Đứng chờ gần nửa tiếng tại trạm xe buýt Suối Tiên, Thủ Đức, để về nội thành, chị Hằng phàn nàn: "Mọi ngày chỉ chừng 10 phút là có xe, sao mấy ngày nay lâu thế".Chị Hằng không biết, nhiều tài xế loại phương tiện công cộng này đang bỏ chuyến, nằm chờ thành phố bù trượt giá xăng dầu mới đủ chi phí chạy trở lại.
Bà Hai, 68 tuổi, ngày nào cũng đón xe buýt từ quận 4 sang Hóc Môn buôn bán ở chợ, cũng than thở là hơn tuần qua xe chậm chuyến liên tục. Có hôm bà phải trễ buổi chợ vì đợi mãi không thấy xe đâu. Thậm chí các tuyến dài hơn Hóc Môn như lên Củ Chi, Tây Ninh cũng thấy vắng xe nên bà không thể đón tạm để thay thế được.
Còn mẹ con chị Thuận cứ mỗi sáng thứ 7 lại đón xe buýt đưa nhau đến trường ILA để học tiếng Anh. Ngày mai là cuối tuần, chị e lại phải cho con nghỉ tiếp như thứ bảy vừa rồi vì đón được xe quá muộn. "Tuần trước, cháu vào lớp từ 7h40 nhưng đến 8h hai mẹ con mới được buýt rước sau gần một tiếng chờ đợi", chị cho biết.
 |
|
Lái xe buýt nản lòng vì càng chạy càng lỗ. Ảnh: Kiên Cường |
Sự chậm chuyến được các hợp tác xe buýt giải thích là vì lái xe không chịu chạy, đơn vị không thể điều xe thay thế kịp thời. Hợp tác xã Rạng Đông phải bỏ hơn 100 chuyến chỉ trong vòng nửa đầu tháng 3, là đơn vị bị tài xế lãn công nhiều nhất. Cụ thể, từ ngày 1/3 tới nay, hợp tác xã này đã mất 55 chuyến Hiệp Thành - Sài Gòn, tuyến Bến Thành - Suối Tiên cũng buộc phải hủy 50 chuyến xe vì tài xế nói không có tiền đổ dầu.
Hợp tác xã Quyết Thắng cũng mất 23 lần tài xế nghỉ chạy trong 10 ngày qua.
Trong khi đó, nhiều xã viên hợp tác xã xe buýt đang khủng hoảng trầm trọng, dù biết nghỉ chạy bỏ chuyến sẽ bị phạt nhưng vẫn cắm xe tại bến.
Trao đổi với VnExpress sáng nay, xã viên Võ Minh Trí ở Rạng Đông thừa nhận: "Tôi đã cho xe nằm 6 ngày nay vì không dám chạy chứ xe không hư hỏng gì hết".
Nhà có 2 con, anh Trí từ nghề buôn bán chuyển sang kinh doanh xe buýt từ hơn 3 năm nay, "nhưng toàn lỗ xăng dầu" như anh nói. Ví dụ như đợt xăng dầu tăng giá này, nếu cho xe lưu thông, anh lỗ mỗi ngày 500.000 đồng nên buộc phải nằm im chờ bù giá. Là lao động chính của gia đình, anh nói: "Bây giờ chạy xe cũng chết mà đậu lại thì đói".
Cũng kiểu cắm chờ như thế này, dọc bến xe buýt trên đường Phan Văn Trị, quận Gò Vấp, hàng loạt tài xế vật vờ nằm ngồi trong ôtô của mình trong khi chiếc xe lặng ngắt, vắng teo.
Một xã viên cho biết, ông đang rất nản lòng, muốn bán xe để về quê tìm cách khác làm ăn nhưng cũng chưa có người muốn mua. Là dân miền Tây, năm ngoái, ông đã bán đất, bán ruộng để mua xe buýt, tham gia hợp tác xã với tư cách xã viên, vì nghe rủ rê là kinh doanh buýt có lời.
Song thực tế, khi chạy xe với tư cách xã viên, ông phải ăn chia khoán với hợp tác xã, chịu chi phí xăng dầu, bảo trì, sửa chữa... Do đó, thu nhập trừ chi phí còn lại không cao, thậm chí nhiên liệu lên trong khi tuyến ít khách, nhiều buổi ông phải lấy tiền nhà bù lỗ.
 |
|
Vào giờ chạy nhưng lái xe vẫn cắm xe lại trong bến và ngủ ngay trong xe. Ảnh: Kiên Cường. |
Thông cảm với cái khó của xã viên, hợp tác xã Rạng Đông đã gửi thông báo đến Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng, đề nghị không xử phạt những trường hợp tài xế bỏ làm. Lý do, đại đa số xã viên là người lao động nghèo, doanh thu hằng ngày không đủ bù chênh lệch giá dầu nên buộc phải ngừng xe làm mất chuyến. Có nhiều xe đăng ký nhưng không lấy tài vì không có tiền đổ dầu.
Ngay trong hôm nay, Liên hiệp hợp xã vận tải thành phố đã ứng cho mỗi xe của Rạng Đông mượn 5 triệu đồng để duy trì hoạt động. Song theo nhiều xã viên số tiền này chẳng thấm vào đâu, chỉ đủ để cho xe lưu thông chừng 10 ngày nữa.
Ông Nguyễn Tấn Tạo, Tổng giám đốc Liên hiệp hợp tác xã Sài Gòn cho biết, tuyến không trợ giá từ TP HCM đi Bình Dương hôm nay cũng đã được tăng giá vé từ 3.000-4.000 lên thành 4.000-5.000 đồng, để giúp xã viên bù đắp bớt chi phí nhiên liệu.
Khi cơn lốc tài xe buýt lãn công loang rộng ra nhiều hợp tác xã, thì ở Hợp tác xã 19/5 tình trạng này lại ít xảy ra. 10 ngày trước, hợp tác xã đã dự đoán trước tình hình nên xuất quỹ dự phòng cho xã viên mượn tiền bù chi phí. Theo đó xe lớn nhận 8 triệu, xe cỡ trung bình được 6 triệu và xe nhỏ giúp 4 triệu đồng. Đại diện 19/5 cho biết, số tiền này giúp xã viên cầm cự được trong vòng một tháng.
Kiên Cường