Trong bối cảnh Covid-19 diễn biến phức tạp, các công ty công nghệ lớn như Bkav, FPT cùng cộng đồng kỹ sư trong nước đang gấp rút tìm kiếm các giải pháp mới để hỗ trợ đội ngũ y tế chống dịch. Một trong những công nghệ tiềm năng, được nhiều công ty tập trung nghiên cứu phát triển là dùng AI phân tích và phát hiện nhanh người có khả năng nhiễm Covid-19, thay cho phương pháp xét nghiệm truyền thống vốn tốn nhiều thời gian và công sức.
AI phân tích nước muối súc miệng
Đầu tháng 6, ông Nguyễn Tử Quảng, CEO Bkav, tuyên bố đơn vị này đang làm việc với Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương để lấy mẫu huấn luyện AI xét nghiệm Covid-19 qua nước muối sinh lý.
Người dân chỉ cần súc miệng bằng nước muối, sau đó cho vào ống nghiệm và đặt vào một thiết bị. Thiết bị này dùng một dải tần số ánh sáng chiếu vào ống nghiệm, sau đó thu bằng cảm biến đầu ra. Dựa trên các tần số bị hấp thụ ở mức độ nhiều hay ít, AI sẽ đưa ra kết quả dương tính Covid-19 hay không trong 10 giây.
Kết quả ban đầu cho thấy AI của Bkav cho kết quả chính xác trên 90%. Tuy nhiên, thách thức lớn với phương pháp này là virus có nhiều biến chủng, cần nhiều dữ liệu mới để huấn luyện AI.
AI phân tích hơi thở
Từ năm ngoái, FPT Software triển khai dự án nội bộ mang tên "Sound Dr" - dựa trên hơi thở để phát hiện người nhiễm Covid-19. Sau khi ghi nhận thông tin về y tế cá nhân, hệ thống sẽ thu lại tiếng ho và hơi thở của người dùng. Từ đó, AI sẽ phân tích dữ liệu và đưa ra kết quả chi tiết về khả năng âm tính hoặc dương tính với Covid-19. Theo đại diện FPT Software, dự án vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và dùng thử, cần thêm nhiều dữ liệu để kiểm tra, trước khi có thể áp dụng trên diện rộng.
FPT Software đang thử nghiệm hệ thống AI phân tích hơi thở, tiếng ho để sàng lọc người có nguy cơ nhiễm Covid-19.
Ý tưởng dùng AI sàng lọc bệnh nhân Covid-19 qua hơi thở, tiếng ho đã được nhiều nước trên thế giới nghiên cứu và áp dụng. Từ cuối 2020, các nhà khoa học tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) của Mỹ đã phát triển mô hình AI có thể phân biệt người mắc Covid-19 và người khỏe mạnh thông qua tiếng ho. Kết quả sẽ được hiển thị thông qua ứng dụng trên smartphone.
Các nhà khoa học cho biết, hệ thống AI nhận diện chính xác 98,5% các trường hợp mắc Covid-19, kể cả những ca xét nghiệm dương tính nhưng không có bất kỳ triệu chứng rõ rệt nào.
AI phân tích tiếng ho
Mới đây, một nhóm các kỹ sư trong cộng đồng AICovidVN cũng triển khai dự án "Nhận dạng Covid-19 qua tiếng ho".
Theo các kỹ sư sáng lập, hiện TP HCM đã triển khai hệ thống Robocall, tự động gọi điện cho hàng triệu người và đặt câu hỏi để họ khai báo triệu chứng Covid-19, giúp sàng lọc nhanh người cần xét nghiệm kỹ và khoanh vùng các ổ dịch kịp thời. Tuy nhiên, hệ thống vẫn cần người dân tự khai báo triệu chứng, trong khi nhiều người mắc Covid-19 nhưng chưa có triệu chứng.
Để nâng cao hiệu quả, các kỹ sư AICovidVN phát triển thêm phần mềm, đề nghị người dân ho vào điện thoại để AI phân tích dữ liệu âm thanh. Dự án đang sử dụng nguồn tài nguyên dữ liệu có sẵn với 1.700 mẫu ghi âm tiếng ho của người dương tính (từ Thụy Sĩ và Ấn Độ) cùng một số nguồn mở khác, nhưng còn nhiều tạp âm và chưa dán nhãn thông tin.
Nhóm AICovidVN mong muốn được hỗ trợ để ghi âm thêm tối thiểu 1.000 mẫu tiếng ho của người dương tính qua điện thoại. Khối lượng dữ liệu càng nhiều, AI Engine có thể chẩn đoán thông minh hơn và đạt độ chính xác trên 90%.
Tương tự nhiều phương pháp "xét nghiệm bằng AI", để đánh giá độ chính xác cần phải xem thiết bị, ứng dụng hoạt động trong thực tế và những báo cáo cụ thể về phương pháp, số lượng mẫu thử, sai số... Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch bệnh lan rộng, các phương pháp chẩn đoán mới có thể giúp phát hiện sớm người có nguy cơ lây nhiễm, giảm gánh nặng cho đội ngũ y tế.
Khương Nha