Khi bước sang tuổi 30, Sean Liang bắt đầu nghĩ đến "Lời nguyền tuổi 35" rằng những nhân viên văn phòng phải đối mặt với sự bấp bênh trong công việc.
Liang, hiện 38 tuổi, cho biết anh đã thất nghiệp ba năm qua, một phần do đại dịch và sự sa sút của nền kinh tế Trung Quốc nhưng anh tin rằng nguyên nhân chính là do tuổi tác. Anh quá già trong mắt các nhà tuyển dụng, bao gồm cả chính phủ Trung Quốc, vốn quy định giới hạn độ tuổi tuyển dụng đối với hầu hết các vị trí công chức là 35.
"Tôi có tập thể dục nên trông vẫn khá trẻ. Nhưng đối với xã hội, những người như tôi đã lỗi thời", anh chia sẻ.
Nhiều người Trung Quốc cho rằng có sự kỳ thị ngầm với lao động trên 35 tuổi. Minh họa: SCMP
Lời nguyền tuổi 35 đã trở thành chủ đề bàn tán trên Internet, trong bối cảnh thị trường việc làm bị thu hẹp và tình trạng phân biệt tuổi tác, vốn không vi phạm pháp luật ở Trung Quốc, đang trở nên phổ biến. Theo một cuộc khảo sát do nền tảng tuyển dụng Zhaopin thực hiện vào đầu năm nay, 85% người lao động tin rằng có tồn tại ngưỡng trần 35 tuổi tại nơi làm việc, với 60,2% kêu gọi giải quyết vấn đề phân biệt tuổi tác.
Đó là một cú sốc lớn đối với những người lao động ở độ tuổi ngoài 30, những người đang phải đưa ra những quyết định lớn về sự nghiệp, hôn nhân và con cái.
Câu nói "Quá già để làm việc ở tuổi 35 và quá trẻ để nghỉ hưu ở tuổi 60" đang lan truyền trên mạng cho thấy thực tế rằng những người trong độ tuổi lao động chính đang mất đi triển vọng nghề nghiệp, trong khi những người lớn tuổi có thể phải tiếp tục làm việc khi chính phủ đang xem xét tăng tuổi nghỉ hưu.
Theo Li Changan, một nhà nghiên cứu của Đại học Kinh tế và Kinh doanh Quốc tế ở Bắc Kinh, ước tính số người trong độ tuổi từ 35-49 là 430 triệu người, gần một nửa dân số trong độ tuổi lao động.
"Họ đang phải đối mặt với những khó khăn lớn trong việc tìm kiếm công việc sau khi bị sa thải", Li cho biết.
Liang hiện đã chuyển về quê ở do không đủ tiền thuê nhà. Anh cũng không có dự định kết hôn, chia sẻ rằng chỉ những người có công việc ổn định, chẳng hạn như nhân viên chính phủ và giáo viên, mới có khả năng lập gia đình.
Từ tháng 2 đến tháng 9 năm 2020, số người tìm việc từ 35 tuổi trở lên gửi hồ sơ trên Zhaopin đã tăng 14,9% so với mức hàng năm, gấp đôi những người dưới 35 tuổi.
Sau khi bị sa thải khỏi vị trí quản trị viên chính vào đầu tháng 5, Mia Fan, 35 tuổi đã ứng tuyển hơn 70 vị trí trên nhiều cổng thông tin việc làm khác nhau nhưng chỉ nhận được lời mời từ những công ty không đáp ứng được yêu cầu của cô. Một số thậm chí còn từ chối cô vì họ chỉ muốn những người dưới 35 tuổi.
"Tôi không hiểu tại sao thị trường việc làm ở Trung Quốc lại không thân thiện với những người trung niên như vậy", cô chia sẻ.
Wang Chenxu, một chuyên viên tuyển dụng tại Thẩm Dương giải thích, những người trung niên thường có kỳ vọng về mức lương cao hơn. Ngược lại, những người trẻ tuổi có thể được thuê với mức lương thấp hơn và họ phải gánh vác ít trách nhiệm gia đình hơn.
Wang chỉ ra rằng trừ khi những người tìm việc ở độ tuổi trung niên có kinh nghiệm làm việc xuất sắc, tốt hơn hết là các công ty nên chọn những nhà tuyển dụng trẻ tuổi hơn vì họ cũng có thể được đào tạo và phát triển nhanh chóng. Ông cũng cho biết những người trên 35 tuổi thường nhận được các vị trí thông qua giới thiệu nội bộ hoặc săn đầu người hơn là tuyển dụng công khai.
Trong những năm gần đây, công chúng và các chuyên gia ngày càng có nhiều lời kêu gọi xóa bỏ giới hạn độ tuổi như một phần trong nỗ lực giải quyết tình trạng phân biệt đối xử trong công việc, nhưng đạt được rất ít tiến bộ.
"Nhiều công ty đã từ chối vì tuổi tác của tôi, trong khi những công ty khác mất hứng thú ngay khi biết tôi đã kết hôn nhưng chưa có con", Zheng Yinghua, người đã mất công việc dược sĩ trong thời gian phong tỏa hồi tháng 4 cho biết.
Trong khi đang tìm việc, cô chuyển sang bán hàng online trên nền tảng mạng xã hội Douyin. "Chúng tôi không có nhiều tiền, vì vậy chúng tôi chưa sẵn sàng để nuôi con bây giờ," cô nói thêm, nhấn mạnh một vấn đề khác của Trung Quốc sau khi dân số nước này giảm lần đầu tiên sau 60 năm vào năm 2022.
Tình trạng thiếu việc làm cũng đã hạn chế việc mở rộng gia đình, sau khi Trung Quốc đưa ra chính sách ba con vào tháng 5 năm 2021.
"Không phải chúng ta phải là lực lượng chính trong việc thực hiện chính sách ba con sao? Không có nguồn thu nhập, làm sao chúng tôi có thể sinh thêm con?", Fan nói.
Đức Anh (Theo SCMP, NYT)