Không giống một năm trước khi chứng khoán là tâm điểm của thị trường, ba tháng đầu năm 2019 kết thúc với bức tranh lợi nhuận ảm đạm của đa số thành viên.
Công ty chứng khoán SSI (mã CK: SSI) - đơn vị giữ thị phần môi giới đứng đầu hai sàn chứng khoán - vừa công bố báo cáo tài chính riêng với lợi nhuận trước thuế giảm 50% so với cùng kỳ. Đứng thứ hai về thị phần môi giới sàn HoSE năm 2018 - Công ty chứng khoán TP HCM (HSC) - cũng báo lãi giảm tới 75% cùng kỳ trong 3 tháng đầu năm.
Tuy nhiên, SSI và HSC không phải trường hợp duy nhất gặp tình cảnh này. Kết quả tương tự cũng xuất hiện trên báo cáo tài chính quý I của đa phần những công ty vừa công bố số liệu.
Báo cáo tài chính quý I/2019 của Công ty chứng khoán VNDirect (mã CK: VND) ghi nhận lợi nhuận trước thuế gần 112 tỷ, thấp hơn 35% so với kết quả cùng kỳ năm 2018 (hơn 172 tỷ đồng).
Trên báo cáo kết quả kinh doanh, doanh thu môi giới trong quý I của VNDirect chỉ còn hơn 91 tỷ đồng, giảm 45% cùng kỳ năm trước. Doanh thu hoạt động đầu tư, góp vốn giảm 26%, lãi từ hoạt động cho vay và phải thu giảm 28%.
SSI, trong báo cáo tài chính mới công bố, cũng gặp cảnh tương tự. Doanh thu môi giới của công ty trong quý I chưa tới một nửa so với cùng kỳ. Lãi từ các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) giảm 53%, lãi từ các khoản cho vay và phải thu cũng giảm hơn 13%.
Với BSC, tình cảnh cũng không khả quan hơn khi hai trong ba cấu phần chính đóng góp vào doanh thu đều giảm. Doanh thu môi giới bằng một nửa so với giai đoạn quý I/2018, trong khi doanh thu từ các khoản cho vay và phải thu cũng giảm hơn 40%. Lợi nhuận trước thuế trong ba tháng đầu năm của công ty này chỉ đạt hơn 40 tỷ so với mức 72 tỷ cùng kỳ năm trước.
Những cái tên khác mới công bố số liệu như SHS, VCBS, ACBS hay VDSC cũng không nằm ngoài xu hướng này. Và trong số các cấu phần chính, doanh thu môi giới và thu từ hoạt động cho vay cũng là những thành phần giảm mạnh nhất.
Diễn biến của VN-Index từ đầu năm 2018 đến nay. Ảnh: VNDirect
"Thị trường chung kém thuận lợi" - lý do xuất hiện phổ biến trong giải trình của các công ty chứng khoán.
"Do ảnh hưởng bởi thị trường dẫn tới doanh thu các mảng môi giới và hoạt động cho vay đều giảm, trong khi chi phí tài chính lại tăng lên", giải trình chênh lệch lợi nhuận của VNDirect gửi các cổ đông cho biết.
Trong phiên họp thường niên mới tổ chức, Chủ tịch Hội đồng quản trị VNDirect, bà Phạm Minh Hương cũng đánh giá, sự chênh lệch trong xu hướng thị trường ba tháng đầu năm 2019 và 2018 khiến kết quả kinh doanh của hầu hết những công ty chứng khoán đều bị ảnh hưởng. Thanh khoản sụt giảm, giao dịch của nhà đầu tư chậm lại khiến những mảng kinh doanh "ăn nên làm ra" trong quý I/2018 không duy trì được kết quả cao như trước.
Theo Công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC), thanh khoản toàn thị trường trong quý I/2019 chỉ bằng 50% so với cùng kỳ, và là nguyên nhân chính tác động đến hoạt động kinh doanh của công ty này, đặc biệt là mảng môi giới.
Tương tự hai công ty trên, SSI - doanh nghiệp giữ thị phần đứng đầu về môi giới - cũng cho rằng nguyên nhân chính là thị trường.
Theo đại diện công ty này, thị trường tiếp tục thiếu thông tin hỗ trợ tích cực rõ ràng, cũng như không có các thương vụ IPO lớn khiến cho thanh khoản giảm, đặc biệt khi so sánh với cùng kỳ quý I/2018 - thời điểm thị trường liên tục xác lập những đỉnh mới cùng khối lượng giao dịch kỷ lục. Tổng giá trị giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài cũng giảm hơn 36% so với cùng kỳ năm ngoái.
Thống kê của IndexQ cho biết, VN-Index hiện đứng thứ 7 trong danh sách 10 chỉ số chứng khoán giảm mạnh nhất trong một năm gần đây.
Minh Sơn