Trong phần lớn nhiệm kỳ của ông Moon Jae-in, việc truy tố lãnh đạo Samsung là bằng chứng rõ ràng nhất cho thấy Hàn Quốc đang thay đổi thái độ với tầng lớp tài phiệt. Tuy nhiên, hiện tại - năm cuối cùng nhiệm kỳ Tổng thống, ông Moon Jae-in đang cân nhắc xem có nên tha tù cho phó chủ tịch Lee Jae-yong, người thừa kế Samsung hay không.
Một cuộc khảo sát mới đây cho thấy gần 7 trên 10 người Hàn Quốc trả lời ủng hộ việc ân xá cho Lee Jae-yong trong bối cảnh đất nước đang cố gắng chấm dứt đại dịch và khủng hoảng ngành chất bán dẫn quan trọng.
Lee Jae-yong, Phó chủ tịch Samsung tại toà án Seoul hồi đầu năm. Ảnh: AP
Lee, 52 tuổi bị kết tội sử dụng hối lộ và tham nhũng để nắm quyền kiểm soát Samsung. Đầu năm nay, người thừa kế Samsung bị giam giữ với án 30 tháng tù. Trước đó, ông cũng từng phải ngồi tù 1 năm vì các tội danh trên. Ông được thả tự do năm 2018 sau khi tòa phúc thẩm đình chỉ án tù hai năm rưỡi của Lee.
Lãnh đạo của các chaebol khác của Hàn Quốc bắt đầu kêu gọi ân xá để Lee có thể giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt chip trầm trọng. Các chính trị gia từng ủng hộ việc bỏ tù Lee, thì nay cũng thay đổi thái độ với hy vọng Phó chủ tịch Samsung có thể giúp bảo đảm nguồn cung vaccine Covid-19.
Samsung đã nổi lên như một nhân tố quan trọng trong hội nghị thượng đỉnh của ông Moon Jae-in với Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi tháng 5. Điểm nổi bật tại cuộc gặp này là thỏa thuận cho Samsung Biologics sản xuất vaccine của Moderna tại Hàn Quốc. Để có thoả thuận này, trước đó Samsung đã cam kết đầu tư 17 tỷ USD xây dựng một nhà máy chip hiện đại nhất của tập đoàn này tại Austin, Texas.
Sau hội nghị thượng đỉnh, ông Moon đã mời các nhà lãnh đạo Samsung đến Nhà Xanh để cảm ơn họ vì khoản đầu tư tại Mỹ. Tổng thống Hàn Quốc nói ông hiểu công chúng "thông cảm" với sự ân xá cho Lee. Đây cũng là quan điểm đầu tiên của ông Moon về vấn đề này.
"Chính quyền của ông Moon sẽ nhận ra giá trị của Samsung và cách nó đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi nền kinh tế đất nước", Shin Yul, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Myongji ở Seoul cho biết.
Samsung là tập đoàn lớn nhất Hàn Quốc, hoạt động trong mọi lĩnh vực, từ bệnh viện, thuốc men đến thiết bị, chất bán dẫn. Riêng Samsung Electronics đã sử dụng khoảng 287.000 nhân viên trên toàn cầu.
Nếu Moon quyết định tha tù cho Lee, việc này có thể xảy ra vào Ngày Giải phóng Hàn Quốc (15/8). Ở Hàn Quốc, các tổng thống thường ân xá vào ngày này hoặc giáng sinh.
Tuy nhiên, chưa rõ động thái này có thể chấm dứt các rắc rối pháp lý của Phó chủ tịch Samsung hay không. Ông cũng đang bị xét xử trong vụ án thứ hai liên quan đến sáp nhập hai đơn vị của Samsung. Phiên toà dự kiến kéo dài sang năm sau.
Công việc kinh doanh hàng ngày của Samsung được điều hành bởi một đội ngũ lãnh đạo, sự vắng mặt của Lee có thể làm đình trệ hoặc gây khó khăn cho một số khoản đầu tư lớn hoặc chiến lược dài hạn. Lee đã đóng vài trò tích cực tại Samsung, thường xuyên tham gia các sự kiện có liên quan đến Chính phủ sau khi ông được ra tù.
Tú Anh (theo Bloomberg)