Tại hội thảo về giá đất tổ chức ngày 6/8, Cục trưởng Cục Kinh tế và Phát triển quỹ đất - Bộ Tài nguyên Môi trường, ông Bùi Ngọc Tuân nhận định, hiện việc định giá đất đang tồn tại rất nhiều bất cập. Trong đó có nguyên tắc định giá chưa “sát” với thực tế chuyển nhượng trên thị trường "trong điều kiện bình thường". Các cơ quan chuyên môn cũng chưa làm rõ được những khái niệm này,
Ông Tuân cũng cho rằng, khung giá đất chưa bao giờ theo kịp được diễn biến thực tế. Khung hiện chỉ phân thành 3 vùng cơ bản, đồng bằng, miền núi, trung du, nên biên độ giữa giá tối đa và tối thiểu có khoảng cách khá lớn. Trong khi ở các nước khác được chia thành nhiều vùng, chẳng hạn như 55 hạng khác nhau tại Hàn Quốc.
Theo ông Tuân, tuy năm nào cũng tiến hành khảo sát, xây dựng khung mới song bảng giá đất hàng năm của các địa phương ban hành luôn thấp hơn giá đất chuyển nhượng thực tế trên thị trường, chỉ bằng 20 - 60%.
Ông Lương Đại Tôn, chuyên viên Quản lý đất đai của Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội còn cho rằng, giá đất thực tế giao dịch trên thị trường hiện nay ở một số địa bàn còn cao hơn đến 10 lần so với bảng giá đất. Đặc biệt, tại vùng giáp ranh như Từ Liêm, Hà Đông, Long Biên...
Tại hội thảo, ông Đinh Quang Vũ - Tổng giám đốc Công ty Thẩm định giá, Bộ Tài chính cũng thừa nhận những khái niệm "sát giá thị trường" và "trong điều kiện bình thường" là quá mơ hồ nên rất khó khăn trong việc thực thi. Ông dẫn chứng việc đơn vị này được UBND TP Hà Nội thuê làm tư vấn giá đền bù cho dự án đường vành đai 2 để. Tuy nhiên, suốt 6 tháng nay vẫn chưa ra được bảng giá. Nguyên nhân là người dân thì khiếu kiện vì giá đền bù thấp, còn chính quyền thì mong muốn giá đền bù không được gây áp lực lên ngân sách thành phố.
Vị này cũng cho biết, trong hồ sơ mua bán đất đai của cơ quan quản lý đều là giá Nhà nước quy định. Trong khi đó, việc mua bán thực tế của người dân trên thị trường, cao hơn nhiều lần.
Để khắc phục những bất cập đó, chuyên gia này tham mưu nên có nhiều bảng giá đất cho nhiều mục đích khác nhau, ví như cần có bảng giá đất riêng cho vấn đề đền bù, giải phóng mặt bằng. "Bảng giá đất này cần cao hơn bảng giá đất hiện nay của các địa phương từ ba đến bốn lần”, ông Vũ nói.
Theo chuyên gia kinh tế Ngô Văn Hiền (Học viện Tài chính), điều khiến chênh lệch lớn giữa khung và thị trường là do quy định về điều chỉnh giá đất chưa bao hàm nguyên tắc minh bạch, công khai và công bằng.
"Hơn nữa, việc điều chỉnh và định lại giá theo chu kỳ 5 năm một lần là quá dài. Ở các quốc gia khác như Thụy Điển, Chính phủ điều chỉnh giá hàng loạt 6 năm một lần, nhưng có điều chỉnh nhỏ khoảng 6 tháng một lần; Singapore có thời gian điều chỉnh mỗi năm một lần", ông Hiền dẫn chứng.
Ông Bùi Ngọc Tuân cũng nhấn mạnh, bên cạnh những chênh lệch về giá, một trong những hạn chế nữa là đến nay, Nhà nước vẫn chưa có cơ quan định giá đất chuyên nghiệp. Công tác này chủ yếu vẫn dựa theo cơ chế hội đồng định giá liên ngành; chưa có hội đồng quản lý, theo dõi, cập nhật giá đất trên thị trường…
Ngọc Tuyên