Anh Mai Tuấn Huy ở huyện Nhà Bè (TP HCM) có sở thích trồng, sưu tầm hoa lan từ nhỏ. Trong khuôn viên 100 m2 nhà anh đâu đâu cũng thấy những giò lan đủ sắc màu, chủng loại. Với anh, chơi lan là thú vui khó cưỡng, giúp anh giải tỏa mệt nhọc sau những giờ phút căng thẳng với vị trí chuyên viên hệ thống mạng máy tính cho một công ty ở TP HCM.
Ý định biến thú vui thành công việc kinh doanh nghiêm túc xuất hiện rõ hơn khi anh nhận ra bản thân ngày càng kém hứng thú với mảng công nghệ thông tin sau 11 năm gắn bó. Ngược lại, niềm đam mê lan cứ lớn dần, thể hiện qua những bộ sưu tập mới mỗi lúc một nhiều, còn những giò lan qua tay anh chăm sóc ngày một rực rỡ, căng tràn sức sống. "Gia đình nhất quyết can ngăn khi tôi chuyển sang lĩnh vực không có thế mạnh hay kinh nghiệm mua bán gì", anh kể lại. Phải mất nhiều công sức, anh mới thuyết phục người thân ủng hộ, nhưng bản thân anh hiểu rõ hàng loạt khó khăn đang chờ đợi phía trước.
Lan có đến vài chục nghìn loại, có trồng cả đời cũng chưa hết, nhưng theo quan sát của anh, các nhà vườn đa phần trồng, cung ứng ra thị trường chỉ vài sản phẩm, chứ hiếm nơi nào đáp ứng đa dạng nhu cầu của khách. Đây sẽ là khác biệt của vườn lan anh trồng với các nơi khác. “Tôi rất yêu lan và muốn chia sẻ điều này cho đông đảo mọi người. Suy đi tính lại chỉ có cách đa dạng hóa sản phẩm, khoảng vài trăm loại để người mua thích loại nào cũng có”, anh nói. Anh cũng xây dựng website để thu hút thêm nhiều khách hàng và là nơi mà mọi thông tin về lan đều hiển thị, từ những kiến thức sơ đẳng tới các yêu cầu kỹ thuật cao.
Nếu thiếu ánh sáng tự nhiên, lan sẽ khó phát triển theo chiều hướng tốt. Ảnh: T.H
Cứ 3 ngày trong tuần, anh vượt hơn 100 cây số đến các vườn hoa ở Hóc Môn, Thủ Đức, Long An, Bình Dương, Đồng Nai… lấy giống mới, sưu tầm các loại lan quý. “Có khi thích quá mua chất đầy xe khiến nhà vườn lo ngại an toàn khi di chuyển trên đường nhưng với tôi, thấy cây đẹp là bằng mọi cách phải mang về cho được”, anh nói. Những giò lan anh chọn phải đẹp, dáng khỏe, đạt chiều cao từ 30 cm, lá, hoa đều tươi… Xét duyệt kỹ từng chi tiết như vậy để khi khách hàng sở hữu chúng sẽ dễ trồng và chăm sóc hơn.
Quá trình học hỏi từ các bậc đàn anh trong nghề và cọ xát với thực tế, anh nghiệm ra rằng, cái khó nhất khi chăm sóc chúng là môi trường vì nếu thiếu ánh sáng tự nhiên, cây sẽ khó phát triển theo chiều hướng tốt. Chăm sóc lan rừng vất vả nhất do phải thuần hóa theo khí hậu từng vùng, đòi hỏi tính kiên nhẫn cao của người trồng, có khi đến 5 năm sau giò lan mới ra hoa. "Trồng lan nếu yêu thích, quan tâm đến chúng nhiều sẽ nhận lại nhiều điều thú vị, không chỉ đơn thuần quy ra vật chất mà còn chứa đựng nhiều về giá trị tinh thần”, anh cho hay.
Ai đến mua anh cũng tư vấn nên trồng ở nơi có đủ ánh nắng, tốt nhất là ở ban công hoặc khu vực có giếng trời. Nếu đáp ứng yêu cầu này thì dù gia chủ có bận đi công tác vài ngày, cây vẫn sống khỏe, kể cả khi không tưới nước. Một số loại cho hoa lâu tàn, thậm chí 2-3 tháng vẫn giữ nguyên sắc thắm, chẳng hạn lan hồ điệp, dendro... “Có khách gọi điện tâm sự nhờ chăm sóc lan mà họ dần bỏ nhậu, ít chơi khuya hơn. Từ những câu chuyện nhỏ này giúp tôi có thêm động lực gắn bó với công việc trồng hoa lan để làm đẹp cho đời”, anh nói.
Đây là loại "Kiếm vàng", dòng lan rừng quý hiếm, mỗi năm cho hoa 1 lần, hoa thơm, giá hơn 20 triệu đồng một giò. Ảnh: T.H
Vốn tượng trưng cho những gì cao quý, sang trọng và ngày xưa chỉ có bậc cao sang quyền quý mới sở hữu nhưng ngày nay, ai cũng có thể mua cho mình giò lan với giá chỉ vài chục nghìn đồng tô điểm cho ngôi nhà thêm sức sống. Với những người thích sưu tầm hàng độc, lạ thì việc bỏ ra hàng chục đến cả trăm triệu đồng để sở hữu lan giờ không còn là chuyện hiếm. Tiêu chuẩn thưởng thức cái đẹp của nhóm người này cũng cao hơn, ngoài đẹp còn phải phù hợp với phong thủy, mang lại may mắn cho gia chủ.
Hiện cơ sở của anh bán với nhiều mức giá khác nhau, thấp nhất là 40.000 đồng, có loại vài triệu hoặc vài chục triệu đồng. Anh giao hàng miễn phí ở nội thành TP HCM, kể cả khi đơn hàng chỉ vài chục nghìn đồng. Ở khu vực ngoại thành, khách phải trả thêm 30.000-40.000 đồng cho 1 kiện (10 chậu). Trong trường hợp mưa bão, lan có thể bị ướt, hư hỏng, anh sẽ mang chúng về chăm sóc lại và bù giò lan mới cho khách. "Kinh doanh hoa lan khác với các loại hàng hóa thông thường. Khi hoa bị hỏng, tôi vẫn có cách làm cho nó có sức sống trở lại, nếu không, chúng sẽ lụi tàn ngay nên tốt nhất tôi mang về chăm sóc mà không cần khách phải trả chi phí nào", anh chia sẻ.
Do vốn đầu tư hạn chế nên anh vừa kinh doanh vừa tích lũy mở rộng khu vườn trồng. Khách có thể đến trực tiếp vườn để mua hoặc đặt hàng qua website. Hiện mỗi tháng cơ sở có hơn 100 đơn đặt hàng của khách mua lẻ lẫn mua sỉ, với doanh thu 50-70 triệu đồng một tháng. Trong đó, hai phần ba doanh thu anh kiếm được từ các đơn đặt hàng trên website. Vào dịp Tết, người mua gấp 3 lần so với ngày thường, hút hàng nhất là lan hồ điệp, giá khoảng 180.000 đồng cho một cành hoặc lan mokara... Anh dự định ra mắt thêm trang web chuyên cập nhật tất cả các loại hoa lan để người tiêu dùng có cơ hội trải nghiệm, lựa chọn sản phẩm một cách dễ dàng.
Mai Phương