để ráo nước trước khi ướp gia vị mặn hay nhạt tùy theo thị trường. "Để có sản phẩm ngon, dai và không bị mốc, cá tuyệt đối không rửa nước ngọt trong khi chế biến", một công nhân chia sẻ.
Giữa trưa nắng, từng rổ cá được các công nhân đưa lên xe kéo ra sân phơi, cách nơi sơ chế chỉ vài chục mét.
Liếp phơi cá làm bằng khung gỗ căng lưới rộng một mét, dài hơn 1,7 m. Mùa nắng cá phơi khoảng 2-4 ngày. Còn mùa mưa, thời gian phơi lâu hơn, nhiều khi phải đưa cá vào lò sấy.
Cứ vài giờ bà Nguyễn Thị Năm, 53 tuổi, phải đảo để cá đuối khô đều. "Đây là loại cá lâu khô nhất", bà Năm cho biết.
Mức thu nhập của các công nhân phụ thuộc vào vị trí và năng suất làm việc. Trong đó, công đoạn cắt đầu và phơi là 2.000 đồng mỗi kg. Mỗi ngày bà Năm kiếm khoảng 200.000 đồng. Riêng những phụ nữ trẻ và đàn ông được 300.000 - 400.000 đồng.
Những liếp cá đuối phơi khô xong được hất xuống tấm thảm trước khi đóng thùng.
Cá đuối được bán 100.000 đồng mỗi kg, còn cá đù dao động từ vài chục nghìn đến 150.000 đồng mỗi kg.
Mỗi năm thị trấn Phước Hải cung cấp hàng nghìn tấn cá khô cho các thị trường ở Bà Rịa - Vũng Tàu, TP HCM, Bình Dương, Tây Ninh... "Năm ngoái, sau khi trừ hết các chi phí, gia đình tôi kiếm khoảng 200 triệu đồng", bà Vân cho biết.
Đăng Khoa