Người gửi: Sonnet_meta@,
Gửi tới: Ban Kinh doanh
Tiêu đề: Thuế thu nhập cá nhân
Trong dự thảo luật thuế thu nhập cá nhân có nhiều vấn đề cần được bàn thảo rộng rãi hơn và cần được công khai.
Có hai vấn đề gây bức xúc nhất, đó là mức khởi điểm tính thuế và cách tính thuế lũy tiến.
Mô hình tính thuế thế này khá phổ biến ở châu Âu, đặc biệt là EU. Nói chung nó có nhiều ưu điểm, ngoại trừ vấn đề lũy tiến. Tư tưởng đánh thuế thật cao vào những người có thu nhập cao (thu nhập hợp pháp, không nói đến thu nhập phi pháp - vấn đề hình sự), đã bắt đầu lỗi thời. Tư tưởng này có gốc rễ là cào bằng, hay chính xác hơn là ý đồ dùng hệ thống thuế để phân phối lại thu nhập trong xã hội. Tuy nhiên, ý đồ này có thể không thúc đẩy người ta cố gắng vươn lên để có thu nhập hợp pháp cao hơn.
Để dễ hiểu tôi lấy ví dụ, bạn có thu nhập 8,8 triệu đồng, trừ gia cảnh không có người ăn theo 4 triệu đồng, bạn phải đóng thuế 10% * (8,8 - 4,0) triệu đồng = 480 nghìn, tức là thu nhập thực (sau khi trừ thuế) của bạn là 8,32 triệu đồng. Sau đó với nỗ lực bạn có thu nhập cao hơn 9 triệu đồng, nhưng lúc đó bạn sẽ phải đóng thuế 15% * (9 - 4) = 750 nghìn, tức là thu nhập của bạn sau khi bị trừ thuế sẽ là 8,25 triệu đồng, ít hơn lúc trước.
Kiểu đánh thuế lũy tiến còn thúc đẩy người ta đến gian lận thuế giữa các bậc để có % thuế thấp hơn. Điều đó đồng nghĩa với việc phải tăng thêm kinh phí và nhân lực cho bộ máy thuế để kiểm tra, và như thế tuy những dân đóng thuế tăng, nhưng tiền thực vào ngân khố (sau khi trừ chi phí cho hoạt động của bộ máy thuế) có thể không tăng.
Đơn giản và hiệu quả là chỉ có 1 mức thuế chung cho tất cả mọi người có thu nhập cao hơn mốc tính thuế. Nên để cùng với mức thuế VAT tức là 10% để hạn chế tối đa gian lận thuế.
Về mức khởi điểm tính thuế người dân cũng bức xúc. Trước hết nên bàn công khai về tiêu chí - từ đâu ra các con số 4 triệu hay 5 triệu, và chiết trừ 40% mức khởi điểm cho người ăn theo dưới 18 tuổi, rồi lại 50% cho người tàn tật? Những con số này không từ trên trời rơi xuống thì hãy đưa ra phân tích thoả đáng.
Và cuối cùng, luật thuế sẽ tính ra sao đối với những người có thu nhập ở cả trong và ngoài nước, đối với cả người VN và người nước ngoài. Làm sao để loại bỏ việc đóng thuế ở cả 2 nơi hoặc không đóng thuế ở đâu cả. Sẽ tính ra sao đối với bố/mẹ có thu nhập ở VN nhưng gia đình (những người ăn theo) lại sống ở nước ngoài?
Công cụ của cơ quan thuế trong áp chế/cưỡng bức thuế ra sao? Xử phạt gian lận thuế như thế nào?
Đây là một số vấn đề chưa sáng tỏ. Tôi cần có thông tin chi tiết hơn để phân tích và đưa ra ý kiến.