Kiến trúc vòm cung độc đáo bên trong tòa nhà Bưu điện TP HCM

Tọa lạc tại Công trường Công xã Paris (quận 1, TP HCM), Bưu điện TP HCM do người Pháp xây dựng trong khoảng 1886-1891. Công trình mang phong cách châu Âu kết hợp với nét Á Đông theo bản vẽ của kiến trúc sư Villedieu cùng với người trợ tá Foulhoux. Bưu điện đã trải qua nhiều lần thay đổi màu sơn, hiện mang màu vàng nhạt và là điểm tham quan nổi tiếng với du khách nước ngoài.

Kiến trúc nổi bật của Bưu điện TP HCM là hệ thống vòm cung lớn bên trong tòa nhà, ảnh hưởng từ phong cách kiến trúc trong các nhà thờ Tây Âu. Theo đó, phần trần nhà của tiền sảnh được nâng đỡ bởi 4 cột trụ sắt nằm bốn góc. Mỗi cột chống đỡ 4 kèo sắt tỏa ra 4 phía.

Riêng vòm cung dài do 2 hàng trụ sắt 2 bên chịu lực.

Các điểm tiếp nối giữa các trụ và kèo sắt thiết kế công phu, chạm khắc thành những hoa văn tinh xảo. Thiết kế mái vòm độc đáo phối hợp cùng hệ thống lấy sáng được tính toán tỉ mỉ đã tạo ra không gian rộng rãi, thoáng đãng cho tòa nhà.

Kết cấu vòm cung xuất hiện dày đặc trong các họa tiết, đường chỉ nổi trang trí bên trong tòa nhà.

2 tấm bản đồ lịch sử "Saigon et ses environs 1892" và "Lignes téléraphiques du Sud Vietnam et du Cambodge 1936" cũng được thể hiện trên vòm trần hình bán nguyệt.

Bên ngoài là khối nhà có bố cục cân đối của các hạng mục công trình mang tính thẩm mỹ cao cùng những hàng cửa sổ lớn. Trong đó, 2 hàng cửa sổ của khối nhà 2 bên có hình vòm cung hoặc hơi vòm, khiến du khách dễ liên tưởng đến kiến trúc đấu trường Colosseum - một trong những biểu tượng của thành Rome (Italy).

Riêng tầng cửa sổ thứ 3 tại khối nhà giữa lại mang hình chữ nhật. Những đường viền, đường chỉ hay hoa văn chạy ngang tạo thành những đường trang trí khỏe khoắn và đăng đối, gợi nhớ đến những nhà ga xe lửa ở châu Âu.

Cửa chính ra vào tòa nhà theo thiết kế vòm cung đặc trưng, với chiếc đồng hồ lớn ở giữa. Phía trên có tượng đắp nổi điêu khắc hình người đội vòng nguyệt quế và hàng chữ "Bưu điện TP HCM", phía dưới đề năm xây dựng và khánh thành bưu điện "1886-1891".

Hệ thống 20 cột, trụ của phần mặt tiền có kết cấu hình khối vuông vắn. Trên các đầu cột giữa những nhịp vòm cửa là phù điêu của nhiều vị thần khác trong thần thoại Hy Lạp như Poseidon (Neptune) thần ngựa và thần biển, Nike là nữ thần chiến thắng và tốc độ.

Với phần trụ khoảng giữa tầng 2 và tầng trệt của tòa nhà, các mảng phù điêu lại ôm trọn phiến đá hình chữ nhật. Trên mỗi phiến đá ghi tên một nhà khoa học đã có những đóng góp to lớn cho nền văn minh nhân loại trong lĩnh vực điện và điện tín. Trong số những tên được khắc trên các ô hình chữ nhật có tổng thống Mỹ Benjamin Franklin, nhà phát minh người Italy Alesandro Volta, nhà vật lý người Anh Michael Faraday, nhà toán học người Pháp Galvani và nhiều cái tên nổi tiếng khác.

Bên cạnh nét văn hóa châu Âu, kiến trúc Bưu điện TP HCM còn có sự pha trộn với nét Á Đông, thể hiện qua những hoạ tiết trang trí trên nóc mái lấy cảm hứng từ nghệ thuật đền đài Khmer.

Tồn tại 150 năm, toà nhà Bưu điện TP HCM mang ý nghĩa lớn về mặt kiến trúc - văn hóa - lịch sử với người dân thành phố. Đây cũng là một trong những điểm "nhất định phải đến" của du khách khi ghé thăm thành phố lớn phía nam. Người ta đến đây, một phần để ngắm nét kiến trúc độc đáo của bưu điện này, đắm mình vào một thế giới của sự cổ xưa, từ chiếc hòm bỏ thư, cho đến các quầy gọi điện thoại. Du khách cũng có thể nghỉ chân trên những chiếc ghế dài bằng gỗ đánh bóng véc-ni, tuổi đời lên đến cả trăm năm.