Áp lực thiếu mảng xanh trong thành phố
Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia gần nhất do Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên Môi trường công bố cho thấy tại Hà Nội và TP HCM, tỷ lệ diện tích cây xanh khoảng 2m2 một người. Mật độ này không đạt quy chuẩn của đô thị (7-9m2) và bằng 1/10 chỉ tiêu cây xanh của các thành phố tiên tiến trên thế giới. Đây là một trong những nguyên nhân khiến chất lượng không khí tại các thành phố lớn thấp, khí hậu thường xuyên nóng bức, ảnh hưởng sức khỏe người dân.
Mặt khác, báo cáo cũng chỉ ra môi trường nước đô thị đang chịu sức ép rất lớn từ các nguồn thải sinh hoạt của người dân và hoạt động phát triển kinh tế. Tỷ lệ lượng nước thải được xử lý còn khá thấp đã ảnh hưởng lớn đến hiện trạng chất lượng môi trường nước ở đô thị.
Trong khi đó, nguồn đầu tư cho các dự án, chương trình bảo vệ môi trường đô thị chưa đủ đáp ứng trước những diễn biến ngày càng phức tạp của các vấn đề môi trường. Cần thiết tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn đầu tư tài chính đối với công tác bảo vệ môi trường đô thị và đẩy mạnh sự tham gia của cộng đồng trong bảo vệ môi trường đô thị.
Phó giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Trọng Hòa - Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển TP HCM cho rằng, sự chung tay của các doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng phát triển mảng xanh điều tiết khí hậu thành phố.
"Giữa lúc địa phương gặp nhiều hạn chế về nguồn lực tài chính, quỹ đất... nếu doanh nghiệp phát triển không gian xanh trong phạm vi dự án sẽ mang lại nhiều lợi ích cho chính doanh nghiệp, cư dân và cộng đồng", ông Hòa nói.
Báo cáo ước tính, mỗi người dân đô thị cần diện tích khoảng 10m2 cây xanh hoặc 25m2 thảm cỏ để đảm bảo không khí trong lành cho cuộc sống. Tuy nhiên quỹ đất dành cho cây xanh tại các quận trung tâm TP HCM hạn chế, quy hoạch đô thị cần nghiên cứu kỹ lưỡng, đầu tư xây dựng và tìm kiếm các nhà phát triển đô thị tâm huyết với tăng trưởng bền vững.
Mỗi người dân đô thị cần diện tích ít nhất khoảng 10m2 cây xanh để đảm bảo không khí trong lành cho cuộc sống.
Nỗ lực từ phía chủ đầu tư
Trong bối cảnh TP HCM có chủ trương hạn chế phát triển dự án bất động sản trong khu vực trung tâm, nhiều chủ đầu tư tiến ra các quận vùng ven như quận 7, quận 2, quận 9, Tân Phú... nhằm mở rộng quỹ đất sạch, quy hoạch đồng bộ hạ tầng cùng mảng xanh phục vụ cư dân.
Tại phía Tây thành phố, khu đô thị xanh Celadon City của chủ đầu tư Gamuda Land (Malaysia) gây ấn tượng mạnh trong mắt giới chuyên gia và cư dân, khi quy hoạch môi trường cảnh quan bài bản ngay từ khi dự án còn là ý tưởng.
Dù chỉ mới gia nhập thị trường Việt trong khoảng 10 năm, Gamuda Land đã khẳng định mục tiêu gắn bó lâu dài bằng hai khu đô thị quy mô lớn, định hướng tôn tạo môi trường: Gamuda City tại Hà Nội và Celadon City tại TP HCM. Đại diện chủ đầu tư khẳng định đây là hai dự án kế thừa kinh nghiệm và trình độ phát triển bất động sản xanh trong hơn 20 năm tại Malaysia, Australia, Singapore...
Ngay từ trước khi triển khai xây dựng, chủ đầu tư này chú trọng phát triển mảng xanh đầu tiên, thông qua hoạt động lựa chọn, ươm tạo các giống cây phù hợp, quy hoạch công viên, mặt nước. Mục tiêu xây dựng đô thị xanh thể hiện trong từng khâu quy hoạch, kiến tạo môi trường sống trong lành, làm nơi an cư lý tưởng cho cư dân tương lai.
Hành trình kiến tạo đô thị xanh
10 năm trước, khu vực phường Sơn Kỳ, quận Tân Phú, TP HCM còn là một vùng đất nông nghiệp chưa được quy hoạch hoàn chỉnh. Nhận thấy tiềm năng lớn về phát triển đô thị xanh, Gamuda Land đã tiếp cận quỹ đất, đánh giá hiện trạng và phác thảo phương án quy hoạch tầm nhìn trước hàng chục năm.
Sau nhiều năm lên ý tưởng, quy hoạch, xây dựng đồng bộ nhiều hạng mục từ nhà ở, tiện ích đến mảng xanh, vùng đất rộng 82ha đã trở thành khu đô thị xanh hoàn chỉnh và hài hòa giữa không gian cây xanh, mặt nước với nơi an cư cùng hệ thống tiện ích nội khu.
Celadon City dành đến 80% diện tích đất để xây dựng công viên cùng hệ thống tiện ích, bao gồm bốn khu vực sinh thái chính: rừng ven sông, đồng cỏ, bờ sông và suối nước. Mỗi khu vực giữ một chức năng riêng biệt trong tổng thể quy hoạch mảng xanh nhằm duy trì và phát triển đa dạng sinh học trong công viên nội khu diện tích 16,4ha.
Ba hồ điều tiết cảnh quan rộng lớn và 6.000 cây xanh rợp bóng mát, khu trò chơi trẻ em, khu thể dục ngoài trời hiện đại... tạo nên tổng thể hài hòa, đẹp mắt. Dự án có mật độ cây xanh là 12,4m2 trên mỗi cư dân, cao gấp 6 lần mức trung bình tại TP HCM và vượt chuẩn khuyến nghị của chuyên gia.
Các kiến trúc sư thiết kế các khu nhà đều có hướng nhìn ra công viên trung tâm, đón ánh sáng tự nhiên và không khí trong lành. Len lỏi trong không gian xanh là lối đi dạo, tản bộ hoặc đạp xe dài 4-5km khuyến khích lối sống hướng về thiên nhiên.
Lối đi xanh dành cho cư dân Celadon City tạo không gian sống xanh, bảo vệ sức khỏe người dân.
Đại diện Gamuda Land cũng cho biết do dự án quy mô lớn, kéo dài nhiều giai đoạn, việc quy hoạch tổng thể ngay từ đầu đóng vai trò quan trọng nhằm định hướng cho quá trình triển khai về sau. Tất cả đảm bảo nguyên tắc với mỗi tiểu khu hình thành, mảng xanh đều cần được chú trọng, đảm bảo tỷ lệ hài hòa và tối ưu nhất cho môi trường tự nhiên.
Không chỉ tạo lập mảng xanh, dự án còn định hướng tiết kiệm tài nguyên thông qua hệ thống thu gom nước mua với công suất chứa lên đến 1.000m3, phục vụ nhu cầu tưới tiêu nội khu, tiết kiệm nước hiệu quả. Dàn tấm pin năng lượng mặt trời cũng góp phần tiết giảm tiêu thụ điện, hạn chế tác động đến môi trường.
Bên cạnh đó, công tác xử lý chất thải được tổ chức chặt chẽ, phối hợp tốt giữa chủ đầu tư và đơn thu gom rác thải, xử lý các vấn đề vệ sinh môi trường mỗi ngày, nhằm đảm bảo môi trường sống tại dự án luôn xanh, sạch, đẹp.
Nhờ ứng dụng công nghệ từ Malaysia, phát triển bởi các chuyên gia thấu hiểu môi trường, Celadon City mang đến nhiều giá trị gia tăng cho các dự án tại Việt Nam khi xây dựng nên một không gian sống gần gũi với thiên nhiên.
Các chuyên gia cho rằng thành phố cần có cơ chế khuyến khích sự tham gia của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường đô thị để phát triển nhiều hơn nữa những dự án xanh như Celadon City.
Nhiều hình thức cần khuyến khích như thưởng điểm bằng hệ số sử dụng đất, giảm thuế đất cho doanh nghiệp... Việc duy trì cảnh quan xanh sạch đẹp sau khi kiến tạo trong khuôn viên dự án cần được chú trọng, nhất là khi dự án đón cư dân vào sinh sống.
Thành lập vào năm 1995, Gamuda Land là bộ phận phát triển bất động sản của tập đoàn Gamuda Berhad - một trong những tập đoàn phát triển cơ sở hạ tầng và bất động sản hàng đầu tại Malaysia. Nhà đầu tư này đã xây dựng và quản lý hai dự án lớn là Celadon City tại TP HCM và Gamuda City tại Hà Nội.
Nam Anh