"Ronaldinho-tám-tuổi thân mến
Ngày mai, khi chơi bóng với các bạn xong và trở về, cậu sẽ ngạc nhiên khi thấy có nhiều người trong nhà. Bà con và bạn bè của gia đình, có cả những người lạ mà cậu không nhận ra đứng trong bếp nữa. Thoạt đầu, cậu chỉ nghĩ là mình đã về muộn bữa tiệc sinh nhật thứ 18 của anh trai, Roberto.
Thường thì khi cậu đá bóng về, mẹ luôn cười giỡn với cậu.
Nhưng lần này, bà ấy đang khóc.
Rồi cậu sẽ nhìn thấy Roberto. Anh ấy sẽ vòng tay ôm cậu, dẫn cậu vào phòng tắm để cậu có thể ở đó một mình. Rồi Roberto sẽ cố giải thích một điều mà lúc ấy cậu chưa hiểu.
"Có tai nạn. Bố đi rồi. Ông ấy mất rồi".
Cậu sẽ ngạc nhiên. Mất nghĩa là gì? Bố có quay lại không? Sao bố lại có thể đi mất được? Bố luôn dạy cậu phải chơi bóng thật sáng tạo trên sân, là người bảo cậu hãy thi đấu với đôi chân thật tự do. Ông cũng là người tin tưởng cậu hơn bất kỳ ai. Khi Roberto bắt đầu đá bóng chuyên nghiệp cho Gremio hồi năm ngoái, bố nói với mọi người: "Roberto giỏi đấy, nhưng thằng em nó còn triển vọng hơn".
Bố là siêu anh hùng. Ông ấy yêu bóng đá đến mức bên cạnh việc làm ở xưởng đóng tàu trong tuần, ông còn xin làm thêm công việc bảo vệ ở sân vận động của Gremio vào cuối tuần. Vậy mà bây giờ Roberto bảo là cậu sẽ không bao giờ được nhìn thấy bố nữa.
>> Xem video Ronaldinho khóc vì nhớ cha sau khi ghi tuyệt phẩm
Sớm mồ côi bố, nhưng Ronaldinho may mắn có người anh Roberto dìu dắt, để tránh khỏi những cám dỗ từ khu ổ chuột và sống với giấc mơ đá bóng.
Nỗi buồn chưa đến ngay đâu, phải sau đó khá lâu. Phải mất vài năm, cậu mới chấp nhận nổi sự thật là bố sẽ không quay lại nữa. Nhưng tôi muốn cậu hiểu là bố luôn dõi theo từng bước chân cậu, mỗi khi cậu chạm bóng.
Khi có bóng trong chân, cậu là người tự do. Cậu sẽ thấy hạnh phúc, tai cậu như nghe thấy thứ âm nhạc đầy niềm vui và cậu muốn chia sẻ niềm vui ấy đến mọi người.
Cậu rất may vì đã có Roberto. Dù lớn hơn cậu 10 tuổi và đã thi đấu cho Gremio, Roberto lúc nào cũng ở bên cậu. Quyền huynh thế phụ, đấy không chỉ là anh trai mà còn là cha, là anh hùng của cậu.
Cậu sẽ muốn chơi bóng giống như anh ấy. Mỗi buổi sáng, hai anh em sẽ cùng nhau đến sân của Gremio, cậu đá cho đội trẻ, Roberto đá cho đội chính thức. Anh trai sẽ dẫn cậu vào phòng thay quần áo. Và mỗi đêm, cậu đều mơ đến ngày được ngồi trong phòng thay đồ trước mỗi trận đấu với thần tượng của mình.
Trong phòng ngủ của hai anh em, không có tấm ảnh nào cả, chỉ có một TV nhỏ. Nhưng anh em cậu cũng chẳng có thời gian mà mở cái TV ấy lên để xem bóng đá cùng nhau. Những lúc không phải tập luyện và thi đấu, anh trai sẽ lại dẫn cậu ra ngoài chơi bóng cùng.
Khi cậu sống ở Porto Alegre, xung quanh sẽ là ma túy, băng đảng và ngập tràn tội phạm. Cuộc sống sẽ khó khăn đấy, nhưng chỉ cần cậu chơi bóng - dù là trên đường, trong công viên hay với con chó của mình - cậu sẽ cảm thấy an toàn.
Tôi vừa nói đến con chó phải không? Nó là một hậu vệ không biết mệt mỏi.
Cậu sẽ chơi với Roberto, với những đứa trẻ khác và cả những đứa lớn hơn trong công viên. Nhưng rốt cục tất cả đều sẽ mệt nhoài xin nghỉ trong lúc cậu vẫn còn muốn chơi bóng. Bởi vậy đừng bao giờ quên dắt theo con chó, Bombom, đi chung. Bombom cừ đấy, một con chó Brazil đích thực, và chó Brazil thì cũng mê đá bóng như người. Nó sẽ là quân xanh tuyệt vời để cậu tập lừa bóng. Những pha đảo người “Elastico" ra đời từ đây (Xem Video).
Chú chó cưng Bombom không chỉ là một người bạn của anh em Ronaldinho, mà còn là một quân xanh để anh tập luyện động tác qua người rất dẻo về sau thành thương hiệu cá nhân.
Rồi nhiều năm sau, khi đã chơi bóng ở châu Âu, một vài hậu vệ sẽ làm cậu nhớ về Bombom.
Thời thơ ấu của cậu sẽ khác nhiều với những đứa trẻ khác. Khi cậu 13 tuổi, người ta đã bắt đầu bàn tán về cậu. Họ nói về những gì cậu có thể làm với quả bóng trong chân. Lúc này, với cậu bóng đá chỉ là một trò chơi đơn giản. Nhưng vào năm 1994, khi cậu mới 14, World Cup giúp cậu nhận ra bóng đá không đơn giản như mình nghĩ.
Ngày 17/7/1994 là cái ngày mà không một người Brazil nào quên. Hôm ấy, cậu sẽ cùng đội trẻ Gremio đến Belo Horizonte để thi đấu. Trận chung kết World Cup đang trực tiếp trên TV, Brazil sẽ đá với Italy. Đúng vậy, tuyển Brazil đá trận chung kết World Cup đầu tiên sau 24 năm. Cả đất nước như ngừng lại để dõi theo trận đấu.
Ở Belo Horizonte, cờ Brazil ở mọi nơi. Lúc này đường phố chỉ toàn hai màu vàng xanh. Người ta dồn hết vào những nơi có TV. Cậu sẽ xem trận đấu cùng với các đồng đội. Trận đấu kết thúc với tỷ số 0-0 trong hai hiệp phụ. Hai đội sẽ bước vào loạt sút luân lưu.
Italy đá hỏng quả đầu tiên, nhưng Brazil cũng thế. Rồi Italy đá thành công một quả. Và... Romario bước lên. Cú sút của anh ấy đi thẳng vào cột dọc trái, nhưng cũng vào lưới. Các thành viên đội tuyển la hét sung sướng, nhưng họ im lặng trở lại khi Italy sút vào quả tiếp theo.
Branco cũng sút thành công. Rồi Taffarel cứu một quả. Dunga lại sút vào một quả.
Rồi, cái khoảnh khắc làm thay đổi cuộc đời cậu và cả hàng triệu người dân Brazil sẽ đến...
Baggio bước lên chấm luân lưu và đá hỏng.
Brazil trở thành nhà vô địch thế giới.
Mọi người ôm chầm lấy nhau và màn ăn mừng điên loạn bắt đầu, đấy là lúc cậu nhận ra điều mình muốn làm suốt cuộc đời. Cậu sẽ nhận ra bóng đá có ý nghĩa thế nào với người Brazil. Lần đầu tiên cậu cảm nhận được sức mạnh của môn thể thao này. Quan trọng hơn hết, cậu nhận ra niềm vui mà bóng đá có thể mang lại cho những người dân bình thường.
"Một ngày nào đó mình sẽ đá cho đội tuyển quốc gia", cậu nói với bản thân như thế.
Khi cậu bộc bạch ước mơ này với mọi người, không phải ai cũng tin cậu, đặc biệt là với cái cách mà cậu chơi bóng.
Sẽ có một vài HLV, trong đó đặc biệt một người, bảo cậu đừng lừa bóng quá nhiều. Ông ấy bảo cậu hãy tập trung chuyền bóng nhiều hơn. "Đá kiểu này không theo nghiệp cầu thủ được đâu", ông ấy nói.
>> Xem video Ronaldinho ghi bàn kiểu "xe đạp chổng ngược"
Ronaldinho tuân thủ nguyên tắc mà anh theo đuổi từ thuở bé - sáng tạo và cảm hứng quan trọng hơn những toan tính.
Đừng buồn, hãy dùng chính câu ấy làm động lực cho mình. Hãy nghĩ về những cầu thủ đã chơi bóng thật sự: Dener, Maradona, Ronaldo.
Hãy nghĩ về những gì bố đã nói: Chơi bóng thật tự do, với quả bóng trong chân. Chơi bóng với niềm vui. Thứ niềm vui ấy, nhiều HLV sẽ không hiểu. Khi ở trên sân, đừng tính toán gì cả, mọi thứ sẽ đến thật tự nhiên. Trước khi đầu kịp nghĩ gì, hông đã lắc lư và chân đã chạm bóng được mấy nhịp. Sự sáng tạo mang ta đi xa hơn những toan tính.
Một ngày nọ, chỉ vài tháng sau khi xem Romario nâng cao World Cup 1994, HLV đội trẻ Gremio gọi cậu vào văn phòng của ông ta sau một buổi tập. Ông ta thông báo cậu được gọi vào đội U17 Brazil.
Khi bước đến khu tập trung của đội U17 tại Teresópolis, cậu sẽ nhìn thấy một cảnh tượng mà mình không bao giờ quên. Ở trên tường của khu vực căng tin là hình ảnh của những cầu thủ lừng danh từng khoác màu áo Brazil: Pelé, Zico, Bebeto.
Cậu sẽ bước vào cái hội trường mà những huyền thoại ấy từng ngồi, ăn trong cái căng tin mà Romario, Ronaldo và Rivaldo từng ăn, ngủ trong cái phòng mà họ từng đánh giấc. Khi chuẩn bị chìm vào giấc ngủ, cậu sẽ tự hỏi: Hồi ấy họ có ngủ trên cái gối này không nhỉ?
Trong bốn năm sau đó, cậu sẽ không làm bất kỳ việc gì khác ngoài bóng đá. Cậu sẽ thấy mình không ngồi trên xe búy thì cũng vã mồ hôi trên sân tập. Từ 1995 đến 2003, cậu không có lấy một ngày nghỉ ngơi. Mọi thứ sẽ rất vất vả.
Nhưng đến năm 18, cậu sẽ đạt được một thành tựu mà bố sẽ rất tự hào: lên đội một Gremio. Điều đáng buồn duy nhất là Roberto không còn ở đó nữa. Một chấn thương gối đã khiến anh ấy phải sang Thụy Sĩ để chơi bóng. Cậu sẽ buồn vì không được đứng chung sân với người anh hùng của mình.
Vào những ngày diễn ra trận đấu, cậu sẽ đi ngang qua bãi ô tô, nơi bố cậu vẫn thường làm bảo vệ vào mỗi cuối tuần. Cậu sẽ vào phòng thay quần áo mà Roberto vẫn cầm tay dắt vào khi cậu còn nhỏ. Rồi cậu sẽ mặc lên người chiếc áo xanh đen của Gremio. Rồi cậu nghĩ: Đời mình sướng thế là cùng. Giấc mơ lớn của cậu vậy là đã thành sự thật: Được chơi cho đội bóng quê hương.
Nhưng câu chuyện đâu đã hết.
Năm tiếp theo, cậu sẽ đá trận đầu tiên cho đội tuyển Brazil. Có chuyện vui xảy ra, cậu lên tập trung muộn hơn các đồng đội một ngày. Sao muộn mà lại vui? Vì cậu phải đá trận chung kết tranh giải Campeonato Gaúcho với Internacional. Khoác áo đội Internacional là thủ quân của đội Brazil vô địch World Cup 1994, Dunga.
>> Xem video Ronaldinho đá phạt vào lưới tuyển Anh
Từ chỗ xem Dunga là thần tượng khi đàn anh vô địch World Cup 1994, Ronaldinho được đối đầu với thần tượng này khi mới lên đội một Gremio.
Trận ấy cậu chơi oách lắm. Rồi cậu lên đường tập trung cùng đội tuyển và gặp những đồng đội mới, có nhiều người từng vô địch World Cup 1994 trước đó. Cậu sẽ nghe người ta bàn tán về một cậu nhóc khoác áo số 10.
Cậu nhóc ấy chính là cậu chứ ai.
Họ sẽ trầm trồ khi cậu dốc bóng qua Dunga. Họ nói về pha ghi bàn đã giúp cho Gremio vô địch giải đấu mới đây. Nhưng đừng tự tin quá, mọi thứ sẽ không dễ như ăn kẹo đâu. Đây là giai đoạn quan trọng nhất trong đời. Bởi vì đã đến trình độ này, người ta sẽ kỳ vọng ở cậu nhiều lắm.
Vậy cậu sẽ vẫn chơi bóng như cũ chứ?
Hay cậu sẽ toan tính hơn? Sẽ chơi bóng an toàn hơn? Khó nghĩ phết đấy.
Lời khuyên duy nhất tôi dành cho cậu: Hãy chơi theo cách của mình. Hãy tự do, hãy lắng nghe tiếng nhạc. Đấy là cách duy nhất để sống cuộc đời mình.
Chơi cho đội tuyển Brazil sẽ làm thay đổi đời cậu. Đùng một cái, những cánh cửa mà cậu chưa từng biết đến đột nhiên cùng mở. Cậu bắt đầu nghĩ đến việc sang châu Âu thi đấu. Rất nhiều người hùng thời bé của cậu đều sang đấy lập nghiệp. Ronaldo sẽ kể cho cậu nghe nhiều về cuộc sống ở Barcelona. Hãy nhớ những gì mà anh ấy đã đạt được, những Quả Bóng Vàng, những danh hiệu cấp CLB.
Đùng một cái, cậu cũng muốn làm nên lịch sử cho chính mình. Và cậu bắt đầu mơ một giấc mơ lớn hơn bên ngoài Gremio. Năm 2001, cậu sẽ ký với Paris Saint-Germain.
Làm sao tôi có thể kể cho một cậu bé sinh ra trong một căn nhà gỗ của khu ổ chuột về cuộc sống ở châu Âu đây nhỉ? Khó lắm. Cậu sẽ không hiểu đâu, dù tôi có giải thích cặn kẽ. Khi cậu rời Paris để đến Barcelona rồi sau đó là Milan, mọi thứ sẽ rất khẩn trương. Một vài người trong giới truyền thông châu Âu sẽ không hiểu cách cậu chơi bóng. Họ chẳng hiểu vì sao cậu lúc nào cũng cười.
Cậu cười vì cậu thấy chơi bóng thật vui? Sao phải nghiêm trọng thế. Mục tiêu của cậu là chơi bóng cho vui và lan toả niềm vui ấy. Tôi nói lại nhé: Sự sáng tạo quan trọng hơn những toan tính.
Hãy tự do, rồi cậu sẽ vô địch World Cup.
Hãy tự do, rồi cậu sẽ vô địch Champions League, La Liga và Serie A.
Hãy tự do, rồi cậu sẽ giành Quả Bóng Vàng.
Nhưng điều khiến cậu tự hào nhất không phải những danh hiệu ấy, mà là cách cậu làm thay đổi lối chơi của Barcelona. Khi cậu đến đó, Real Madrid đang thống trị bóng đá Tây Ban Nha. Nhưng khi cậu rời khỏi đó, nhiều đứa trẻ sẽ mơ được chơi "theo kiểu của Barcelona".
Hãy nghe tôi, cậu bé! Vai trò của cậu trong việc này còn quan trọng hơn những gì cậu làm trên sân. Ở Barcelona, cậu sẽ nghe về một cậu nhóc ở đội trẻ. Cậu ta cũng khoác áo số 10, cũng nhỏ người, cũng thích dốc bóng như cậu. Cậu và các đồng đội sẽ phải xuống tận đội trẻ để xem cậu ấy thi đấu. Giây phút nhìn thấy cậu ấy chơi bóng, cậu biết đấy sẽ là một cầu thủ vĩ đại. Cậu nhóc ấy cừ lắm, và khác biệt nữa. Tên cậu ta là Leo Messi.
Cậu sẽ nói với các HLV là hãy mang cậu bé ấy lên đội một. Khi cậu ta đến, các cầu thủ Barcelona sẽ nói về cậu ấy như những tuyển thủ Brazil từng nói về cậu.
Lúc này, tôi muốn cậu hãy cho Messi một lời khuyên.
Hãy khuyện Messi: "Chơi bóng với niềm vui, chơi bóng tự do, và hãy chơi bóng thật sự".
Để rồi khi cậu rời khỏi Barcelona, phong cách tự do ấy sẽ tiếp tục sống ở Barcelona thông qua Messi.
Nhiều thứ sẽ xảy ra trong đời cậu, cả tốt lẫn xấu. Nhưng cậu hãy cảm ơn bóng đá vì đã mang tất cả đến với đời mình. Khi người ta hoài nghi lối chơi của cậu, khi người ta hỏi vì sao cậu vẫn cười ngay khi thua trận, hãy nghĩ về quá khứ của mình.
>> Xem video Ronaldinho ghi bàn tinh quái vào lưới Chelsea
Với Ronaldinho, chơi bóng luôn là niềm vui và mang lại cho anh những vinh quang tột đỉnh.
Khi bố cậu rời khỏi cuộc đời này, cậu đâu có thước phim nào của ông ấy. Gia đình cậu không có tiền, bố mẹ không cách gì mua được một cái máy quay. Cậu cũng không còn nghe bố nói chuyện và tiếng cười của ông. Nhưng trong tất cả từng thuộc về bố, có một thứ sẽ luôn nhắc nhở cậu về sự hiện diện của ông. Đấy là một tấm hình mà cậu và ông đang chơi bóng cùng nhau. Trong tấm hình ấy, cậu đang cười, thật hạnh phúc, với quả bóng trong chân. Và ông ấy cũng hạnh phúc nhìn theo cậu.
Khi tiền tài ập đến, đi cùng với nó là áp lực và những lời chỉ trích, hãy giữ cho chân mình tự do.
Hãy chơi bóng như lời bố dạy!
Chơi bóng, chứ không chỉ đá bóng!
Ronaldinho"
Hoài Thương dịch