Kỹ năng cần có của một lập trình viên fullstack

Có nhiều cách chia lĩnh vực phát triển trong ngành công nghệ thông tin như chia theo nền tảng phát triển gồm mảng web (web stack), mảng di động (mobile stack) hay phần mềm (software native) hoặc chia theo khu vực và chuyên môn công việc là back-end, front-end, database, data-mining...

Lập trình viên fullstack là người cần có sự hiểu biết trong nhiều khu vực và chuyên môn công việc trên ít nhất một nền tảng phát triển. Ví dụ, lập trình viên fullstack có thể làm cả back-end, front-end, cơ sở dữ liệu, server... trong ít nhất một nền tảng đã được nêu ở trên (web, mobile, software).

Những thuật ngữ cơ bản với lập trình viên fullstack

Phần front-end: phần tương tác với người dùng. Mọi thứ bạn nhìn thấy khi điều hướng trên Internet, từ các font chữ, màu sắc tới các menu xổ xuống và các thanh trượt là một sự kết hợp của HTML, CSS, và JavaScript được điều khiển bởi trình duyệt máy tính của bạn.

Phần back end: gồm một máy chủ, một ứng dụng và một cơ sở dữ liệu. Một lập trình viên back-end xây dựng và duy trì công nghệ mà sức mạnh của những thành phần đó, cho phép phần giao diện người dùng của trang web có thể tồn tại. Trong phần này có server và cơ sở dữ liệu.

Data-mining: là quá trình xử lý và khai phá dữ liệu. Back-end chỉ thiên về hướng quản trị dữ liệu nhưng sử dụng dữ liệu như thế nào để mang lại hiệu quả cao, đó là lĩnh vực data - mining.

Nhìn chung, nếu ví công việc lập trình giống như việc sản xuất xe hơi, lập trình viên front-end làm những thứ như khung và cửa ra vào, lập trình viên back-end xử lý mọi thứ dưới mui xe, thì các lập trình viên fullstack lại có khả năng làm mọi công việc trên, hoàn thiện xe cả về máy móc, kỹ thuật tới khung, vỏ.

Trong lập trình, họ có thể làm việc giống như các lập trình viên back-end ở phía máy chủ của lập trình web và có thể thành thạo các ngôn ngữ front-end để điều khiển nội dung ở phần giao diện của trang web...

Kiến thức cần có ở lập trình viên fullstack

Ngôn ngữ lập trình: các lập trình viên fullstack chịu trách nhiệm cho giao diện của một nền tảng sản phẩm và kiến trúc những trải nghiệm của người dùng. Để thực hiện những mục tiêu đó, về phần front-end, lập trình viên phải tinh thông 3 ngôn ngữ chính HTML, CSS và ngôn ngữ lập trình JavaScript.

Để máy chủ, ứng dụng và cơ sở dữ liệu có thể giao tiếp với nhau, các lập trình viên fullstack sử dụng ngôn ngữ server-side như PHP,  Ruby, Python, Java và Net để xây dựng một ứng dụng và các công cụ như MySQL, Oracle và SQL Server để tìm kiếm, lưu trữ hoặc thay đổi dữ liệu và phục vụ trở lại tới người dùng trong phần front-end.

Hiểu biết về Framework: ngoài thông thạo các ngôn ngữ kể trên, phần front-end yêu cầu các lập trình viên fullstack cần làm quen với các framework như Bootstrap, Foundation, Backbone, AngularJS và EmberJS để đảm bảo nội dung luôn hiển thị tốt trên mọi thiết bị khác nhau. Sử dụng những công cụ này, các lập trình viên làm việc chặt chẽ với các designer hoặc nhà phân tích trải nghiệm người dùng UX/UI để biến những mockup hoặc wireframe, từ phát triển tới sản phẩm thực tế.

Mảng back-end lại cần các framework PHP như Zend, Symfony và CakePHP; có kinh nghiệm với phần mềm quản lý phiên bản như SVN, CVS hoặc Git và kinh nghiệm với Linux trong việc phát triển, triển khai hệ thống. Các lập trình viên back-end sử dụng những công cụ này để tạo ra hoặc đóng góp vào các ứng dụng với code sạch, portable và được viết tài liệu chu đáo.

Kỹ năng mềm: các lập trình viên fullstack cũng cần nhiều kỹ năng mềm để làm việc hiệu quả như phân tích vấn đề, xác định chính xác các vấn đề cụ thể trong trải nghiệm của người dùng, cung cấp các khuyến nghị và giải pháp hệ thống hóa để ảnh hưởng đến thiết kế đó.

Ngoài ra, lập trình viên cần có khả năng hợp tác với những nhóm khác trong công ty để hiểu rõ mục đích cụ thể, nhu cầu, cơ hội và thực hiện theo những chỉ dẫn đó. Trước khi viết code, họ cần phối hợp với bên liên quan về nghiệp vụ để hiểu những nhu cầu cụ thể, sau đó chuyển thành những yêu cầu kỹ thuật và đưa ra các giải pháp hiệu quả.

Thu nhập và tiềm năng

Với nhiều yêu cầu về kỹ năng và kiến thức lập trình, fullstack là vị trí được săn đón trong giới công nghệ. Khảo sát của Indeed cho thấy, lập trình viên fullstack là một trong 10 công việc tốt nhất của thị trường lao động Mỹ năm 2018, với mức thu nhập bình quân 111.640 USD mỗi nămvà mức tăng trưởng 198%. 

Theo thống kê của TopDev trong quý II/2018 tại Việt Nam, lập trình viên fullstack có thu nhập tốt nhất trong các công việc lập trình với mức lương đạt 1.400-1.600USD một tháng.

Nếu xác định theo nghề lập trình lâu dài, bạn có thể hướng tới vị trí fullstack vì tiềm năng và thu nhập tốt. Để làm điều đó, bạn cần ít nhất 4-5 năm chăm chỉ lập trình và tập trung, đòi hỏi sự đam mê và bền bì.

Trần Quốc Tuấn - Th.S Khoa học máy tính, mentor ĐH trực tuyến FUNiX