Sự kiện diễn ra ngày 22/10, nhân dịp kỷ niệm 50 năm thành lập Chương trình Thủy văn Liên chính phủ và 60 năm Chương trình Khoa học về nước của UNESCO. Trong bối cảnh khu vực đối mặt ngày càng nhiều thách thức do biến đổi khí hậu, khan hiếm nước và thiên tai, sự kiện là diễn đàn quan trọng kết nối các nhà khoa học, cơ quan quản lý và đối tác quốc tế nhằm thúc đẩy hợp tác vì một khu vực an toàn về nước và thích ứng tốt với biến đổi khí hậu.
Tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết, đây là dịp quan trọng để các bên nhìn lại 50 năm hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học nước, đồng thời mở ra giai đoạn hợp tác mới trong quản lý và phát triển bền vững tài nguyên nước. Ông nhấn mạnh: "Tài nguyên nước không chỉ là yếu tố thiết yếu cho sự sống mà còn là nền tảng của phát triển kinh tế - xã hội, an ninh lương thực, năng lượng và môi trường. Tuy nhiên, khu vực đang phải đối mặt với các thách thức mới như biến đổi khí hậu, lũ lụt, hạn hán và ô nhiễm nguồn nước".
Thứ trưởng kêu gọi các quốc gia tăng cường hợp tác dựa trên tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, đồng thời khẳng định Việt Nam luôn là thành viên tích cực của IHP, thể hiện qua các chương trình quản lý tổng hợp tài nguyên nước, giám sát - cảnh báo thiên tai và thúc đẩy hợp tác nghiên cứu, đào tạo trong lĩnh vực khoa học nước.
PGS.TS. Phạm Thị Thanh Ngà, Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu - Chủ tịch Ban Chỉ đạo IHP khu vực Châu Á - Thái Bình Dương phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Trung Nguyên
PGS.TS Phạm Thị Thanh Ngà, Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, hiện là Chủ tịch Ban Chỉ đạo IHP khu vực châu Á - Thái Bình Dương nhiệm kỳ 2025 - 2027, đồng thời là nữ Chủ tịch đầu tiên của Ban chỉ đạo khu vực trong 50 năm. Bà cho biết, các vấn đề về nước ngày càng phức tạp hơn dưới tác động của khí hậu và nhiều vấn đề đã vượt ra ngoài biên giới quốc gia, đòi hỏi giải pháp hợp tác chung.
Tại cuộc họp, các đại biểu thảo luận định hướng mới trong khuôn khổ Chiến lược IHP-IX (2022–2029), tập trung vào nghiên cứu, đổi mới và giáo dục vì một thế giới an toàn về nước.
Ông Jonathan Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam, đánh giá khu vực đã đạt nhiều tiến bộ trong xây dựng hệ thống cảnh báo sớm thủy văn, đánh giá nguồn nước ngầm và chia sẻ dữ liệu. Ông cũng ghi nhận Luật Tài nguyên nước 2023 của Việt Nam là minh chứng cho nỗ lực quản trị nước hiện đại, cân bằng giữa phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ hệ sinh thái - phù hợp với tinh thần "Khoa học vì một thế giới an ninh nguồn nước" của IHP-IX.
Ông Ito Naoki, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam nhấn mạnh yêu cầu thực tiễn phải kiểm soát lũ lụt dựa trên bằng chứng khoa học. Ảnh: Trung Nguyên
Đại sứ Nhật Bản Ito Naoki lưu ý, biến đổi khí hậu khiến mưa lớn và lũ lụt xảy ra thường xuyên hơn, điển hình là bão Bualoi và Matmo vừa qua gây thiệt hại nặng tại miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Ông nhấn mạnh vai trò của IHP trong phân tích chu trình nước, kiểm soát lũ lụt và quản lý tài nguyên dựa trên bằng chứng khoa học, giúp giảm rủi ro thảm họa nước trong tương lai.
Trong thông điệp gửi tới hội nghị, bà Lidia Brito, Trợ lý Tổng giám đốc UNESCO phụ trách Khoa học Tự nhiên, khẳng định quản lý nước không chỉ là vấn đề khoa học mà còn là nền tảng của hợp tác, hiểu biết và hòa bình, ghi nhận Việt Nam đã thể hiện vai trò tiên phong trong hiện thực hóa tầm nhìn của Chương trình IHP.
Sự kiện diễn ra từ ngày 21 đến 23/10 với nhiều phiên họp và hội thảo về thách thức nước toàn cầu, quản lý bền vững, tiến bộ khoa học thủy văn và định hướng hợp tác tương lai. Bên lề, triển lãm khoa học trưng bày các sáng kiến nổi bật trong bảo vệ nguồn nước, trong đó có ba dự án của nhóm nhà khoa học trẻ Việt Nam đoạt giải UNESCO Water Challenge 2025, thể hiện năng lực sáng tạo và tinh thần đóng góp của thế hệ trẻ vào giải quyết các vấn đề về nước.
Chương trình Thủy văn Liên chính phủ (IHP) được UNESCO thành lập năm 1975, là chương trình liên chính phủ duy nhất của Liên Hợp Quốc thúc đẩy hợp tác nghiên cứu, giáo dục và quản lý bền vững tài nguyên nước trên toàn cầu. Hàng năm, IHP khu vực châu Á - Thái Bình Dương sẽ tổ chức Cuộc họp thường niên Ban chỉ đạo IHP khu vực (RSC-AP) nhằm đánh giá việc triển khai chương trình tại khu vực.
Thế Đan