Có rất nhiều bài viết về hạnh phúc tại nơi làm việc. Nhưng theo một khảo sát của Gallup tại Mỹ, 85% lao động nói không biết cách đạt được. Trung bình một người dành 90.000 giờ làm việc trong cả cuộc đời, điều quan trọng là tìm ra cách cảm thấy tốt hơn về khoảng thời gian bạn dùng để làm việc.
Hạnh phúc, giống như tất cả các cảm xúc khác, chỉ là trạng thái thoáng qua, không phải vĩnh viễn. Vì vậy, theo tác giả Emily Esfahani của quyển "The Power of Meaning: Finding Fulfillment in a World Obsessed With Happiness", những người tập trung vào ý nghĩa trong cuộc sống cá nhân và nghề nghiệp có nhiều khả năng cảm thấy hạnh phúc lâu dài.
Hãy lấy Jon làm ví dụ. Ông lập một công ty công nghệ sinh học rất thành công, với doanh thu hơn 2 tỷ USD. Các nhà đầu tư đang cố gắng thuyết phục ông đảm nhận chức vụ CEO cho công ty khác. Tuy nhiên, sau khi nghe những cơ hội và đãi ngộ, Jon vẫn muốn làm công việc cũ.
Công việc ý nghĩa tác động lâu bền đến sự nghiệp hơn là theo đuổi cảm giác hạnh phúc. Ảnh: Pixabay
Sự khác biệt giữa ý nghĩa và hạnh phúc
Trong nghiên cứu gần đây, Shawn Achor cùng nhóm nghiên cứu phát hiện 9 trên 10 người sẵn sàng đánh đổi một phần thu nhập để có được công việc có ý nghĩa hơn. Nhưng chúng ta thực sự đang tìm kiếm điều gì khi cho rằng bản thân muốn có nhiều "ý nghĩa hơn"? Nó khác biệt thế nào với hạnh phúc?
Theo nghiên cứu liên quan đến hạnh phúc và ý nghĩa của nhà tâm lý học Roy Baumeister và các đồng nghiệp, có 5 yếu tố phân biệt ý nghĩa và hạnh phúc.
Biết bạn muốn hay cần gì: hạnh phúc tương đồng với việc thỏa mãn ham muốn, còn ý nghĩa thì không."Tần số cảm xúc tốt và xấu không liên quan đến ý nghĩa, điều có thể phát triển mạnh ngay cả trong những điều kiện rất cấm đoán", Baumeister viết.
Khung thời gian: trong khi hạnh phúc liên quan trực tiếp đến hiện tại, ý nghĩa "dường như bao gồm tập hợp quá khứ, hiện tại và tương lai tạo nên câu chuyện mạch lạc". Trong trường hợp của Jon, trở thành CEO có thể mang đến hạnh phúc ngay lập tức, nhưng ông sẵn sàng bỏ qua cảm giác nhất thời đó để tìm kiếm giá trị lâu dài. Đó là tiếp tục cống hiến cho y học.
Đời sống xã hội: kết giao cùng những người khác quan trọng cho cả hạnh phúc lẫn ý nghĩa. Nhưng từng mối quan hệ sẽ mang đến loại thỏa mãn khác nhau. Baumeister nhận thấy giúp đỡ người khác mang đến ý nghĩa, trong khi được người khác giúp đỡ lại mang đến hạnh phúc.
Thách thức: theo Baumeister, căng thẳng, xung đột và đấu tranh làm giảm đi hạnh phúc, "nhưng dường như chúng lại là một phần của cuộc sống đầy ý nghĩa". Ví như Jon sẵn sàng thực hiện lộ trình khó khăn hơn nhằm tìm kiếm phương hướng khác thay vì nhận vai trò CEO.
Bản sắc cá nhân: bản chất chính của ý nghĩa là hành động "diễn tả cái tôi". Nhưng chúng "hầu như không liên quan" đến nơi hạnh phúc tồn tại. Những điều trở nên quan trọng nhất đối với Jon, thể hiện rõ ở công việc mà ông hướng đến.
Cách ưu tiên ý nghĩa
Theo nghiên cứu của nhà tâm lý học Pninit Russo-Netzer, những khác biệt kể trên đưa ra hướng dẫn cho việc điều khiển cuộc sống hướng đến ý nghĩa, có thể sau cùng cũng dẫn đến hạnh phúc. Sau đây là 4 bước thực tế bạn có thể thực hiện để mang lại nhiều ý nghĩa hơn cho công việc.
Duy trì lịch trình hoạt động: xác định các dự án và nhiệm vụ khiến bạn cảm nhận được sự thỏa mãn sâu sắc, trái ngược dự án chỉ làm bạn hài lòng ngắn hạn. Ví dụ bạn có thấy thỏa mãn khi thuyết trình cho khách hàng không? Bạn có được tiếp thêm sức lực khi cố vấn và huấn luyện cấp dưới?
Điều chỉnh các giá trị và hành động khi lựa chọn những điều cần ưu tiên: nếu như việc nhận vai trò cố vấn cấp dưới liên quan mật thiết với bản sắc cá nhân, hãy biến việc huấn luyện thành một phần trong hoạt động hàng tuần của bạn.
Tập trung vào các mối quan hệ lâu dài: Baumeister khám phá ra rằng, góp phần vào hạnh phúc của người khác cũng là trải nghiệm đầy ý nghĩa.
Chia sẻ những câu chuyện "về phiên bản bản thân tốt nhất" với các đồng nghiệp: hãy hỗ trợ đồng nghiệp xác định loại hoạt động nào giúp họ tự thể hiện bản thân chính xác và mang lại ý nghĩa. Trong cuốn sách "Alive at work", tác giả Daniel Cable đề nghị mọi người chia sẻ cảm nhận về điều tốt đẹp nhất của nhau. Bạn có thể thực hiện với đồng nghiệp và nhận lại sự ủng hộ từ chính họ.
Cuộc sống đầy ý nghĩa và mục đích có thể không khiến bạn hạnh phúc, ít nhất trong ngắn hạn. Nó đòi hỏi việc tự suy ngẫm, nỗ lực và chống lại các vấn đề có thể gây nản lòng ngay từ đầu. Nhưng khi tiếp cận các tình huống công việc một cách tỉnh táo, cùng với giúp đỡ người khác trong khi nêu cao bản sắc cá nhân, bạn sẽ nhận ra các cơ hội tìm ra giá trị nội tại trong công việc.
Phiên An (theo Harvard Business Review)