Startup muốn thành 'kỳ lân' cần tư duy dài hạn

Tracy Bui - Giám đốc phát triển kinh doanh PowerSell (Datamart Vietnam - quán quân Startup Việt 2018) nhận xét nền kinh tế Internet đang phát triển vũ bão, không ngừng gia tăng giá trị. Với Big Data và trí tuệ nhân tạo AI, PowerSell mang đến nền tảng bán hàng động bộ, duy nhất, tạo cơ sở để các nhà bán hàng đưa ra quyết định bán hàng phù hợp. Vào tháng 12/2018 công ty có hơn 4.500 gian hàng kết nối, hiện nay là hơn 12.000, có mặt tại Việt Nam, Thái Lan, Maylaysia, Philipines...

"Môi trường hoạt động đa quốc gia đòi hỏi phải xây dựng quy trình làm việc minh bạch, không phân biệt văn hóa, xây dựng cùng mục tiêu, chí hướng vượt qua mọi rào cản ngôn ngữ", Tracy Bui chia sẻ. 

Ông Ngô Hoàng Gia Khánh - Phó giám đốc Phát triển Doanh nghiệp Tiki tiếp nối chương trình với bài tham luận về giá trị cộng hưởng của hệ sinh thái Startup Việt. Theo báo cáo của Google và Temasek, Việt Nam là thị trường có tỷ lệ tiếp cận Internet cao nhất Đông Nam Á vào năm 2025. Trong đó tỷ lệ người dân tiếp cận Internet cao nhất thuộc về lĩnh vực thương mại điện tử, với tổng giá trị lên đến 43 tỷ USD.

Điều đó chứng tỏ cơ hội cho startup phát triển còn rất nhiều. Làm sao để tận dụng? Nếu chỉ một mình Tiki hay bất kỳ một startup cũng đều rất khó để nắm bắt cơ hội này. Do đó Tiki quyết định tạo ra một cộng đồng, một liên minh startup để cùng nhau phát triển.

Quan trọng nhất đối với việc đồng hành hợp tác, ông Khánh cho rằng cần đồng ý với nhau về triết lý hoạt động. Với Tiki, triết lý hoạt động là tập trung vào khách hàng. Doanh nghiệp tin rằng khách hàng luôn là người khó tính và không bao giờ thỏa mãn. Chỉ khi chúng ta liên tục đổi mới, đáp ứng nhu cầu khách hàng, thì mới có thể phát triển.

Câu hỏi đặt ra, khách hàng cần gì? Sẽ có một số điểm không bao giờ thay đổi. Ví dụ, sự đa dạng lựa chọn, giá tốt, mặt hàng chất lượng cao và sự tiện lợi. Trong vòng 10 năm nữa, chắc sẽ không có ai nói Tiki giao hàng nhanh quá, tôi muốn các bạn chậm thôi.

Do đó, startup nói chung hay Tiki nói riêng cần chọn con đường dựa trên những nền tảng quan trọng này. Bất kỳ startup nào có thể giúp Tiki đạt những mục tiêu trên thì có thể hợp tác với nhau. Đó là những giá trị nền tảng, bất di bất dịch, tạo đà cho hợp tác của startup.

Những doanh nghiệp làm việc chung với Tiki sẽ có lợi ích gì? Sản phẩm của các bạn có thể tiếp cận hàng chục triệu khách hàng qua nền tảng Tiki. Nền tảng này sẽ giống kênh phân phối sản phẩm của startup, kể cả B2C, giúp mang lại sản phẩm tốt cho người tiêu dùng. Thứ hai, các bạn có thể cung cấp dịch vụ cho Tiki như quảng cáo, logistics... Một trong Top 15 Startup Việt là Viec.Co đang hợp tác với Tiki trong lĩnh vực logistics, từ đó phục vụ khách hàng tốt hơn.

Thứ ba, Tiki có thể có khoản đầu tư chiến lược giúp startup hòa chung hệ sinh thái, mang lại giá trị tốt hơn. Ví dụ mới đây công ty đã sáp nhập Ticketbox. Vì sao là Ticketbox? Họ cung cấp cho Tiki một dạng sản phẩm không nằm trong giá trị cốt lõi của Tiki. Khi Tiki bước chân vào lĩnh vực dịch vụ phi vật lý, họ không có sự chuẩn bị, do đó Ticketbox sẽ là đối tác phù hợp giúp Tiki làm điều mình không giỏi.

Nhờ đó Tiki đã bán được 10.000 vé trong một đêm cho show Running Man, bán 5.000 vé show Đen Vâu trong 8 phút. Đó là những thành tựu Tiki đạt được thông qua hợp tác với Ticketbox. Đổi lại, doanh thu của Ticketbox tăng trưởng gấp đôi mỗi tháng.

Ông Nam khuyên startup cần tự tin vì khả năng không giới hạn và không ngừng nỗ lực thực hiện ước mơ. Còn bà Anh cho rằng muốn phát triển, hãy xây điều mà phát triển được và điều đó cao hơn khả năng của mình. Ông Khánh nhấn mạnh startup cần ghi nhớ lý do tại sao khởi nghiệp, khi gặp khó khăn, thử thách chúng ta sẽ có động lực khi nhớ lại lý do taị sao chúng ta khởi nghiệp, tại sao chúng ta phải chịu những khó khăn này.

Về phần mình, ông Khánh cho biết 4 năm trước có 300 nhân sự, hiện thời hơn 5.500 người. Về mặt tích cựcvtạo ra nhiều công ăn việc làm nhưng nó đi đôi với nhiều thách thức. Chẳng hạn, những yêu cầu, mục đích của ban lãnh đạo truyền đạt xuống có bao nhiêu nhân viên đọc, bao nhiêu người thấu hiểu và thực hiện, đó là bài toán khó. 

"Với một nhóm nhỏ, chúng tôi có thể dễ dàng tổ chức một cuộc họp và truyền tải thông điệp, tương tác với nhau. Nhưng hiện tại với hàng nghìn nhân viên và nhiều văn phòng ở khắp cả nước, phải nghiên cứu cách  truyền tải thông điệp một cách thực sự hiệu quả", ông Khánh nói.

Một chiếc xe muốn chạy tốt thì động cơ phải mạnh. Một startup muốn phát triển thì phải có những quy trình tốt. Như lái xe thì phải biết nhìn đàng trước, nhìn kính chiếu hậu để xem chúng ta biết trái - phải, có đi đúng làn đường. Khi một startup mới gia nhập thị trường rất khắt nghiệt. Những ngày đầu, người sáng lập rất tâm huyết. Nhưng điều quan trọng là các bạn phải thích nghi, học từ thị trường, phải biết xoay trục, theo dõi những chỉ số hàng ngày qua các con số một cách thường xuyên...

Ông Nam cho rằng doanh nghiệp vài người thì vẫn có vấn đề, 100 người thì càng phát sinh thêm vấn đề. 

"Chúng tôi từng đến làng gốm Bát Tràng và học được cách mà họ quản lý hàng nghìn người mà không hề tốn chi phí. Nên tôi thường khuyên các startup nếu gặp vấn đề thì quay về những làng quê đó và học hỏi họ cách quản lý rất hiệu quả với chi phí thấp và vận hành công việc rất trôi chảy", ông Nam Khuyên.

Làm thế nào để định nghĩa về thành công? Ông Khánh cho rằng, điều tiêu cực về phát triển là nó gây nghiện. Chúng ta tốn rất nhiều tiền để quảng cáo, từ đó tăng trưởng rất mạnh về lượng người dùng, lượng truy cập... Nhưng giá trị mang lại cho khách hàng đằng sao đó có đáng hay không?

Chúng ta phát triển về lượng người dùng, về "traffic", nhưng liệu có tạo ra giá trị thực, có bền vững hay không. Nếu nguồn vốn phong phú, chúng ta gọi được hàng trăm triệu USD, chúng ta dễ dàng tiêu tiền để đạt được tăng trưởng bằng mọi giá. Làm sao để trong lúc phát triển, tăng trưởng, chúng ta cần giữ được "ADN" của doanh nghiệp, tức giá trị cốt lõi của mô hình kinh doanh, mô hình sản phẩm, đừng chạy đua theo tăng trưởng.

Ông Nam cho rằng tìm nhân tài rất quan trọng và có tầm nhìn để phát triển lớn mạnh. Chẳng hạn như tạo được doanh nghiệp có đến 10.000 người thì mức độ tác động rất lớn, truyền cảm hứng, mang đến những ảnh hưởng tốt cho xã hội.

"Một nhân viên cũ của tôi lập công ty riêng hơn. Bây giờ có khoảng 2.000 người hơn 30 tuổi làm việc cho anh ta, đó có nghĩa là anh ấy đã thành công trong việc tạo ảnh hưởng đến nhiều người. Điều này thật tuyệt vời", ông Nam nhận xét.