- Phóng viên International Business Times: TPP hoàn tất gửi thông điệp gì về thương mại tự do ở khu vực tới Trung Quốc?
- Đại diện Thương mại Mỹ - Michael Froman: Tôi nghĩ rằng thông điệp cho tất cả các nước thông qua việc chúng ta đạt được hiệp định này - một FTA rất tham vọng, với tiêu chuẩn cao, toàn diện - là châu Á - Thái Bình Dương đang đi trên con đường đến với những giá trị bền vững. Đồng thời, chúng ta cũng rất mong mỏi được chia sẻ những kết quả này tới các quốc gia và sẵn sàng hợp tác với họ vì sự phát triển chung của khu vực.
- Các ông đã phải vượt qua những trở ngại như thế nào về vấn đề sinh dược ?
- Sinh dược thì rõ ràng là một vấn đề lớn trong quá trình đàm phán, và các bên tham gia đã phải làm việc hết sức tích cực để đưa ra một kết quả công bằng và tốt đẹp nhất cho các bên, về vừa nhằm thúc đẩy sự phát triển của các loại thuốc mới, vừa đảm bảo quyền tiếp cận của người dân.
- Phóng viên News of Canada: Điều gì đã kéo dài cuộc gặp của các ông? Câu hỏi dành riêng cho đại diện Canada xem ông đã có nghiên cứu cụ thể nào cho thấy ảnh hường của TPP tới việc làm trong nước?
- Đại diện Canada: Tôi sẽ bắt đầu với câu hỏi cuối. Dĩ nhiên là một số ngành nghề sẽ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên cần nhìn nhận rộng hơn là chúng ta đã trở thành thành viên của một thị trường lớn nhất thế giới. Và với những thành công trong việc quản trị sản xuất, giá cả, tôi có thể đảm bảo rằng TPP sẽ mang lại cho Canada những lợi ích dài hạn. Do đó, triển vọng đối với tất cả các ngành nghề là rất tươi sáng và các nhà đầu tư có thể yên tâm bỏ bố vào đó.
- Còn câu hỏi về lý do khiến diễn đàn bị kéo dài thì sao?
- Ồ tôi tin rằng câu đó dành cho mọi người ở đây. Con nếu bạn trông chờ vào câu trả lời của tôi, có thể nói rằng có rất nhiều lý do, rất nhiều vấn đề cần giải quyết. Tất cả đã được mang lên bàn thảo luận với quan điểm rất rõ ràng về việc bảo vệ quyền lợi của quốc gia. Chính vì thể các cuộc thảo luận đã rất căng thẳng. Nhưng cuối cũng thì chúng tôi cũng có mặt ở đây: 12 thành viên của TPP đã đạt được những kết quả mà chỉ trước đây vài ngày, người ta còn không tin là chúng tôi làm được. Chúng ta đã tham gia vào một thoả thuận hết sức tham vọng của thương mại thế kỷ 21.
- Phóng viên hãng thông tấn Nhật: Đâu là vấn đề mà các ông thấy khó khăn nhất trong những ngày qua?
- Ông Michael Forman: Như tôi đã nói, đây là một thoả thuận hết sức toàn diện. Rất nhiều vấn đề đã được bàn tới như nông nghiệp, sinh dược, quyền sở hữu trí tuệ... Trong những ngày qua, chúng tôi đã đi từng chương từng chương một để giải quyết hết các vường mắc. Tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn tới tất các đồng nghiệp ở đây đã thay đổi công việc để có mặt tại Atlanta, nơi chúng ta kết thúc cuộc đàm phàn này
- Đại diện New Zealand: Tôi chỉ muốn nói thêm rằng để đến được ngày hôm nay, chúng ta đã giải quyết hàng núi công việc. Có một điều chắc chắn rằng chiếc xe buýt TPP sẽ không dừng lại ở Atlanta, nó sẽ tiếp tục di chuyển. Cấu trúc kinh tế của chúng ta chắc chắn sẽ thay đổi để đón đầu những cơ hội mà TPP mang lại. Những quốc gia khác có thể gia nhập cùng chúng ta (đừng bắt tôi phải đoán đó là ai), những cuộc đàm phán, như trường hợp với ngành sữa của đất nước tôi có thể sẽ còn tiếp tục... song ở bức tranh lớn hơn, hiệp định này sẽ mang lại lợi ích cho mỗi người dân ở các quốc gia đáng kính ngồi đây.
- Các khúc mắc về vấn đề tiền tệ sẽ được TPP giải quyết ra sao?
- Đại diện Nhật Bản: Về tiền tệ, nhiều cuộc thảo luận chi tiết đã diễn ra. Tiền tệ không chỉ nói về 12 quốc gia mà là vấn đề toàn cầu. Nói cách khác, chúng ta nên cố gắng chia sẻ quan điểm về tiền tệ trên cấp độ toàn cầu.
- Các ông có thể đánh giá tác động của TPP đến Việt Nam?
- Bộ trưởng Công Thương Việt Nam - Vũ Huy Hoàng: Với Việt Nam, chúng tôi là một trong 12 nước TPP. Chúng tôi thuộc nhóm nước kém phát triển nhất trong nhóm, nhưng chúng tôi tự tin có thể vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành các nghĩa vụ cũng như quyền lợi. Chúng tôi quyết định gia nhập đàm phán RCEP (Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực), và Việt Nam sẽ theo đúng cách thức đã làm như với các nước TPP.
- Việc mở cửa thị trường tại New Zealand sẽ được tiến hành ra sao?
- Đại diện New Zealand: Trong dài hạn, tất cả các dòng thuế nhập khẩu với sản phẩm của New Zealand đều sẽ bị gỡ bỏ. Trừ 2 sản phẩm là thịt bò vào thị trường Nhật Bản và các sản phẩm từ sữa. Một số đã được bỏ thuế nhập khẩu, nhưng một số lại là vấn đề quá khó. Các nước đã đạt thành tựu ở cấp độ cao, dù không thể gỡ bỏ được rào cản thương mại với một số sản phẩm xuất khẩu chính của New Zealand. Điều chúng tôi đang làm, với các vấn đề khó khăn hơn, là tạo ra hướng đi. Và chúng tôi sẽ đạt tiến triển dựa theo hướng đi đó.
- Nhật Bản đang phải giải quyết nguy cơ suy thoái. Việc này có ảnh hưởng thế nào đến nỗ lực tham gia TPP?
- Đại diện Nhật Bản: Tình hình tại Nhật Bản không hoàn toàn đúng như vậy. Các chỉ báo về kinh tế và việc làm của Nhật Bản đều đang tốt nhất 25 năm. Lợi nhuận doanh nghiệp cũng đang cao kỷ lục. Nhưng lợi nhuận này chưa phản ánh vào đầu tư và lương nhân công. Vì thế, trong vài tháng tới, Chính phủ Nhật sẽ tổ chức một phiên thảo luận về việc phân phối lợi nhuận doanh nghiệp để có lợi cho nền kinh tế hơn.
TPP không chỉ là một thỏa thuận để giảm thuế nhập khẩu về 0% hoăc gần 0%. Nó còn là vấn đề về giao dịch hàng hóa tự do, về đầu tư và thương mại. Rào cản thương mại sẽ bị gỡ bỏ. Nhiều nước khác sau này cũng sẽ tham gia TPP.
- Việt Nam sẽ thực thi các điều khoản về lao động của TPP như thế nào?
- Ông Vũ Huy Hoàng: Đây là một trong những vấn đề khó khăn và nhạy cảm nhất của Việt Nam khi đàm phán TPP. Những điều kiện trong TPP về lao động không chỉ là quy định của Mỹ hay bất cứ nước nào mà là của Tổ chức lao động quốc tế (ILO). Việt Nam lại là thành viên của ILO nên đương nhiên chúng tôi phải thực hiện các quyền và nghĩa vụ đầy đủ của ILO. Việt Nam sẵn sàng thực hiện những cam kết trong vấn đề về lao động khi tham gia TPP.
Hà Thu (lược dịch)