Theo AFP, cuộc tập trận dài một ngày diễn ra cách Scarborough/Hoàng Nham, bãi cạn tranh chấp giữa Philippines và Trung Quốc, chưa đầy 300 km. Đây là cuộc tập trận hải quân song phương đầu tiên giữa hai quốc gia thù địch trong Thế chiến II.
Hai tàu khu trục Nhật Bản Harusame và Amigiri đã đến cảng Nam ở Manila vào cuối tuần trước với hơn 500 thủy thủ.
Phát ngôn viên hải quân Philippines cho hay trong một nội dung diễn tập, trực thăng AW 109 sẽ cất cánh từ BRP Ramon Alcaraz, tàu khu trục nhỏ mà nước này mua của Mỹ năm 2012, đến một trong các tàu Nhật Bản, khi ba tàu gặp nhau trên biển.
Giới chức Philippines khẳng định cuộc tập trận chỉ nhằm nâng cao năng lực quân sự, tuy nhiên các chuyên gia an ninh cho rằng đây là một tín hiệu rõ ràng gửi đến Trung Quốc.
"Đầu tiên, nó chứng tỏ rằng các nước láng giềng Thái Bình Dương đang bắt đầu đối trọng với Trung Quốc", giáo sư Michael Tkacik, chuyên gia chính sách đối ngoại tại đại học Stephen F. Austin, Mỹ, nói. "Nhật Bản, Philippines, Việt Nam và nhiều quốc gia khác, thậm chí cả nước xa xôi như Ấn Độ, bị các hành vi của Trung Quốc đe dọa. Do đó, Philippines và Nhật Bản đang cùng đưa ra một tuyên ngôn quan trọng về cách nhìn nhận nghiêm túc của họ trước những hành động của Trung Quốc".
Năm 2012, Trung Quốc giành quyền kiểm soát Scarborough/Hoàng Nham, một ngư trường dồi dào nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines và cách đất liền gần nhất của Trung Quốc hơn 650 km. Từ đó, Trung Quốc điều các tàu tuần duyên bảo vệ bãi cạn và ngăn chặn ngư dân Philippines. Manila nhiều lần lên tiếng phản đối nhưng Bắc Kinh phớt lờ.
Gần đây, Trung Quốc gây quan ngại khi có nhiều hành động cứng rắn nhằm tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông và quần đảo tranh chấp với Nhật Bản ở biển Hoa Đông.
Theo ông Tkacik, sự hiện diện của hải quân Nhật Bản trên Biển Đông để ủng hộ Philippines có thể khiến Trung Quốc tức giận và phản đối. "Tuy nhiên, trên thực tế, Trung Quốc đang làm ngơ trước luật pháp quốc tế và những hành động của nước này đang kích thích hành vi đối trọng của Philippines và Nhật Bản."
Anh Ngọc