Thực phẩm canh tác hữu cơ thường có chất lượng vượt trội hơn các loại khác, song hiếm khi mua được và dù có mua được cũng không chắc có phải hữu cơ hay không.
Hiểu được điều này, từ gần chục năm trước chị Thu Hường, ở thành phố Quy Nhơn (Bình Định) bắt đầu làm vườn để cung cấp rau sạch và tươi cho gia đình.
Hồi ấy chị làm vườn trên sân thượng 400 m2, nơi dành 3/4 diện tích cho phong lan, còn lại trồng rau. Năm 2019, gia đình chuyển nhà mới. Tại đây chị quyết định thiết kế một nhà kính để làm vườn, với tổng chi phí trên 50 triệu đồng.
Diện tích nhà kính 60 m2, xung quanh bao lưới dày ngăn côn trùng, trên có mái che mưa nắng và hệ thống phun tưới tự động. Khí hậu ở đây rất nắng và gió, nhưng nhờ có hệ thống phun sương mà đảm bảo được nhiệt độ thích hợp cho vườn.
Theo chị, nhà kính chỉ là một trong bốn yếu tố chính cho một khu vườn hoàn hảo. Ba yếu tố khác nằm ở giống, đất và phân. Với hạt giống, chị ưu tiên mua các loại hạt xuất xứ Nhật, Mỹ, Thái Lan... có khả năng cho ra những loại rau củ giàu chất dinh dưỡng, đẹp mắt và hạn chế được sâu bệnh.
Đối với đất, cứ sau một vụ trồng các chất dinh dưỡng bị cây vụ trước hút và trôi khi tưới, nên trước khi trồng lứa mới cần phải phơi và làm đất kỹ, nhằm giúp đất tơi xốp và tránh được một số bệnh, côn trùng. Bổ sung thêm những chất làm đất xốp, mịn và các phân giúp đất đầy đủ dưỡng chất cho vụ mới. Riêng các loại chậu trồng củ, quả, cần bổ sung thêm nhiều kali. (Xem video cách làm đất của chị Hường).
Với phân, chị Hường tự ủ một số phân hữu cơ để tưới cho cây từ các nguyên liệu tận dụng rác thải nhà bếp gồm: nước vo gạo, nước rửa cá thịt, vỏ củ quả, cọng rau xanh già, lá úa và chuối, sữa, trứng dập hư, hết hạn... Gia đình kinh doanh khách sạn nên chị tận dụng triệt để các phế phẩm nhà bếp, nhằm tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường. Nước gạo chị gom lại cứ 3 ngày tưới một lần. Còn các loại ủ khác ủ một tháng, sau đó có thể pha tưới tùy loại từng loại phân ủ. (Xem video hai loại phân hữu cơ chị Hường làm).
"Trước kia bận nên tôi thường đi mua các loại phân bón hữu cơ. Hơn một năm nay nghỉ hưu tôi tự làm được, nguyên liệu tận dụng, ủ kỹ, chi phí thấp nên mạnh tay sử dụng thường xuyên giúp cho rau mơn mởn, xanh tốt hơn. Cứ trung bình khoảng một tuần tôi lại tưới các loại phân ủ luân phiên một lần, cảm giác cây lớn nhanh như thổi", chị Hường, từng là giám đốc một chi nhánh ngân hàng ở Quy Nhơn, chia sẻ.
Bằng kinh nghiệm lâu năm và có một khu vườn bài bản, nên hiện tại việc làm vườn với chị Hường nhẹ nhàng, chứ không loay hoay như trước. Trong ngày chị thường dành thời gian khoảng 2 - 3 tiếng để làm cỏ, vun xới cho rễ hấp thu không khí hoặc cắt tỉa và gieo lứa mới.
Do diện tích hạn chế, chị ưu tiên trồng những loại rau cho thu hoạch nhiều lần như cải kale, cải thảo, cải bó xôi và các loại rau thơm... Ngoài ra chị trồng thêm các loại đậu, dưa và bố trí một khu trồng riêng do thời gian chăm sóc dài hơn.
Thời tiết nắng gió ở Quy Nhơn rất khó trồng bắp cải. Sau vài năm trồng không thành công, năm ngoái chị Hường đã trồng được vài chục cây bắp cải cuộn chắc nịch.
Vườn rau đáp ứng nhu cầu ăn và uống của gia đình 4 người lớn và một trẻ nhỏ. Nhiều năm nay, nhà chị Hường ăn theo chế độ "ăn xanh". Mỗi sáng cả nhà uống sữa hạt, sau đó uống các loại nước ép từ rau củ. Bữa ăn ưu tiên rau sống và salad, đồng thời chế biến đơn giản để giữ nhiều chất dinh dưỡng nhất.
Thấy dư rau, gần đây con dâu chị Hường còn mở tiệm bán nước ép detox, với các nguồn rau tại vườn gồm cải kale, cải xoắn, bó xôi, rau má, bồ công anh...
Từ lúc nghỉ hưu chị Thu Hường vừa kinh doanh khách sạn, chăm sóc cháu nội và làm vườn. Chị đang ấp ủ sẽ mở rộng diện tích trồng rau sạch để có thể cung cấp cho nhiều người.
"Ngày trước tôi tìm đến làm vườn ngoài việc để tự cung tự cấp cho gia đình ra cũng là để thư giãn giảm bớt áp lực công việc. Thế rồi vườn ngấm vào máu, khiến tôi thấy luôn khỏe mạnh, yêu đời và hiện muốn lan tỏa việc trồng rau sạch để mọi người cùng trồng ", chị Hường chia sẻ.
Phan Dương
Ảnh: Nhân vật cung cấp