Việt Nam đã có nhiều kỳ thủ được sang Trung Quốc thi đấu, trong đó có Lại Lý Huynh, Nguyễn Thành Bảo hay Nguyễn Minh Nhật Quang. Lý Huynh giành những thành tích nổi bật nhất trong nhóm này, tiêu biểu là chức vô địch Giáp Cấp Liên Tái 2023 cùng Hàng Châu.
Dựa trên những kết quả thi đấu của Lý Huynh với những kỳ thủ Trung Quốc, anh đang có Elo 2.500, theo Ztchess. Hệ số đó sẽ giúp kỳ thủ số một Việt Nam đứng ngang Đại sư Triệu Tử Vũ ở vị trí 45 Trung Quốc.
Tuy nhiên, hệ số này có thể không đánh giá đúng thực lực của Lý Huynh, vì số trận anh chơi ở Trung Quốc ít hơn nhiều so với các kỳ thủ địa phương. Kỳ thủ 35 tuổi chơi 257 ván cờ tiêu chuẩn tính Elo cờ tướng Trung Quốc, trong đó có 82 ván tại Giáp Cấp Liên Tái 2016, 2017, 2019 và 2023. Trong khi, các cao thủ Trung Quốc tầm tuổi Lý Huynh như Tạ Tĩnh, Tào Nham Lỗi hay Vương Thiên Nhất đã đánh khoảng 1.000 ván trở lên.
Lại Lý Huynh (phải) nhận HC đồng cờ tướng tại Asiad 19 ở Hàng Châu, Chiết Giang, Trung Quốc, cùng Triệu Hâm Hâm (trái) và Trịnh Duy Đồng (giữa). Ảnh: Globalpeople
Giáp Cấp Liên Tái là giải vô địch đồng đội Trung Quốc, quy tụ hầu hết cao thủ cờ tướng thế giới. Đối thủ của Lý Huynh tại những giải này là Đại sư, Đặc cấp đại sư hoặc thần đồng cờ tướng. Trong bốn lần Lý Huynh dự giải, tỷ lệ số điểm anh giành điểm so với số điểm tối đa lần lượt là 56%, 45%, 35% và 58%. Anh thắng 23, hòa 35 và thua 24 ván.
Phong độ của Lý Huynh ở kỳ gần nhất ấn tượng hơn cả, với chức vô địch cùng Hàng Châu. Xét về số điểm giành được, anh đứng thứ 18 (24 điểm). Còn nếu tính tỷ lệ giành điểm, anh xếp thứ 11 (58%). Trong sáu ván gặp các kỳ thủ Top 10 Trung Quốc tại Giáp Cấp Liên Tái 2023, Lý Huynh thắng 2, hòa 2 và thua 2 trong 6 ván trước Mạnh Thần, Uông Dương và Hồng Trí.
Tuy nhiên, không thể khẳng định sức cờ Lý Huynh thuộc Top 10 Trung Quốc dựa trên 6 ván này. Lý do đầu tiên là có thể phong độ của anh tại giải năm 2023 tốt hơn thực lực. Hơn nữa, anh cũng chưa từng thắng những kỳ thủ khác trong Top 10 Trung Quốc như Vương Thiên Nhất, Trịnh Duy Đồng, Hứa Ngân Xuyên, Uông Dương và Hác Kế Siêu trong tổng cộng 21 ván (hòa 9 thua 12) gặp những đối thủ này trong sự nghiệp.
Thành tích của Lý Huynh khi gặp những kỳ thủ từ vị trí 11 đến 20 ở Trung Quốc là 4 ván thắng, 9 hòa, 6 thua trong 19 ván, gồm những đối thủ Tạ Tĩnh, Lữ Khâm, Tôn Dũng Chinh, Lục Vĩ Thao và Hứa Văn Chương. Kết quả này cho thấy anh không kém các cao thủ trên là bao.
Lý Huynh còn chơi tốt hơn nữa trước những kỳ thủ từ vị trí 21 đến 30 Trung Quốc tốt hơn, với 8 ván thắng, 14 hòa, 3 thua, gồm những đối thủ Tào Nham Lỗi, Vũ Tuấn Cường, Triệu Quốc Vinh và Lý Thiểu Canh. Anh có thành tích đối đầu tốt hơn cả ba kỳ thủ đầu tiên, trong đó có kỳ vương bốn lần vô địch Trung Quốc, Triệu Quốc Vinh.
Tất nhiên Lý Huynh từng thua những kỳ thủ trẻ hoặc ngoài Top 50, nhưng cũng thắng những đối thủ trong Top 10. Nhưng xét trong dài hạn, những thống kê trên cho thấy anh có thành tích đối đầu nhỉnh hơn chút so với các kỳ thủ từ vị trí 21 đến 50, và không thua kém nhiều so với nhóm từ vị trí 11 đến 20.
Theo chuyên trang cờ tướng Trung Quốc Chỉ Tiên Đàm Kỳ, không thể xem thường kỳ nghệ của Lại Lý Huynh. "Lý Huynh từng hạ gục Đặc cấp đại sư Tào Nham Lỗi tới bốn lần. Nham Lỗi nổi tiếng với khả năng thí quân, từng thắng toàn bộ cao thủ từ Vương Thiên Nhất đến Trịnh Duy Đồng", trang này viết. "Rõ ràng kỳ nghệ của Lý Huynh rất mạnh, hơn nhiều so với các nhà vô địch tỉnh ở Trung Quốc".
Lý Huynh còn được coi là kỳ thủ ngoài Trung Quốc mạnh nhất hiện tại. Đánh giá về trình độ của anh ở đâu so với làng cờ Trung Quốc, chuyên trang nhận định: "Lạc quan mà nói, Lý Huynh có thể đứng trong Top 30 Trung Quốc. Còn nếu thực tế hơn, không có gì nghi ngờ sức cờ của anh nằm trong Top 50".
Trong bối cảnh làng cờ tướng Trung Quốc đang khủng hoảng trầm trọng, với 43 cao thủ đã bị cấm thi đấu vì mua bán độ, Lý Huynh có thể phấn đấu vươn lên vị trí cao hơn nữa.
Tuy nhiên, Trung Quốc có những kỳ thủ U18 đang lên, với trình độ không kém các cao thủ, như Mạnh Phồn Duệ, Vương Vũ Bác hay Lưu Bách Hoành. Chưa kể vẫn có những cao thủ Trung Quốc có thể không bị trừng phạt sau đợt khủng hoảng này, trong đó có Tưởng Xuyên. Chính Tưởng Xuyên vừa thắng Lý Huynh 2,5-1,5 trong trận giao hữu trực tuyến tối 23/1.
Vì thế, để Việt Nam lật đổ được sự thống trị của cờ tướng Trung Quốc lại là câu chuyện khác.
Xuân Bình