Tại cuộc họp với các nhà đầu tư nhằm tháo gỡ khó khăn do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tổ chức ngày 13/1, ông Bùi Văn Thịnh - Chủ tịch Hiệp hội Điện gió Bình Thuận nêu thực tế, trên địa bàn Bình Thuận, Ninh Thuận có 21 nhà máy năng lượng tái tạo vận hành thì 18 trong số này là điện mặt trời, chỉ có 3 nhà máy điện gió. Tuy nhiên, việc cắt giảm công suất dự án năng lượng tái tạo vừa qua khiến nhà đầu tư gặp khó khăn.
Ông Thịnh cho hay, hiện đang là mùa gió tốt nhưng nhà máy điện gió trên địa bàn Bình Thuận không được huy động hết công suất. Ông Thịnh dẫn chứng, có thời điểm nhà máy chỉ được huy động 39%, bị cắt giảm 61%, nên sản lượng điện của nhà máy điện gió Phú Lạc chỉ đạt 3 triệu kWh, trong khi cùng kỳ năm 2018 là hơn 10 triệu kWh.
Ông Bùi Văn Thịnh - Chủ tịch Hiệp hội Điện gió Bình Thuận. Ảnh: H.Thu
Theo Chủ tịch Hiệp hội Điện gió Bình Thuận, giá điện gió không hấp dẫn bằng điện mặt trời, 8,35 cent một kWh với dự án trên bờ, song kỹ thuật gió thân thiện hơn nhiều, việc huy động cũng tốt hơn điện mặt trời. Nhưng do phải chịu chung số phận cùng các dự án điện mặt trời nên "thiệt đơn thiệt kép".
"Đề nghị EVN đưa các dự án này ra khỏi danh sách bị cắt giảm công suất, hoặc cắt ít thôi để chúng tôi thấy rằng được đối xử công bằng", ông Thịnh kiến nghị.
Đại diện Tập đoàn Thành Thành Công cũng cho rằng, thực tế có hiện tượng nhà máy vận hành trước thì khi giảm tải công suất bị cắt giảm cùng với nhà máy đưa vào vận hành sau. Ông đề nghị EVN xem xét quá trình thử nghiệm cấp đấu nối, nếu hệ thống đường dây khu vực đó không giải toả được thì ghi rõ trong hợp đồng và ưu tiên phát cho các dự án đã vận hành trước đó.
Trong khi đó, đại diện đến từ nhà máy điện gió Vĩnh Châu tại Sóc Trăng cũng đã đề nghị EVN chỉ đạo sớm làm đường dây 110 kV Bạc Liêu - Vĩnh Châu, theo kế hoạch tháng 10/2020 vận hành. Nếu không xong sớm đường dây này, vị này cho rằng khó giải toả công suất vì sắp tới tại Sóc Trăng có 5 nhà máy đấu nối.
Trước kiến nghị của nhà đầu tư, Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân khẳng định với các dự án ký hợp đồng sẽ tìm mọi cách đưa vào giải toả hết công suất. Trường hợp với địa phương quá tải lưới điện mà nhiều dự án vẫn xin bổ sung quy hoạch, tập đoàn này sẽ đề nghị cấp có thẩm quyền không bổ sung quy hoạch.
Ông Nhân đề nghị các nhà đầu tư thường xuyên cung cấp thông tin về triển khai dự án với EVN. Ở chiều ngược lại, tập đoàn này cũng công khai tình hình đầu tư các dự án truyền tải, đầu tư năng lượng tái tạo để "nhà đầu tư biết mình đang ở đâu, hàng xóm đang làm gì, rồi cân nhắc đầu tư".
"EVN mong muốn các nhà đầu tư sớm đưa các dự án điện gió đã ký hợp đồng mua bán điện (PPA) vào vận hành vì hệ thống điện đang rất cần", ông Nhân khẳng định.
Cụ thể hơn, theo ông Nguyễn Đức Cường - Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0), nguyên tắc huy động nguồn khi tính toán thì các nguồn năng lượng tái tạo sẽ được ưu tiên phát công suất tối đa. Còn các nguồn truyền thống (nhiệt điện, thuỷ điện, khí) được vận hành theo điều kiện đáp ứng truyền tải.
Ông Cường nói "bất kỳ mỗi MW điện nào từ nguồn năng lượng tái tạo được đưa vào vận hành thời gian tới đây cũng đều rất quý, nên được ưu tiên huy động".
Thống kê của EVN, hiện đã có 40 dự án điện gió ký hợp đồng mua bán điện (PPA), tập trung phần lớn ở khu vực Bình Thuận, Ninh Thuận. Trong đó có 9 dự án đã vận hành thương mại và 31 dự án đã ký hợp đồng mua bán điện (PPA) nhưng chưa đi vào vận hành thương mại. Ngoài số này, hiện 59 dự án đã bổ sung quy hoạch đến 2025 nhưng chưa ký PPA với EVN với tổng công suất khoảng 2.700 MW.
Để tránh quá tải lưới truyền tải điện, tập đoàn này đã tính toán các kịch bản, đẩy nhanh kế hoạch xây dựng, đưa vào vận hành một số đường dây truyền tải như 220 kV Đông Hà - Lao Bảo, Bạc Liêu - Vĩnh Châu... trong quý III hoặc IV/2020. Đại diện EVN đề nghị các chủ đầu tư đã ký PPA phối hợp chặt chẽ với EVN, đẩy nhanh tiến độ vận hành thương mại (COD) trước tháng 11/2021.
Nhấn mạnh tinh thần "giải toả cao nhất công suất các dự án điện gió", Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân kỳ vọng 1.600 MW điện gió sẽ vận hành trước cuối năm 2020 và 4.300 MW vận hành trước tháng 12/2021, trước thời điểm hết hạn giá khuyến khích điện gió theo quy định, và không xảy ra tình trạng "dồn toa" xin cấp đấu nối như các dự án điện mặt trời thời điểm tháng 6/2019.
Nguyễn Hoài