Đỗ Đức Thuần được Lã Thị Kim Oanh tin dùng. |
Bị cáo đầu vụ khai trong lúc cần kế toán, một người quen đã giới thiệu Thuần. "Anh ta nói đó là người học giỏi nhất trong lớp thời phổ thông của anh ta. Tôi tin nên nhận, không biết Thuần đang làm nhân viên bảo vệ ở khách sạn Đồng Lợi" - Kim Oanh trình bày.
Đỗ Đức Thuần cùng Lã Thị Kim Oanh lập khống chứng từ và chỉ đạo cán bộ dưới quyền lập khống chứng từ. Cáo trạng cho rằng Thuần đã giúp sức cho Lã Thị Kim Oanh làm trái quy định của Pháp lệnh Kế toán - thống kê, gây thiệt hại hơn 34 tỷ đồng và 3.000 USD. Tuy nhiên, Thuần cũng có một số lần đề nghị giám đốc chi tiêu đúng quy định, phải qua kế toán tài chính, nhưng Kim Oanh không chấp nhận. |
Luật sư Trần Phương Đức, bảo vệ quyền lợi cho Đỗ Đức Thuần, hỏi: "Đến lúc nào chị biết Thuần không có năng lực kế toán?". Nguyên giám đốc Công ty Tiếp thị trả lời: "Tôi không có nghiệp vụ kế toán nên không kiểm tra được nhân viên dưới quyền. Khoảng giữa năm 1997, sau đợt thanh tra của Bộ, chúng tôi mới biết anh ta không có khả năng lập sổ sách kế toán. Công ty mời chị Đồng Thị Lan (cán bộ Bộ Tài chính) hướng dẫn Thuần lập lại sổ sách theo đúng quy định nhà nước. Thời gian làm việc này chủ yếu là ngoài giờ hành chính, các ngày nghỉ".
Lã Thị Kim Oanh cho hay, khi biết Thuần không có năng lực kế toán, không biết sử dụng máy vi tính, tiếp thu chậm, bà ta vẫn giữ lại làm việc và thậm chí nâng lên cho làm kế toán trưởng. "Anh Thuần là người cực kỳ có đạo đức, không ăn 5 xu 1 hào của tôi. Vì vậy, tôi đã động viên anh học thêm nghiệp vụ".
Luật sư Đức đặt tiếp câu hỏi: "Quan điểm của bị cáo về trách nhiệm của Thuần trong vụ án? Tại cơ quan điều tra, chị khai rằng anh ta bị oan?". Lã Thị Kim Oanh vội nói: "Cả 8 bị cáo đều oan. Tất cả các anh em chúng tôi, trong đó có anh Thuần đều oan". Giám đốc Công ty Tiếp thị nhận trách nhiệm về mình, trước câu hỏi của luật sư Đức: "Các chứng từ ký khống do Thuần thực hiện là ai hướng dẫn?". "Việc ghi tên khống người nhận tạm ứng tiền là do tôi quyết định. Thuần không thể nghĩ ra được".
Bị cáo Thuần khai thời gian đầu làm việc cho Lã Thị Kim Oanh (năm 1995), anh ta vẫn tiếp tục ăn lương bảo vệ tại khách sạn Đồng Lợi. Khi được nhận vào làm nhân viên kế toán thường, Thuần được hưởng lương 300.000-500.000 đồng/tháng. Đến năm 2000, bị cáo được ăn lương kế toán trưởng.
Luật sư Nguyễn Huy Thiệp (bảo vệ bị cáo Nguyễn Quang Hà) hỏi Lã Thị Kim Oanh: "Khi trình các công văn xin xác nhận, bảo lãnh vay vốn với thứ trưởng Nguyễn Quang Hà, chị đi cùng ai?". Trả lời: "Cùng Chánh văn phòng của Bộ Lã Văn Lý". Vẫn ông Thiệp: "Nhưng ông này phủ nhận". Đáp: "Phải làm việc với Chánh văn phòng trước, thứ trưởng chỉ tin Chánh văn phòng". Bà Oanh khẳng định không thể tự ý một mình lên phòng thứ trưởng bởi "bao giờ cũng phải qua chỗ thư ký trước, giám đốc chúng tôi không thể tự ý vào được".
Luật sư Phạm Văn Đàm cũng bào chữa cho bị cáo Nguyễn Quang Hà, đề nghị được hỏi đại diện Sở Địa chính Hà Nội về việc năm 1998, Công ty Tiếp thị làm đơn xin thuê đất tại 161 phố Sơn Tây lập dự án xây dựng chung cư cao cấp (có xác nhận của Bộ NN&PTNT do thứ trưởng Hà ký). Dự án này, Lã Thị Kim Oanh đã huy động nhiều nguồn vốn, gây thiệt hại gần 15 tỷ đồng. HĐXX không đồng ý cho luật sư Đàm đặt câu hỏi, vì "việc này không dính đến hành vi bị truy tố thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng của bị cáo Hà".
Tương tự, luật sư Nguyễn Trọng Tỵ, bào chữa cho nguyên thứ trưởng Nguyễn Thiện Luân, đề nghị được thẩm vấn đại diện Tổng công ty Vật tư nông nghiệp - đơn vị kế thừa Công ty Tiếp thị. Chủ tọa nói: "Hôm nay, tổng công ty vắng mặt. Luật sư muốn hỏi về vấn đề gì?". Luật sư Tỵ trả lời: "Về việc trả món nợ hơn 83 tỷ đồng cho Tiếp thị. Trong cáo trạng VKS không chấp nhận, không cho đây là bồi thường thiệt hại". Đại diện VKS nói ngay: "Ở đây đang phần thẩm vấn, chúng tôi chưa kết luận gì cả". Ông Tỵ không bằng lòng.
Tiếp đó, luật sư Trần Phương Đức yêu cầu được hỏi đại điện Bộ NN&PTNT. "Kết luận điều tra có nói về trách nhiệm của Bộ trong vụ án. Song cáo trạng không đề cập mà chỉ có lời khai của ông này, ông kia. Điều đó gây thiệt thòi cho các bị cáo. Tôi muốn hỏi đại diện Bộ đánh giá thế nào về kết luận điều tra?". Tuy nhiên câu hỏi không được trả lời bởi đại diện bộ này vắng mặt. Tòa giải thích, việc vắng mặt đại diện Bộ NN&PTNT không ảnh hưởng đến quá trình xét hỏi các bị cáo.
Hầu như cả 10 luật sư bào chữa cho các bị cáo đều đặt câu hỏi với các giám định viên, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan vụ án về những thủ tục xác nhận hóa đơn chứng từ thế nào là hợp lệ, thủ tục vay vốn ngân hàng... Phần trả lời không làm họ hài lòng.
Khép lại phần thẩm vấn, Lã Thị Kim Oanh hỏi HĐXX: "Ngày mai tôi có được nói không? Vấn đề tôi chưa trình bày còn rất nhiều. Hiện giờ tôi mệt, đêm sẽ suy nghĩ tiếp". Chủ tọa trả lời: "Tòa không cấm". Tiếp đó, 7 bị cáo trình bày về thành tích trong quá trình công tác. Nguyên thứ trưởng Nguyễn Thiện Luân khai được tặng huân chương lao động hạng 2, cùng nhiều huy chương các loại. Còn bị cáo Nguyễn Quang Hà đáp gọn lỏn: "Không có gì hết".
Ngày mai, phiên tòa chuyển sang phần tranh luận. Đại diện VKS sẽ công bố bản luận tội, và mức án đề nghị với 8 bị cáo.
Anh Thư