 |
|
Ông Henry Kissinger. |
Theo nhà nghiên cứu Peter Kornbluh, CIA lúc bấy giờ đã gửi một bức điện tín đến văn phòng ở Chile, chỉ đạo nhân viên tiếp tục xúi giục phe quân sự lên chiếm quyền. Bức điện này tới sau khi CIA có một cuộc trò chuyện với ông Kissinger, khi đó là cố vấn an ninh quốc gia cho tổng thống Nixon (sau này ông trở thành ngoại trưởng).
Âm mưu này không ngăn cản được Salvador Allende, người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 9/1970, lên nhậm chức. Nhưng câu chuyện không dừng ở đó. Lực lượng cánh hữu sau đó giết chết tướng Rene Schneider, vì ông phản đối giới quân sự Chile tham gia vào chính trị.
3 năm sau, tổng thống Allende buộc phải tự sát, khi vị tổng tư lệnh được ông tin cẩn, tướng Augusto Pinochet, cầm đầu phe quân sự ném bom dinh thự của ông. Sau đảo chính, Pinochet trở thành độc tài quân sự của Chile.
Ông Kissinger từ chối xuất hiện trên chương trình 60 phút. Nhưng đài CBS đã cho phát lời khai của ông tại một cuộc điều tra của Thượng viện năm 1975. Khi đó, ông cho biết đã ra lệnh cắt đứt mọi liên lạc với những kẻ âm mưu đảo chính ngày 15/10/1970. Theo cuộc điều tra này, tổng thống Nixon có ý muốn khơi mào một cuộc đảo chính, nhưng căn cứ vào lời khai của Kissinger, Mỹ đã từ bỏ ý định này trước khi ông Schneider bị giết hại.
Còn ông Kombluh thì khẳng định: “Đúng ngày hôm sau (16/10/1970), CIA đã gửi một bức điện đến căn cứ ở thủ đô Santiago của Chile. Bức điện dựa trên nội dung cuộc trò chuyện với ông Kissinger (điều này được nhắc tới ngay từ dòng đầu tiên). Nội dung rất rõ ràng: "Chính phủ Mỹ tiếp tục chính sách khích lệ đảo chính ở Chile”. Kombluh là một nhà phân tích hàng đầu thuộc Cơ quan Lưu trữ An ninh Quốc gia, một viện nghiên cứu độc lập với mục tiêu đưa những tài liệu bí mật của Mỹ ra công khai.
Edward Korry, khi đó là đại sứ Mỹ ở Chile, cho biết ông cũng từng khuyên ngài cố vấn an ninh quốc gia rằng đảo chính có thể thất bại và gây hậu quả cho tổng thống Nixon. Mỹ đã có bài học tương tự ở Vịnh Con Lợn (âm mưu chiếm Cuba). Tuy nhiên, theo CBS, trong biên bản tại một cuộc họp ngày 7/10, ông Kissinger đã yêu cầu rút lại các lệnh của ông Korry.
Xuất hiện trong chương trình còn có đại tá Paul Wimert, cựu tuỳ viên quân sự, từng có nhiệm vụ hỗ trợ đảo chính ở Chile. Ông Wilmert cho biết mình đã chuyển vũ khí cho CIA, để sử dụng trong kế hoạch bắt cóc ông Schneider và đưa vị tướng đến nước Argentina láng giềng.
Ông Schneider đã trúng đạn trong khi người ta tìm cách bắt cóc ông hôm 22/10/1970 và qua đời hai ngày sau. Con trai Schneider, cũng tên là Rene Schneider, cho biết gia đình đang có kế hoạch gửi đơn kiện ông Kissinger.
Hôm qua, cảnh sát Santiago đã phải dùng đến hơi cay và vòi rồng để giải tán những người phản đối, nhân 28 năm ngày thiết lập chế độ độc tài Pinochet. Khoảng 7.000 người đã tham gia. Lễ diễu hành do các tổ chức nhân quyền, các nhóm cánh tả và gia đình các nạn nhân (bị tra tấn, bắt cóc, giết hại) dưới thời Pinochet đồng tổ chức.
Minh Châu (theo ABC)