Thưởng thức món ăn làm từ trứng kiến phải thật thư thả để cảm nhận được cái ngon, vị khác lạ mà không món ăn nào có được.
1. Bánh trứng kiến của người Tày
Mỗi dịp tháng 3, tháng 4 âm lịch, những người phụ nữ dân tộc Tày ở Hà Giang lại khéo léo làm món bánh trứng kiến độc đáo. Để làm món ăn khá cầu kỳ này, người ta phải vào rừng tìm loại kiến đen hay làm tổ trên các cây vầu, cây nứa. Sau khi đem về đặt vào thúng, vỗ nhẹ cho kiến bỏ đi. Lúc đó sẽ hiện ra những ổ trứng kiến màu trắng sữa, nhỏ hơn hạt gạo.
Để làm nhân, người ta lấy lá kiệu thái nhỏ trộn với trứng kiến, phi thơm kiệu rồi cho trứng kiến vào đảo đều tay. Gạo nếp làm bánh phải là loại gạo nếp dẻo, thơm, ngâm nước qua đêm rồi xay thành bột, sau đó gói bánh trong lá vả, chỉ có ở trên vùng cao, những nơi mát mẻ và không thể thay thế bằng loại lá khác. Sau đó bọc bên ngoài bằng một lớp lá bánh tẻ rồi cho vào nồi hấp, tạo thành món ăn rất ngon, thơm và bổ dưỡng. Ngoài làm bánh, người ta còn thường đồ xôi, xào với lá kiệu hoặc nấu cháo.
2. Món kiến chua nướng
Nguyên liệu để làm món kiến chua phải là kiến vàng, loại làm tổ trên cao nên việc lấy kiến cũng không phải dễ dàng. Người chế biến cũng phải rất cầu kỳ, khi kiến đem về ngâm vào nước lạnh để lấy kiến, ngâm qua nước sôi để lọc bỏ bụi bẩn. Sau đó, kiến, trứng kiến sẽ được trộn đều với các loại gia vị như ớt, muối, mì chính rồi bỏ vào ống lồ ô, quấn chặt lá chuối hai bên đầu và đem nướng trên bếp lửa.
Được thưởng thức món ăn với vị chua của kiến, cay của ớt và bùi của trứng kiến sẽ mang lại cho bạn một cảm giác khó quên khi đến vùng đất Kon Tum.
3. Dưa cải kho trứng kiến
Món trứng kiến không phải mùa nào cũng có nhưng đã được thưởng thức món ăn này thì du khách không thể nào quên. Dưa cải kho trứng kiến được chế biến đơn giản nhưng không kém phần hấp dẫn. Người ta thường lấy bẹ cải đã được muối chua rồi đem kho cùng trứng kiến, thêm một chút gia vị. Khi thưởng thức với cơm, vị chua của trứng kiến, kết hợp với vị chua của dưa tạo thành món ăn ngon miệng vào mùa hè.
4. Gỏi cá, kiến chua
Một món ăn khá hấp dẫn là gỏi cá kiến chua. Để làm món ăn này, người chế biến phải rất tỉ mẩn. Ngoài tổ kiến, nguyên liệu chính của món này là cá sông được làm sạch sẽ, lọc lấy phần thịt rồi băm nhuyễn. Kiến sau khi được sơ chế qua nước sôi vài phút đem trộn với cá băm và các loại gia vị như muối, mì chính, hành lá, mùi tàu... rồi cho vào ống tre, ống nứa nướng trên bếp than hồng chừng vài phút là có thể ăn được. Vị thơm ngọt của cá, vị chua của kiến kết hợp với các loại gia vị tạo thành món ăn thật đậm đà, quyến luyến nơi đầu lưỡi.
5. Canh trứng kiến
Đơn giản nhất trong các món chế biến từ kiến có lẽ là canh trứng kiến. Người chế biến chỉ cần đun sôi nồi nước, thả trứng kiến nấu cùng với lá giang, bẹ chuối, nêm nếm chút gia vị cho vừa miệng là có một bát canh ngon miệng với vị béo ngậy của trứng kiến, mùi chua của lá giang, vị chát của bẹ chuối.
Với người dân Minh Hóa, Quảng Bình, họ lại nấu trứng kiến với lá bún chua. Bún là loại cây hoang dại chỉ mọc ở các bờ suối. Người ta thường ngắt những đọn non rồi về thái sợi, bỏ vào sành, vại muối chua chừng 3 ngày rồi nấu với lá bún tạo thành món ăn dân dã nhưng không nơi nào có được.
Anh Phương